Deri kanseri dünyada en sık rastlanan kanser cinsinde birinci sıralarda yer alıyor. Dünyada her yıl yaklaşık 2-3 milyon bireye melanom dışı deri kanseri ve 132 bin bireye deri kanserinin daha tehlikeli bir çeşidi olan melanom tanısı konuyor. Türkiye’de de her yıl 16-17 bin kişi melanom dışı deri kanserine ve 1500-2000 kişi de melanoma yakalanıyor. Deri kanserlerinin önlenebilir olan en değerli nedeni ise ziyanlı güneş ışınlarına korunmasız maruz kalmak! Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. İkbal Esen Aydıngöz,dünyada deri kanserlerinin görülme sıklığının katlanarak artmasında ve birtakım hastalarda ölümcül sonuçlara yol açmasında toplumda yanlışsız sanılan yanlış bilgilerin de kıymetli rol oynadığına dikkat çekerek, “Deri kanserinden korunmamız için güneşin ziyanlı ultraviyole ışınlarına karşı gerekli tedbirleri almamız çok değerli. Ayrıyeten geç teşhis konulduğunda ölümcül olabilen cilt kanserlerinde erken teşhis hayat kurtarıyor. Münasebetiyle, hekiminizin önerdiği aralıklarla dermatolojik muayenelerinizi asla aksatmayın” diyor. Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. İkbal Esen Aydıngöz,deri kanseri hakkında toplumda yanlışsız sanılan 10 yanlış bilgiyi anlattı; değerli teklifler ve ikazlarda bulundu.
Yanlış: Bronzlaşmak sağlıklıdır, öyleyse derimin bronzlaşmasını sağlamalıyım
Doğrusu: “Her deri tipinde bronzlaşma olmaz. Bilhassa açık derili şahıslar bronzlaşmak için güneş temasını arttırdıklarında güneş yanığı meydana geliyor. Güneş yanıkları ilerleyen yaşla birlikte deri kanseri riskini yükseltiyor” ihtarında bulunan Prof. Dr. İkbal Esen Aydıngöz, şöyle devam ediyor: “Bronzlaşmak, hücre çekirdeklerini ziyanlı ışınlardan korumak için kullanılan bir sistemdir. Derinizin yapısını tanıyın, buna göregüneş temasınızı azaltın. Aksi halde deri hücrelerinde DNA hasarı ve sonucunda ortaya çıkan mutasyonlar deri kanserine neden olabiliyor”
Yanlış: Bulutlu havada güneşten korunmaya gereksinimim yok
Doğrusu: Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. İkbal Esen Aydıngöz,bulutların güneş ışınlarını lakin yüzde 30 oranında filtrelediklerini belirterek, “Böyle havalarda, bilhassa esinti de varsa, güneşin yakıcı tesiri fark edilemiyor ve bunun sonucunda şiddetli güneş yanıkları oluşabiliyor. Güneş yanığı da deri kanseri olan melanom riskini 2 kat artırıyor” diyor.
Yanlış: D vitamini eksikliğine neden oldukları için güneş koruyucuların kullanılması sakıncalı
Doğrusu: Toplumdaki yaygın inanışın tersine, D vitamini eksikliğine neden olmadan güneşten korunabiliriz. Prof. Dr. İkbal Esen Aydıngöz, “Yapılan çalışmalar Türkiye enlemlerinde, güneşin yeryüzüne dik geldiği saatlerde, 30 dakika mühletle yüz ve kolların korunmasız güneş alması durumunda deriden kâfi D vitaminin sentezlenebildiğini gösteriyor. Buna nazaran 10:00-16:00 saatleri ortasında, 30 dakika korunmasız güneşten faydalanalım” diyor. Ayrıyeten ekliyor; “D vitamini eksikliğinin tedavisinde D vitamininden varlıklı besinlerle beslenme ve D vitamini destekleri itimatla kullanılıyor”
Yanlış: Güneş koruyuculardaki kimyasallar kansere neden oluyor
Doğrusu: Güneş koruyucuların kansere neden oldukları bilimsel olarak ispatlanmadı. Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. İkbal Esen Aydıngöz, güneşten koruyan eserlerin ölümcül kanser çeşidi olan melanom riskini yüzde 50 oranında azalttığını belirterek, “Bu çok kıymetli bir kazanımdır. Lakin kimyasal hususların kullanımı hem etraf hem de insan sıhhati açısından dikkatle sorgulanması gereken bir bahis. Bu hassaslıkla yaşa, uygulanacak bölgeye, su temasına, deri tipine ve eşlik eden dermatolojik hastalıklara nazaran farklı güneş filtreleri tercih ediyoruz” diyor.
Yanlış: Güneş koruyucumu kullanıyorum, istediğim kadar güneşlenebilirim
Doğrusu: Güneş esirgeyici eserlerin aktifliği ispatlandı. Lakin bu eserler tam korunma sağlamıyorlar. Hasebiyle en uygun korunma, güneş koruyuculara ek olarak güneşin yeryüzüne dik olarak geldiği 10:00-16:00 saatleri ortasında kapalı ortamlarda bulunmak ve son yıllarda kullanımı giderek artmakta olan UV muhafazalı dokumacılık eserlerini giymek.
Yanlış: Koyu ciltli olduğum için deri kanseri riskim yok
Doğrusu: Koyu ciltlilerde de deri kanseri görülebiliyor. Esmer derili şahıslar güneş ışınlarıyla temas sonrası süratle bronzlaşarak güneş ışığının ziyanlı tesirlerinden bir ölçü korunuyorlar. Açık derili bireylerle karşılaştırıldığı vakit deri kanseri riskinin de daha az olduğu görülüyor. Lakin yapılan çalışmalar bu pigmentasyonun tesirinin 5 müdafaa faktörlü bir krem kadar olduğunu gösteriyor ve kanserden tam korunma için kâfi gelmiyor.
Yanlış: Solaryum ışınları güneşten çok daha az radyasyon içerdiği için daha inançlı
Doğrusu: Yapılan çalışmalarda; solaryum ışınlarının öğle güneşinin 2-4 katı ışın verdiği ortaya konmuş. Solaryum aygıtlarıyla bronzlaşmak deri kanseri riskini 5-6 kat arttırıyor. Deri kanserini önlemek için solaryum kullanımından katiyen kaçınmanız gerekiyor.
Yanlış: Bu ben çocukluğumdan beri var, zararsız. Muayene edilmesine gerek yok!
Doğrusu: Deri kanserinin en tehlikeli tipi olan melanomların yüzde 0.03’ü mevcut benler üzerinden gelişiyorlar. Bu risk düşük olmakla birlikte, çok sayıda beni olan bireylerde hafıza aldatıcı olabiliyor. Münasebetiyle “Nasılsa çocukluğumdan bu yana var” diye düşünmeyip, benlerin renk ve biçim değişikliklerinde kesinlikle dermatoloji muayenesi olmak gerekiyor.
Yanlış: Ailemde deri kanseri yok, bende de deri kanseri olmaz
Doğrusu: Deri kanseri aile hikayesinden bağımsız olarak ortaya çıkıyor.Bununla birlikte, ailede bilhassa birinci derece akrabalarda melanom ya da melanom dışı deri kanseri olması, riski besbelli olarak arttırıyor. Bu türlü bir durumda aile bireylerinin dermatolojik muayenelerinin ihmal edilmemesi gerekiyor.
Yanlış: Bıçak bedelse kanser kötüleşir, tedavi olmak istemiyorum
Doğrusu: Prof. Dr. İkbal Esen Aydıngöz cerrahi tekniğin birçok kanser tipinde en başarılı sonuç veren tedavi yolu olduğunu belirterek, “Diğer kanser çeşitlerinde olduğu üzere, deri kanserinde de, hastalıklı dokunun prensiplere uygun olarak muhakkak bir hisseyle geniş olarak çıkartılması, hastanın hayat mühletini uzatıyor. Ayrıyeten, hastalığın tekrarlama riskini de manalı olarak azaltıyor. Lakin, tedavinin başarılı olması için erken teşhis ve erken tedavi gerekiyor” diyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
