Desen’in, uzun ve titiz bir çalışmanın akabinde gururla takdim ettiği ”Turhan Selçuk Seçkisi”, Türkiye’de kelamsız karikatürün öncüsü olan Turhan Selçuk’un mizahını genç kuşaklara de tanıtmak ve büyük ustanın kendi vaktinin çok ötesindeki çizgilerine farklı bir bakış imkânı sunmak emeliyle tasarlanan, üç ciltlik nadide bir koleksiyon.
Selçuk’un, yıllar içinde çeşitli kitaplarda ve mecralarda yayımlanan siyah beyaz karikatürlerinin detaylı bir kataloglama ve tematik düzenleme ile yayına hazırlandığı ”Turhan Selçuk Seçkisi” üç kitaptan oluşuyor: Siyasetin Göbeği, Manzara-i Genele ve İnsan Denen Garip Hayvan.
Seçkinin ikinci halkası olan Manzara-i Umumiye, sanatkarın, 1952-2003 yılları ortasında, Türkiye’nin ve dünyanın seçkin gazete ve mecmualarında kendine yer bulan, kimileri farklı devir ve mecralarda tekrar tekrar yayımlanarak yankı uyandırmış 80 karikatürünü bir araya getiriyor.
Turhan Selçuk’un, tenkit oklarını siyasetçilerden göbekli işverenlere ve sömürü dünyasına yönlendirdiği karikatürlerine yer veren Manzara-i Umumiye, işçilerin mevcut global tertip karşısındaki duruşuna, ekonomik istikrarsızlığın ve el değiştiren sermayenin halkın üzerinde yarattığı baskıya odaklanıyor. Kitaptaki seçki ayrıyeten çürümüş ve yozlaşmış sistem içinde medyanın nasıl pasivize edildiğini, fikir özgürlüğü ve insan hakları konusunda toplumun nasıl üç maymunu oynamaya itildiğini harikulâde bir incelikle hicvediyor. Simite talim eden emekçilerle giderek semiren işverenler ortasındaki aykırılığa da tuz basmaktan çekinmeyen sanatçı; mizahın birleştirici gücüyle hakikat bildiğimiz yanlışlara farklı bir perspektiften bakmamıza imkan tanıyor. Elli yıllık dünya tertibinde gerçekte çok az şeyin değiştiği üzerine bizleri düşündürüyor.
Sanat ömrü boyunca karikatürün ne olduğu ve ne olması gerektiği üstüne baş yoran Selçuk, toplumsal öngörü yeteneği ve vaktinin ötesindeki yapıtlarıyla günümüz okurlarını şaşırtmayı sürdürüyor.
Grafik mizahın karikatürün üniversal lisanı olduğunu vurgulayan Turhan Selçuk’un sanatsal kişiliğini, muharrir Yaşar Kemal bu sözlerle tanımlıyor: ”Turhan, dünyamızın kötülüklerinin, karanlıklarının ortasında durmuş bir ışık gösterendir durmadan.”
”Turhan, bugün yeryüzündeki birkaç karikatür dehasından biridir.” Marvin Barrett, Atlas
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
