Son yıllarda çok sık karşımıza çıkan kavramlar öz-farkındalık ve mindfulness. Pekala nedir bunlar ve bize ne yarar sağlar?
Öz-farkındalık en kolay anlatımıyla iç-gözlem yaparak kendimizi net ve objektif bir biçimde görme hüneridir. Ne hissettiğimizi, düşündüğümüzü ve yaptığımızı, adeta dışarıdan öteki bir göz bizi izliyormuş üzere izlemek ve fark etmektir.
Farkındalık esasen bir başlangıç noktasıdır, gelişime açık yanlarımızı anlayarak hayata daha tesirli bir halde ahenk sağlamamızı, özel ve iş hayatımızdaki bağlantıları daha güzel yönetmemizi sağlamaya yönelik bir araçtır. Bu nedenle öz-farkındalığı bir gaye olarak görmekten öte, tesirli hareketlerde bulunmak ve daha yüksek tatmin sağlamak için geliştirmemiz gereken bir marifet olarak kıymetlendirebiliriz. Öz-farkındalığın birtakım niteliklerine odaklanarak bunu daha âlâ anlayabiliriz.
Dikkatinizi muhakkak bir bireye yahut şeye yöneltin
Bu beceriyi geliştirerek odaklanma gücümüzü artırabilir, tecrübelerimizi daha gerçek bir halde yaşayabiliriz. Örneğin toplantılarda karşımızdaki kişiyi dinlerken ona büsbütün konsantre olmamız, söylediklerini dinlemenin yanı sıra vücut lisanını de okumamız, onu daha uygun anlamamızı sağlayacaktır.
Hislerinize bağlanmayın
Hayatta acı çekmemizin nedeni esasen, gelene direnmeye çalışmamız ve gideni tutmaya çalışmamızdır. Akışın içinde, her şeyin gelip süreksiz olduğunu anlamak ve kabul etmek, başlı başına bir farkındalıktır. İş hayatı, değişimin en sık olduğu alanlardan biridir. İş arkadaşlarımız değişebilir, şirketimizin öncelikleri değişebilir, ya da biz iş değiştirmek zorunda kalabiliriz. Bütün bunları ne kadar kolay kabullenirsek değişime o kadar süratli adapte oluruz.
Alışkanlığa dayanan kalıplarınızı anlayın
İç-gözlemle ve dışarıdan geri bildirim alarak tekrarlayan his, niyet ve davranış kalıplarımızı fark edebilir, bunların bize nerelerde sorun çıkardığını görerek tekrarını önlemek yolunda adımlar atabiliriz. Niyet motifimizi değiştirmek, olaylara bakış açımızı ve gerçekleşen sonuçları da değiştirebilecektir. Örneğin çatışmayı sevmeyen bir bireyseniz, kısa vadede çatışmadan kaçınarak rahatladığınızı, fakat aslında uzun vadede kendinizi daha büyük bir çatışmanın içinde bulduğunuzu fark edebilirsiniz.
Duygusal zekanızı hayata geçirin
Hislerimizi gözlemeyi ve hislerimize reaksiyon verme formumuzu yönetmeyi öğrenmek de farkındalıkla geliştirebileceğimiz bir niteliktir. Hislerimize isim vererek onların daha yeterli farkına varabiliriz. Hisler bizleri harekete geçirir. Bu nedenle hem kendimizin hem de öbür insanların hislerinin farkına vararak ve davranışlarımızı buna nazaran düzenleyerek, şahıslar ortası etkileşimimizi geliştirebiliriz. Duygusal zeka hünerlerinden hangilerini geliştirmeye muhtaçlığımız olduğunu belirleyerek bunlar üzerinde çalışabiliriz.
Değişim için bir amaç belirleyin
Gerçekten ne istiyorum? Gelecekte nasıl hissetmeyi istiyorum? Bu soruların karşılığını belirlediğimizde gelişimimiz için bir yol haritası çizmiş ve değişim sürecini gözlemek için ana değişkenleri belirlemiş oluruz.
Akış içinde farkındalık…
Mindfulness, farkındalığın bir niteliği olup, şuurlu bir biçimde olanı şu anda olduğu haliyle, yargılamadan, açık, nazik ve anlayışlı bir biçimde görebilmek demektir. Kendimize ve diğerlerine karşı şefkat, sabır ve kararlılık bu maharetin ana ögeleridir.
Özetle, öz-farkındalık ve mindfulness hayatı daha tesirli bir biçimde yaşamanın aracı ve değişimin anahtarıdır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
