Birleşmiş Milletler’in (BM) New York’taki 78. Genel Konseyi başladı, bitti. Yakından izleyenlerin bile aklında kalacak , öne çıkacak bir gündem unsuru yoktu bu büyük toplantıda. Bana sorarsanız son yılların en sönük, en heyecansız buluşmasıydı bu. Natürel her vakit olduğu üzere çözebildiği tek bir sorun da olmadı.
Genel Konsey aslında bir tartışma platformu değil, belirtelim. Üye devletlerin önderleri sırayla konuşma yapar ya da cevap haklarını kullanırlar. Her iki durumda da kendileri için kıymet taşıyan bir mevzuyu gündeme getirirler.
Beceriksizliği ilan ettiler
78. oturumun teması şuydu: “Güveni yine inşa etmek, global dayanışmayı yine canlandırmak. Herkes için barış, refah, ilerleme, sürdürülebilirlik yolunda 2030 Gündemi ve Sürdürülebilir Kalkınma Maksatlarına yönelik aksiyonların hızlandırılması”. İri iri laflar, anlayacağınız.
Dünyanın en işe yaramaz kurumu olduğuna kuşku yok. Genel Kurul’da bu bir kere daha kanıtlanmış oldu. Tüm taraflar çok yoksulluğun sona erdirilmesi ile etrafın korunması da dahil olmak üzere 2015 yılında belirlenen taahhütlerin vaktinde yerine getirilme talihinin çok az olduğunu itiraf ettiler. Diğer ispata gerek var mı?
Almanya Başbakanı Olaf Scholz da gezegen için sürdürülebilir kalkınmayı sağlama uğraşlarında Batı’nın başarısız olduğunu kabul etti. “Yoksullukla çaba ve daha yeterli bir birlikte hayat için tüm dünya için istediğimiz ilerlemenin yavaşladığını görüyoruz” dedi bir de.
Üye ülkelerin başkanları, İrlanda ile Katar’ın aracılık ettiği 43 paragraflık bir siyasi deklarasyonu kabul ederek sürdürülebilir kalkınma alanında yıllardır elde edilen kazanımların bilakis dönmekte olduğu ikazında da bulundu. Bu hususta hazırladıkları bildiride şunları yazmışlar: “Milyonlarca insan yoksulluğa düştü, açlık ve yetersiz beslenme giderek yaygınlaşıyor, insani muhtaçlıklar artıyor ve iklim değişikliğinin tesirleri daha da belirginleşiyor. Bu durum, milletlerarası dayanışmanın zayıflaması ve bu krizlerin üstesinden birlikte gelmeye yönelik itimat eksikliğiyle daha da berbatlaşan eşitsizliğin artmasına yol açmıştır.”
Kendilerinden yakınıyorlar
Kime şikayet ediyor, kime ne anlatıyor bunlar? Yakındıkları herşeyin sorumlusu kendileri halbuki. BM bu ay yaptığı açıklamada, 2015 yılına kıyasla bugün dünyada 745 milyon daha fazla insanın orta ya da önemli derecede aç olduğunu, dünyanın 2030 yılına kadar açlığı sona erdirme istikametindeki savlı maksada ulaşma eforlarının çok uzağında olduğunu belirtmişti. Dünya 2005 yılından bu yana görülmeyen açlık düzeylerine geri dönmüş, besin fiyatları 2015-19 periyoduna kıyasla daha fazla ülkede daha yüksek seyretmeye devam etmiş. Yani BM üyesi ülkeler bir arpa uzunluğu aralık katetmiş değiller insanlık faydasına.
Mevcut ilerleme ile yasal müdafaada önerilen cinsiyet uçurumlarının kapatılması, ayrımcı maddelerin kaldırılması ne kadar vakit alabilir, kestirim edebilir misiniz? Ben söyleyeyim: tam 286 yıl. Hesaplamışlar, bu sonuç çıkmış. Lakin BM Genel Heyet Lideri Dennis Francis hala “Uyumlu ve tezli bir çalışmayla, 2030 yılına kadar 124 milyon insanı daha yoksulluktan kurtarmamız, 113 milyon insanın daha az yetersiz beslenmesini sağlamamız mümkündür” deyip duruyor.
Bu başkanların kıymetli bir kısmı becerisizliklerine Ukrayna savaşının varlığını gösteriyor. Ukrayna Devlet Lideri Volodomr Zelensky, Brezilya Devlet Lideri Luiz Inácio Lula da Silva ile bir ortaya gelerek Ukrayna’daki savaşın dünyanın fakirleri için ilerlemenin önünde bir pürüz olmadığına ikna etmeye çalıştı üye ülkeleri. Yani “bizi içine sürüklediğiniz savaşı becersizliklerine münasebet yapmayın” demek istedi bir manada Zelensky.
UKrayna -Rusya savaşı, Sahel’deki durum, iklim konusu, cinsiyetlerarası eşitlik, açlık, besin temini BM’nin önünde duran sıkıntılar. Bir evvelki Genel Kurul’da da bu alanlarda yapılacaklar konusunda kararlar alınmıştı. Lakin karar almak yetmiyor doğal. Bu 78. Genel Kurul’da alınan evvelki kararların hayata geçirilemediği açıkça ortaya çıktı.
”Milletler ailesi“ bir ortaya gelip neyi nasıl başaramadıklarını konuşurlar her yıl. Her genel konseyde da evvelki gayelere ulaşamadıklarından da kelam ederler. Kürsülere çıkıp konuşan dünya başkanlarının hiçbiri, sıkıntıların tahlili konusunda tek bir teklif getirmedi. Getirmezler. Orası her önderin kendi ülkelerinin iç meselelerini diğerlerine aktardığı bir yerdir yalnızca.
Her sene “insanlığın sıkıntılarını çözmek için“ konuşuyor üzere yapmazlar mı bir de?
Buna dayanamıyor insan.
