Türkiye Sigorta Birliği (TSB) Karayolları Motorlu Araçlar Zarurî Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) tazminat hesaplamalarındaki belirsizliğin ortadan kaldırılmasının tüm taraflara yarar sağlayacağını belirtti. TSB, sigorta kesiminin tüm paydaşlarıyla birlikte bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da sigortalılarının yanında olduğunun altını çizdi.
Türkiye Sigorta Birliği (TSB) Karayolları Motorlu Araçlar Zarurî Mali Sorumluluk Sigortası’nın (Trafik Sigortası) desteğini 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunundan alan ve ilgili mevzuat çerçevesinde ilgili branşta ruhsat sahibi olan tüm sigorta şirketlerinin yapmakla ve trafikte seyreden işletenlerin yaptırmakla yükümlü olduğu, hasebiyle 24 milyon araç sahibi yanında trafik kazası mağdurlarını yakından ilgilendiren kıymetli bir sigorta eseri olduğunu belirtti.
2015 yılı öncesinde, zarurî trafik sigortasında tazminat hesaplama metotlarının standart olmamasının uygulamada problemlerin çıkmasına yol açtığını ve hak sahiplerinin mağdur olmasına neden olduğunu söz eden TSB, 2016 yılında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 90, 92, 97 ve 99’uncu unsurlarında değişikliğe gidilmesi ve net olmayan konular netleştirilmesi ile birlikte ise son 5 yılda kelam konusu branşta hem vatandaşların hem de bölümün bu branştaki mağduriyetlerinin en aza indirilmesinin sağlandığının altını çizdi.
TSB, son periyotta hem Anayasa Mahkemesi’nin mecburî trafik sigortası tazminatlarının hesaplama metot ve temellerinin belirlenmesine destek olan Karayolları Trafik Kanunun 90’ıncı hususu ile teminat dışında kalan halleri düzenleyen 92’nci hususunun birtakım kararlarını iptal etmesi ve hem de Danıştay’ın trafik sigortası genel kurallarında yer alan tazminat hesaplama yolları ile ilgili düzenlemelere ait olarak almış olduğu yürütmeyi durdurma kararlarının gerek bölüm gerekse mağdurlar açısından meçhullüğü artırdığını tabir etti.
TSB, yaşanan bu meçhullüğü ortadan kaldırmak ve zarurî trafik sigortası tazminat hesaplamalarında standardizasyonun sağlanabilmesi için kesimin düzenleyici kurumu SEDDK ile çalışmalarına kararlılıkla devam ettiklerinin altını çizdi.
Türkiye Sigorta Birliği (TSB) tarafından yapılan açıklamada şu tabirlere verildi:
“Zorunlu trafik sigortasında vücudu tazminatlar, ziyan verilen kişinin vefatı halinde geride kalanlara; büsbütün yahut belli bir oranda çalışamaz duruma gelmesi halinde ise kendisine yapılacak tazminat ödemelerini kapsamaktadır. Tazminat hesaplamalarının aktüeryal tekniklere uygun olarak yapılması temeldir.
Geride kalanlar için “destekten mahrum kalma tazminatı” hesaplaması; vefat eden ve takviyeden mahrum kalan şahısların yaşları, beklenen ömrü, gelir düzeyi ve enflasyon üzere birçok kriter dikkate alınarak gerçekleştirilmektedir. Daimî maluliyet durumunda da tekrar tıpkı kriterler, maluliyet oranı ile birlikte bedellendirilmektedir.
Ancak, 2015 yılında yapılan Genel Kural ve 2016 yılında yapılan Kanun değişikliği öncesinde yargıya taşınan olaylarda eksper hesaplamalarında farklı metotlar kullanılması ve bu nedenle birebir mağduriyete uğrayanlara farklı tazminatlar ödenmesi, sigorta bölümünün güvenilirliğini zedelenmiştir.
Farklı tazminat meblağlarının ortaya çıkması, mağdur vatandaşları sistemi dejenere eden kümelere itmektedir. Daha fazla tazminat meblağı alma vaadi ile bu kümeler tarafından ikna edilen vatandaşların 30’lara varan vekalet fiyatı yanı sıra hak ettiği tazminatların kıymetli bir kısmına bu gruplarca el konulmakta, mağdur olan vatandaş bir kere daha mağdur edilmektedir. Bu periyotta toplam vücudu tazminat belgelerinin 70’i yargı vasıtasıyla çözülmektedir. Ayrıyeten, her bir hadisenin yargıya taşınması yargı üzerinde yük oluştururken, mağdur vatandaşlar tazminatlarını, ortalama 3 yıl süren yargı süreçleri sonunda alabilmektedir.
Nüfusun büyük bir kısmını ilgilendiren zarurî trafik sigortasındaki son yıllarda yapılan çalışmalar kapsamında belirsizliklerin giderilmesi için değerli adımlar atılmıştır. 2020 yılı itibariyle genel kaidelerde yapılan düzenlemeler ile kıymet kaybı ve vücudu tazminat hesaplamalarında objektif kriterlere dayanan model hesaplamada kullanılan tüm kriterlerin standardize edilmesi ile rastgele bir duraksamaya ve kuşkuya yer vermeyecek biçimde açık, net, anlaşılır, uygulanabilir ve objektif olmayacak bir hale gelmiştir. Hukuksal güvenliğin sağlanmasının ve yurt genelinde ve misal durumdaki bireyler bakımından tıpkı halde uygulanabilmesinin yegâne temeli düzenlemelerde sayılın bu ögelere dikkate edilmesidir.
Ancak Anayasa Mahkemesi’nin, zarurî trafik sigortası tazminatlarının hesaplama adap ve temellerinin belirlenmesine destek olan Karayolları Trafik Kanunun 90’ıncı unsuru ile teminat dışında kalan halleri düzenleyen 92’nci unsurunun kimi kararlarını iptal etmesi ile yeniden belirsizliklere yol açan bir periyoda girilmiştir.
Son olarak Danıştay’ın trafik sigortası genel kaidelerinde yer alan tazminat ödeme yolları ile ilgili düzenlemelere ait olarak almış olduğu yürütmeyi durdurma kararı gerek dalımız gerekse mağdurlar açısından meçhullüğü artırmıştır.
Benzer bir belirsizlik trafik kazaları nedeniyle oluşan sıhhat masraflarının ödenmesi konusunda da yaşanmaktadır. 2011-2020 periyodunda sigorta dalı Yasal yükümlülüğü kapsamında SGK’ya 8,8 milyar TL prim transferi gerçekleştirmesine ve yükümlülüğü sona ermesine karşın birebir periyotta toplamda 522 milyon TL ek ödeme yapmak durumunda kalmıştır. Teminat kapsamındaki belirsizlikler trafik sigortalarına olan itimada ziyan vermektedir.
Sonuç itibariyle, 2011-2020 periyodunda zarurî trafik sigortasında toplamda 7 milyar TL ziyan açıklayan sigorta bölümü açısından yıllardır süregelen belirsizlik ortamına tekrar geri dönülmesi kelam konusu eserin sürdürülebilirliği açısından önemli bir risk oluşturmaktadır. Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği olarak, kanundan alınan yetkiye dayanılarak Karayolları Motorlu Araçlar Zarurî Mali Sorumluluk Sigortası Genel Kaideleri ile çerçevesi çizilen mecburî trafik sigortasında hak sahiplerine ödenecek tazminatın tüm taraflar için bilimsel unsurlara uygun ve net bir formda ortaya konulmasının ve belirsizliğin ortadan kaldırılmasının tüm taraflara yarar sağlayacağını düşünüyoruz. Bu durumun kamu menfaatinin korunması açısından da kıymetli olduğu kanaatindeyiz.
Sektör olarak hiçbir sigortalımızın ve hak sahibimizin mağduriyetine sebebiyet vermeden, bilimsel prosedürlere nazaran hesaplanan tazminatın, gerçek şahsa en süratli müddette ödenmesi öncelikli hedefimizdir. Bu nedenle, zarurî trafik sigortası tazminat hesaplamalarında standardizasyonun sağlanabilmesi için çalışmalarımıza kararlılıkla devam edeceğimizi ve tüm paydaşlarımızla birlikte bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da her vakit sigortalılarımızın yanında olduğumuzu kamuoyunun bilgisine sunarız.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
