Acıbadem Ankara Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Esra Mıhçıoğlu “MS’in erken belirtileri çeşitlidir ve öbür hastalıklara benzeyebilir, fakat MS’in erken teşhisi ve tedavisi MS’in ilerlemesini geciktirmeye yardımcı olabileceğinden bu semptomların bilinmesi çok önemlidir” dedi.
Multipl skleroz (MS), beyni, optik hudutları ve omuriliği etkileyen bir hudut sistemi hastalığı. Başlangıçta pek çok hastalıkta görülebilecek belirtiler verse de, teşhis edilmeyip tedavi edilmediğinde ilerliyor ve hastanın hayatını önemli olarak olumsuz etkiliyor. MS’te erken teşhisin çok değerli olduğunu vurgulayan Acıbadem Ankara Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Esra Mıhçıoğlu “MS’in erken belirtileri çeşitlidir ve başka hastalıklara benzeyebilir, lakin MS’in erken teşhisi ve tedavisi MS’in ilerlemesini geciktirmeye yardımcı olabileceğinden bu semptomların bilinmesi çok önemlidir” dedi.
Bağışıklık sistemi, beyin ve omuriliğe saldırıyor
MS’in oluşumunda en büyük rolü, bağışıklık sistemi oynuyor. Bağışıklık sistemi olağanda bedeni dış etmenlere karşı savunurken kendi hücrelerini tanıyor. Fakat bilinmeyen nedenden ötürü sistem bozuluyor ve kendi hücrelerine bilhassa de hudut iletimini oluşturan beyin ve omurilikteki hücrelere karşı atağa geçiyor. Beynin bedene gönderdiği elektrik sinyalleri sayesinde hareket ve uyum sağlandığını söyleyen Esra Mıhçıoğlu şunları söyledi: “Sinir hücrelerini koruyan ve vazifelerini yerine getirmelerine yardımcı olan, hudut hücrelerinin etrafındaki örtü üzere kılıflara miyelin ismi verilir. Bağışıklık sistemi miyelin kılıflarına saldırdığında ‘plak’ ismi verilen hasarlı bölgeler oluşur. Bunun sonucunda MS atakları dediğimiz, yürüme, konuşma, görme üzere aksiyonlarda bozulmalar olabilir. Bağışıklık sisteminin hudut hücrelerine neden saldırdığı ise şimdi bilinmiyor. Kimi araştırmalar, Epstein Barr virüsüne maruz kalma ile MS riskinin arttığını gösterse de şimdi bilimsel olarak olarak kanıtlanmış değil. Hastalık kronik olmakla birlikte, birçok durumda başlangıçta çoklukla hafiftir. Bununla birlikte, birtakım beşerler yürüyemeyebilir, olağan his ve istikrara sahip olabilir ve hastalık ilerledikçe hafızayı etkileyebilir. MS ilaçları ile tedavinin bu ilerlemeyi durdurduğu tekraren gösterilmiştir.”
Bu belirtilere dikkat!
MS semptomlarının gelip süreksiz olabileceğinin altını çizen Esra Mıhçıoğlu “Bu nedenle bilhassa erken kademelerde bu belirtileri göz gerisi etmek yahut öbür nedenlere bağlamak kolaydır. MS semptomları ekseriyetle 24 ila 48 saatlik bir müddet içinde başlar ve kötüleşir. Bulanık görme, çift görme, yorgunluk, kas güçsüzlüğü, koordinasyon- istikrar ile ilgili bozukluk, uyuşma, karıncalanma, düşünme ve hafıza meseleleri, ağrı depresyon, konuşma bozukluğu, baş dönmesi, cinsel, bağırsak ve mesane fonksiyonu ile ilgili meseleler, titreme, felç, bir beğenilen kısmi yahut tam görme kaybı (özellikle ağrılı) MS hastalığının belirtileridir. Kimi belirti ve semptomlar hastalığın erken evrelerinde daha sık görülür. Hastalar çift yahut bulanık görme, uyuşma, bir yahut iki ekstremitede güçsüzlük, yürümede dengesizlik, titreme ve mesane denetimi ile ilgili problemler, ısı intoleransından şikâyet ediyor olabilir. Hastaların değerlendirilmesinde emniyetli ve hakikat bir formda yapılması en güç olan duyu muayenesidir. Bununla birlikte, kimi duyusal sorun dağılımları erken MS için kuşkulu olabilir” açıklamasında bulundu.
MS işareti 4 erken belirti
Erken teşhis noktasında kıymetli belirtileri paylaşan Mıhçıoğlu:
– Ayaklarda başlayan artan uyuşma;
– İki taraflı el uyuşması;
-Tek taraflı kol ve bacakta uyuşma;
– Isı intoleransı erken belirtilerdir.
Optik Nörit, MS’in sık görülen erken semptomlarındandır. Bulanık görme, renk algısında değişiklik, görme alanı kusuru ile karakterizedir. En yaygın birinci müracaat semptomlarından bir başkası de her iki ekstremitede güçsüzlük olmakla birlikte, güçsüzlük yalnızca bir ekstremitede yahut dört ekstremitenin tamamında da bulunabilir. Hastalık ilerledikçe yepyeni belirti ve semptomlar berbatlaşabilir ve yenileri ortaya çıkabilir.
Erken teşhis önemli
Aile hikayesi ile klinik olarak izole edilmiş sendromun (KİS) erken teşhisinin konulabileceğini söyleyen Dr. Esra Mıhçıoğlu “Bu da hastaların tedavilere erken başlamasına ve diğer bir atağı geciktirmesine imkan tanır. Bu değerlidir, zira kimi araştırmalar MS’in birinci yılda neden olduğu hasarın sonraki yıllara nazaran üç kat daha fazla olabileceğini öne sürmektedir. Erken teşhis kıymetlidir zira erken müdahalenin faydalı olduğuna dair artan deliller vardır. Trapp ve arkadaşlarına nazaran hastalık sürecinin erken safhalarında asemptomatik hastalarda bile aksonal kayıp mevcut olabilir. Ek olarak, MS’i düşündüren nörolojik semptomların birinci atağı olan hastalarda yapılan çalışmalar, interferon tedavisi ile azalmış özürlülük ve daha düşük ikincil relaps oranları göstermiştirMS ilaçları ile tedavinin ilerlemeyi durduğu tekraren gösterilmiştir. Son yirmi yılda MS için tedavilerin geliştirilmesinde değerli ilerlemeler kaydedildi. Mevcut tedavilerin sayısı gelecekte kıymetli ölçüde artacaktır. Hastalıksız bir duruma ulaşma mümkünlüğü (yeni beyin MRI lezyonlarının ve klinik relapsların olmaması) artık epey tesirli hastalık modifiye edici casusların kullanılmasıyla mümkün olabilir. Örneğin; İnterferon ve glatiramer asetat üzere ilaçlar relaps oranını yaklaşık üçte bir oranında azaltır” dedi.
5 öneriyi hayata geçirin
İlaç tedavisinin yanı sıra ömür değişikliklerinin MS üzerinde tesirli olduğunu belirten Dr. Esra Mıhçıoğlu hastaların günlük ömürlerinde dikkat etmesi gereken teklifleri sıraladı:
–Uykuyu önemseyin: Sistemli bir uyku programı uygulayın ve yatak odanızın serin, karanlık ve ekransız olduğundan emin olun.
-Sağlıklı beslenin: “MS diyeti ” yoktur. Doymuş yağ oranı düşük ve lif oranı yüksek yiyecekleri seçin.
-Egzersiz yapın: Sokakta dolaşmak bile yardımcı olabilir. İdman kemikleri korur ve kasları güçlendirir. Depresyonu uzak fiyat ve daha güzel uyumanıza yardımcı olur.
-Stresinizi yönetin: Gerilim belirtilerinizi daha da kötüleştirebilir. Meditasyon yapın, okuyun, günlüğe kaydedin yahut arkadaşlarınızla sohbet edin, iniş ve çıkışları denetim etmenize yardımcı olacak bir şey bulun.
-Serin kalın: Beden ısısındaki artış semptomlarınızı daha da kötüleştirebilir. Serin ortamları tercih edin. Dışarıda bol, nefes alabilen giysiler giyin.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
