Ramazan ayı bu yıl da pandemi gölgesinde idrak ediliyor. Tüm canlıların içsel bir istikrar haline sahip olduğunu ve dışsal şartlara karşın bu dengeyi müdafaaya çalıştıklarını belirten uzmanlar, “Ramazan ayı başlı başına ruhsal uygun oluşun değerli bir örneğidir. Pandemi sürecinde bu gerçekliğin farkında olmak ve nasıl öteki zorluklara sebat gösteriyorsak bu zorluğa da sebat göstermek ve mevcut kurallara uygun halde dini ibadetler ve toplumsal etkileşimi gerçekleştirmek gerekir. Bir yanıyla bu süreç beklentilerin de yine gözden geçirilmesi gerektiğine işaret eder” diye konuştu.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Ömer Bayar, pandemi şartlarında idrak edilen Ramazan ayının ruhsal âlâ oluş üzerindeki tesirlerine değindi.
Her şarta karşın dengeyi müdafaaya sağlarız
Tüm canlıların ömürlerinde “homeostasi” denilen içsel bir istikrar haline sahip olduğunu ve dışsal şartlara karşın bu dengeyi muhafazaya çalıştıklarını kaydeden Ömer Bayar, “Çünkü çevresel kurallar sabit ve kararlı değildir. Besine ulaşım, iklim kuralları, tehdit ve riskler üzere birçok değişken, iç istikrarın korunmasının ne kadar kıymetli olduğu gösterir. İnsan da ömür uzunluğu onu bekleyen sayısız ihtimallere karşın hayatında bir istikrar oluşturabilmelidir. Ruhsal yeterli oluş ise insanın şiddetli yaşamsal etmenlere karşın kendi ruhsal istikrarını koruyabilmesine işaret eder. Ailevi problemler, ilişkisel çatışmalar, maddi sorunlar, krizler hepsi birer meydan okuma üzere kabul edilebilir” dedi.
İbadet etmek, ruhsal tecrübesi de barındıran bir eylemdir
Ramazan’ın bir yandan manevi bir mana taşırken öbür yandan kültürel etkileşimin de ağır olduğu, ziyaretlerin, ortak ibadetlerin, toplu iftarların yapıldığı bir ay olduğunu hatırlatan Ömer Bayar, “İbadet etmek kendi içinde birçok ruhsal tecrübesi de barındıran bir aksiyondur. Daha büyük bir üst varlığa sığınmak, kendi ahlaki ve etik bedellerini gözden geçirerek doğrularına ve yanlışlarına yönelik farkındalık geliştirmek, suçluluk yaratan içsel tecrübelerin verdiği rahatsızlıktan bağışlanma beklentisiyle kurtulmak, dünyada yakalanamayan adaletin ilahi adalet ile yakalanacağı beklentisiyle öfkesini denetim edebilmek üzere birçok dinamiğin yer aldığı ibadetler bu yanıyla birçok din içerisinde değerli bir yer tutar” diye konuştu.
Ramazan başlı başına ruhsal âlâ oluşun örneğidir
Pandemi nedeniyle kısıtlamaların olması, bulaş riskine karşı önlemlerin arttırılması, Ramazan ayına yönelik kelam konusu toplu ibadetlerin ve toplumsal etkileşimin büyük ölçüde azaldığını belirten Uzman Klinik Psikolog Ömer Bayar, şunları söyledi:
“Tam da bu noktada bahsettiğimiz istikrar hali, yani hali hazırda alışık olduğumuz hayat şekli sekteye uğrayacaktır. Bu durumla baş edebilmek bir yanıyla gereksinimlerin önceliklerini değiştirmek, bir yanıyla da gereksinimlere yönelik tolerans gösterebilmekle olur. Aslında Ramazan birçok istikametten bu marifetlerin kullanıldığı, insanın nefsine ağır gelen ibadetlerin daha fazla yapıldığı, maddiyatın çok kıymet gören bir kavram olmasına karşın infak, zekat ve sadakaların verildiği, zorlayıcı açlık ve susuzluğa tahammüllün gösterildiği, öfke ve kırgınlık üzere zorlayıcı duygusal süreçlerin denetim edilmeye çalışıldığı, elde var olana şükredildiği bir aydır. Yani aslında Ramazan ayı başlı başına ruhsal düzgün oluşun değerli bir örneğidir. Pandemi sürecinde bu gerçekliğin farkında olmak ve nasıl öteki zorluklara sebat gösteriyorsak bu zorluğa da sebat göstermek ve mevcut kurallara uygun halde dini ibadetler ve toplumsal etkileşimi gerçekleştirmek gerekir. Bir yanıyla beklentilerin de yine gözden geçirilmesi gerektiğine işaret eder bu süreç.
Mevcut koşullara ahenk gösterilmeli
Tam da yaşanan böylesine bir kriz durumu içerisinde geçmiş yıllardaki üzere klasik bir Ramazan ayı geçirmeyi beklemek yerine mevcut kurallarda neler yapılabilir? Akrabalar ile bağlantı nasıl kurulabilir? Toplumsal izolasyon ve kısıtlamalar eşliğinde ailece nasıl vakit geçirilebilinir? Bu soruların karşılıklarını düşünmek ve sorun odaklı değil tahlil odaklı bir yaklaşım sergilemek gerekir. Gerçekçi beklentiler ve tahlil odaklı yaklaşım, motivasyon kaybı ve moral bozukluğunun önüne geçmede yardımcı olacaktır.”
Online programlar takip edilebilir
İbadet ederken de bu bakış açısıyla yaklaşmanın ehemmiyetine işaret eden Uzman Klinik Psikolog Ömer Bayar, “Örneğin mescitte cemaat ile namaz kılınamıyor ise konutta aile üyeleri ile birlikte namaz kılmak, Kuran-ı Kerim tilavetlerine katılmak mümkün değilse online programları takip etmek, yapılacak yardımları aracı dernekler vasıtasıyla gerçekleştirmek üzere yeni yaklaşımlar ile hem mevcut periyodun riskleri gözetilebilir hem de Ramazan ayının manevi ruhu bir yanıyla yakalanabilir” tavsiyesinde bulundu.
Mevcut şartları en yeterli formda yöneterek ömür kalitesi artırılabilir
“Unutmamak gerekir ki koşullar, şartlar ve ömür her daim değişim içerisindedir” diyen Uzman Klinik Psikolog Ömer Bayar, “İnsanlar da daima bu değişime ayak uydurarak varlıklarını sürdürebilmişlerdir. Bu pencereden bakıldığında hayatta yalnızca ideal/mükemmel şartları bekleyerek değil, mevcut şartları en âlâ formda yöneterek ömür kalitesi arttırılabilir” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
