Romatizma hastalarının nizamlı ve şuurlu halde hareket etmesi, uygun diyet ve destekleri uygulaması eklem sıhhati açısından değer taşıyor. Memorial Şişli Hastanesi Romatoloji Bölümü’nden, Doç. Dr. Sait Burak Erer, koronavirüs kısıtlamaları periyodunda romatizma hastalarının dikkat etmesi gereken bahisler hakkında bilgi verdi.
Hareketsiz bir ömürden kaçının
Romatizma hastalarının hareketsiz kalmaktan mutlak manada kaçınmaları gerekmektedir. Yapılan araştırmalar, birçok eklem sorunu olan şahısların uygun, tertipli idmana itimatla katılabileceğini göstermektedir. Uzun periyodik gözlemsel çalışmalar Romatoid artrit (RA) üzere iltihaplı eklem hastalığı olan şahıslarda bile orta yoğunlukta, tartı taşıyan antrenmanların yarar sağlayabileceğini ortaya koymuştur. Ayrıyeten bu hastalarda sistemli antrenman ile daha az kemik kaybı ve hastalık aktivitesinde artışın önlenmesi üzere ek yararlar da gözlenmektedir. Osteoartrit yani kireçlenme eklemlerde yaşa bağlı olarak gelişen, eklem kıkırdağında oluşan doku harabiyetleri ve eklem aralığının daralmasıyla oluşan iltihapsız bir romatizma çeşididir. Osteoartritli hastalarda yapılan araştırmalar, güçlendirme, germe ve aerobik idmanlarını birleştiren, böylelikle semptomları azaltan, eklem hareket ve fonksiyonunu düzgünleştiren, uyum ve dengeyi geliştiren, ayrıyeten beden tartısını denetim eden idman programlarının yararlı olduklarını ortaya koymuştur. Nizamlı ölçülü idmanın diz osteoartriti geliştirme riski taşıyan bireylerde kıkırdak sıhhatini güzelleştirdiği gösterilmiştir. Zayıf uyluk kaslarına (kuadriseps) sahip olmanın hem dizde kireçlenme hem de daha fazla sakatlanma açısından bir risk faktörü olduğu bilinmektedir.
İltihaplı romatizma sabah tutukluklarına neden oluyor
İltihaplı romatizma hastalıklarında dinlenmek ve istirahat etmek hastalığa ilişkin en kıymetli belirtilerden biri olarak kabul edilen sabah tutukluğu ve eklem hareketlerinde kısıtlılıklara neden olabilmektedir. Hasta hareket ettikçe eklem tutukluğu azalmakta ya da büsbütün düzelmektedir. Ayrıyeten eklem ağrıları da hareket ettikçe hafiflemektedir. Covid-19 pandemisi sonucu meskende kalan hastalar tedavilerine devam ediyor olsalar bile çok hareket edemedikleri için hastalık etkin hale gelebilmektedir. Hareketsiz yaşantı ağrı ataklarını da davetiye çıkarabilmektedir.
D vitamini eklem ve kıkırdak sıhhatini destekliyor
D vitamini kas, iskelet ve bağışıklık sistemi için çok değerli bir vitamindir. D vitamini eksikliğinin iltihaplı romatizma hastalığının sebeplerinden biri olabileceğine ya da hastalık ataklarını tetikleyebileceğine dair görüşler bulunmaktadır. Bu nedenle iltihaplı romatizma hastalarının bilhassa öğlen saatlerinde 10-15 dakika boyunca dirseğe kadar kollar açık ve yüze güneş gelecek biçimde güneşlenmeleri önerilmektedir. Ayrıyeten D vitamin seviyeleri düşük olan hastaların doktorlarına danışarak D vitamini desteği kullanmaları da gerekebilir. Omega 3 yahut curcumin (zerdeçal) içeren besin ya da eserler, romatizma hastalıkları için önerilen ek besin destekleri ortasında yer almaktadırlar.
Düzenli antrenman tedavinin bir modülü
Sağlıklı bir hayat için romatizma hastalarının kilolarına dikkat etmeleri ve uygun idman programları ile hareketli kalmaları önerilmektedir. Herkes için her ortamda yapılabilecek uygun antrenman ve hareketler bulunmaktadır. Gerek iltihaplı gerekse iltihaplı olmayan romatizma hastalıklarında hareket etmek ve nizamlı antrenman tedavinin kıymetli bir kesimi olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle romatizma hastalığı olan şahısların mümkün olduğunca idman yapmaları tavsiye edilmektedir. Covid-19 pandemisinin de tesiriyle günlük alışkanlıkları değişen bireylerin durumlarına uygun biçimde konutta ya da açık alanlarda antrenmanlarını yapmaya devam etmeleri epey kıymet taşımaktadır. Bu maksatla esnekliği artırıcı, güçlendirici aerobik antrenmanlara ek olarak eklem uyumunu ve bedende dengeyi sağlayacak antrenmanların uygulanması hastalar için epeyce yararlı olacaktır. Antrenman program ve yoğunluğunun kişinin yaş, fizikî özellikleri ve hastalıkları dikkate alınarak doktor ve fizyoterapistlere danışılarak belirlenmesi en gerçek yaklaşım olacaktır. Fakat mesken içinde çeşitli aletler yardımı ile güçlendirme çalışmaları yapılabileceği üzere, yürüme bandı ya da mesken bisikletiyle aerobik idmanların yapılabilmesi sağlanabilir. Pilates, yoga yahut Tai-chi antrenmanları de konut ortamında ya da kapalı alanlarda gerçekleştirilebilecek çok yararlı idmanlar ortasında yer almaktadırlar.
Akdeniz tipi beslenme romatizma hastalıkları için en uygun beslenme hali
Fazla kiloların romatizma hastalıkları için kıymetli bir risk faktörü olduğu da unutulmamalıdır. Bu nedenle ülkü kiloda olmak yahut kilo almamak da çok ehemmiyet taşımaktadır. Akdeniz diyeti kilo almamak için tavsiye edilen en uygun beslenme biçimidir. Romatizmal hastalıklar için de önerilen en uygun beslenme hali Akdeniz diyeti olarak kabul edilmektedir. Akdeniz diyeti; taze zerzevat ve meyvenin bol kullanıldığı, daha sağlıklı olan balık ve tavuk eti üzere beyaz etin daha sık tüketildiği, kızartma ve ağır yemeklerin olmadığı kalp ve damar sıhhatini da koruyan bir beslenme biçimidir. Uygun antrenman ve diyet uygulamalarının birçok romatizma hastasında ilaç tedavilerine ek olumlu katkılar sağladığı bilinmektedir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
