Enerji verimliliği ve güç tasarrufu, ülkemiz ve dünyamız açısından büyük kıymet taşıyor. Dünyada olduğu üzere ülkemizde de gücün büyük kısmı binalar tarafından kullanılıyor. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı muhtemel bir zelzelede can kayıplarını önlemek gayesiyle ağır biçimde kentsel dönüşüm projelerini hayata geçiriyor.
Türkiye’nin zelzele gerçeği ile yeni ve mevcut binalarda hayata geçirilen dönüşüm çalışmalarının güç tasarrufu için değerli bir fırsat sunduğuna dikkat çeken Yüksek Mimar, Pasif Mesken Dizayncısı ve Danışmanı, ZeroBuild Türkiye Genel Sekreteri Yasemin Somuncu ve İnşaat Y. Mühendisi, ZeroBuild Türkiye İnşaat Mühendisleri Ağı Başkanı Ilgaz Doğan, yeni binaların Binalarda Güç Performans Yönetmeliği’ne uygun olarak inşa edilmesinin kıymetini belirterek, bu değişim süreci ile dizayndan devreye almaya kadar bütüncül bir vizyonla sürdürülebilir bir dönüşümün mümkün olduğunu söylediler.
Kentsel dönüşümle birlikte sıfır güç binaların yaygınlaştırılması ile güç alanında değerli oranda tasarruf elde edileceğini tabir eden Yüksek Mimar, Pasif Konut Dizayncısı ve Danışmanı, ZeroBuild Türkiye Genel Sekreteri Yasemin Somuncu, “Türkiye’deki binalarda güç performansı düzgünleştirme siyasetleri kapsamında T. C. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 20.11.2020 tarihinde Neredeyse Sıfır Güçlü Binalar (NSEB) için Rehber Kitap yayınlandı. Yürürlükteki kanunları göz önüne aldığımızda, kıymetli bir adım olan bu rehberde yapılan tanımlamaların bir ötesine uzanarak Sıfır Güç Binalar kavramına dikkatleri çekmek istiyoruz. Sıfır Güç Binalar, özünde genel güç tüketimimizi azaltırken, güç fiyat artışlarından etkilenmemizi sınırlayan, toplumsal, ekonomik ve çevresel refahı koruyan, mevcut kaynaklarımızı sürdürülebilir ve uygun maliyetli bir biçimde kullanmamızı sağlayan binalardır. İklim değişikliğinin ziyanlarını ziyadesiyle hissettiğimiz son yıllarda Sıfır Güç Binalar artık olmazsa olmaz bir ön şarttır.” dedi.
VERİMLİLİK BİRİNCİL GÜÇ KAYNAĞI
Sıfır Güç Binalar ile birinci amacın binalarda ısıtma ve soğutma gereksinimlerini azaltılması olduğunu belirten Somuncu, “Bu alanda en kesin tahlil; güzel yalıtım, yüksek verimli pencereler, ısı yahut güç geri kazanımlı havalandırma sistemi ve hava geçirmez bina kabuğudur. Kullanılmayan gücün üretilmesine de gerek olmadığı için, verimlilik ‘birincil güç kaynağımızdır”. Sıfır Güç Binanın tasarımı, büyük ölçüde lokal iklime ve ayrıyeten bina geleneklerine, inşaat alanına ve bina tipine bağlıdır. Yalıtım, hava geçirmezlik yahut mekanik sistemler açısından bu türlü bir binayı tasarlamak ve inşa etmek uzman bir planlama gerektirir. Uzman dizayncılar ve danışmanlar, tasarım kademesi boyunca ve inşaat boyunca değerli bir role sahiplerdir. Bugün dünyada ve Türkiye’de hususlarında uzman ve ehil kâfi sayıda mimar, mühendis ve tekniker bulunmaktadır. Mevzu ile ilgili talep arttıkça uzman ve ehil profesyonellerin Sıfır Güç Bina üretmeleri ve yarar sağlamayan, değerli ve minimum iç yer kalitesi sunmayan yapılardan uzaklaşılması da sağlanacaktır.” dedi. Binalarda güç tüketimini en az düzeye indirgedikten sonra hala muhtaçlık duyulan enerjiyi binanın bulunduğu coğrafyanın iklimsel, toplumsal ve ekonomik kurallarına en uygun olacak yenilenebilir güç kaynakları ile sağlamanın Sıfır Güç Binaların olmazsa olmaz bir öbür koşulu olduğunu söyleyen Somuncu kelamlarına şöyle devam etti:
“Yenilenebilir güç kaynağı güneş, rüzgar, toprak, su, biyokütle kaynaklarından biri yahut birkaçı olabilir. Bu kaynakların en uygun formda güce dönüştürülmesi ve binada yahut yerleşkede kullanılacak formda sistemlerin uzmanlar ve uzman bireyler tarafından kurgulanması ve gerçekleştirilmesi çok değerlidir. Türkiye’de zelzele gerçeği göz önüne alınarak, yıkılması gereken binalar yerine yenileri tasarlanıp inşa edilirken ya da mevcut binaların sarsıntı güçlendirmesi yapılırken burada belirttiğimiz Sıfır Güç Bina özelliklerini sağlayacak çalışmalarla bir arada ilerlenmesi binalarımızı zelzeleye karşı sağlam hale getirirken, hem genel güç tüketimimizi azaltacak, sera gazı tesirini azaltacak, toplumsal, ekonomik ve çevresel refahı koruyacak, hem de mevcut kaynaklarımızı sürdürülebilir ve uygun maliyetli bir biçimde kullanmamızı sağlayacaktır. Avrupa Birliği’nde 1 Ocak 2021 itibariyle zarurî hale getirilen ‘Sıfır Güç Binalar’a dönüşümün ülke gündeminde yer alması için bu sene “Right Now, GO! – Çabucak Artık, Harekete Geç” sloganı ile 22-26 Eylül 2021 tarihleri ortasında dijital ortamda ikincisi düzenleyeceğimiz “ZeroBuild Türkiye’de”, Türkiye ve dünya kanaat liderleri ile birlikte kentsel dönüşümde yapılan yeni binalarda yeni yol haritaları kapsamında mevzuyu her açıdan ele alacağız. Sıfır Güç Binalar ortak akıl, ortak niyet ve iş birliği ile gerçekleştirilebilir, maksadımız tüm paydaşları harekete geçirmek.”
YENİ İNŞA EDİLEN BİNALARDA GÜÇ KİMLİK DOKÜMANI MECBURÎ
Yeni inşa edilen binalar için Güç Kimlik Evrakı (EKB) alınmasının mecburî olduğunu belirten İnşaat Yüksek Mühendisi, ZeroBuild Türkiye İnşaat Mühendisleri Ağı Önderi Ilgaz Doğan ise,“Binalarda Güç Performansı (BEP) Yönetmeliği ile binalarda ve tesisatta yalıtımın kıymeti arttı. Binaların güç sınıfını gösteren EKB, binada kullanılan güç ölçüsünü da gösteriyor. 5627 Sayılı Güç Verimliliği Kanunu ve buna bağlı olarak çıkartılan “05.12.2008 tarihli ve 27075 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Binalarda Güç Performansı Yönetmeliği” (BEP) mucibince, yeni yapılacak yahut yapılmakta olan binaların güç kimlik dokümanı sınıfının en düşük C sınıfında olacak biçimde tasarlanması ve inşa edilmesi mecburiliği bulunuyor. C sınıfından daha düşük düzeyde çıkan yeni yapılacak yahut yapılmakta olan binalar ise yasaya nazaran iskan ruhsatı alamıyor. “Enerji Kimlik Belgesi” uygulaması için Binalarda Güç Performansı Yönetmeliği’nin Süreksiz 4. unsurunun birinci fıkrası mucibince 01 Ocak 2011 tarihinden sonra yapı ruhsatı alan binalar “Yeni Bina”, bu tarihten evvel yapı ruhsatı alan binalar ise “Mevcut Bina” olarak bedellendiriliyor. Bu tanıma istinaden 1 Ocak 2011 tarihinden sonra yapı ruhsatı almış binaların (yeni binalar), yapı kullanma müsaade evrakı (iskan ruhsatı) alınması basamağında Güç Kimlik Belgesi’ni ilgili yönetime sunması gerekiyor. Aksi takdirde, yapı kullanma müsaade evrakı kanunen verilmiyor. Birebir halde, 01 Ocak 2011 tarihinden sonra güçlendirme ruhsatı almış yapılar da, ‘’Mevcut Bina‘’ olarak bedellendiriliyor. Münasebetiyle güçlendirme ruhsatı alan binaların da, güç kimlik dokümanı sınıfının en düşük C sınıfında olacak halde tasarlanması gerekiyor. Bu tanıma istinaden 1 Ocak 2011 tarihinden sonra yapı ruhsatı almış binaların , yapı kullanma müsaade dokümanı alınması evresinde Güç Kimlik Belgesi’ni ilgili yönetime sunması gerekiyor. Aksi takdirde, yapı kullanma müsaade dokümanı kanunen verilmiyor. Tıpkı formda, 01 Ocak 2011 tarihinden sonra güçlendirme ruhsatı almış yapılarda, ‘’Mevcut Bina‘’ olarak bedellendiriliyor. Münasebetiyle güçlendirme ruhsatı alan binaların da, güç kimlik dokümanı sınıfının en düşük C sınıfında olacak halde tasarlanması gerekiyor. Bu nedenle yapı güçlendirme ve güç verimliliği çalışmalarının birlikte yürütülmesi en mantıklı ve verimli yol olarak karşımıza çıkıyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
