Günümüzde bayanlar; sağlıktan, biyoteknolojiye, kozmetikten besine birçok alanda yaptıkları buluşlarla hayatımızı kolaylaştırırken, patent tescillerinin gerçekleşmesiyle ülke iktisadına de büyük oranda katkıda bulunuyor.
Bulaşık makinesinden, gözlük camına, bebek bezinden, güvenlik sistemine kadar geçmişte yapılan birçok buluş bayanlar tarafından yapıldı. Bugün istatistiklere bakıldığında, bayan buluşçuların erkeklere oranla sayıları düşük olsa da, yıllar geçtikçe artıyor olması umut verici.
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü’nün (WIPO) 2020 raporuna nazaran, 2005 yılında dünyada PCT müracaatlarında bayan buluşçuların oranı yüzde 11,8 iken, bu sayı 2019’da yüzde 18,7 ye yükseldi.
Ülkeler nazaran farklılık göstermekle birlikte, 2019 yılında gerçekleştirilen PCT müracaatlarının tamamı dikkate alındığında, bayan buluşçuların toplam buluşçu sayısı içerisindeki oranında, Çin, 32,4 ile birinci sırada yer alıyor. İkinci sırada yüzde 27,3 ile Güney Kore, yüzde 19,9 ile Avusturalya üçüncü sırada yer alıyor. Türkiye ise 19,3 bayan buluşçu oranı ile dördüncü sırada yer almaktadır. Bununla birlikte, müracaatlar tek tek değerlendirildiğinde, buluşçular ortasında en az bir bayan buluşçunun bulunduğu müracaatlarda ise, Çin 55,2 oranla tekrar birinci sırada yer alırken, Türkiye 30,6 oran ile sekizinci sırada yer alıyor.
Son yıllarda dünyada bayanların buluş yaptığı alanlara baktığımızda ise, birinci sırada Biyoteknoloji, ikinci sırada Eczacılık, üçüncü sırada ise Besin Kimyası yer alıyor.
Kadın buluşçu sayılarının artması,
Bayanların müracaat oranlarında ilerleme kaydedilmiş olsa da, bu artış birebir oranda devam ederse 2070 yılına kadar müracaatlarda cinsiyet eşitliğine ulaşılması çok kolay görünmüyor.
Araştırmacılar, ortadaki farkın; bayanların bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) alanlarında meslek yapmadıklarından kaynaklandığını söylüyor. Bunun da en büyük nedeni bu alandan mezun olan bayan sayısının az olması.
Bu bahiste Türkiye, Avrupa’daki ülkelerden epeyce avantajlı durumda. Teknoloji meslek platformu Honeypot’un, teknoloji bölümünde bayan istihdamına yönelik yayınladığı araştırma raporunda Türkiye, STEM kısımlarından mezun olan kız öğrenci oranının en yüksek olduğu ülke olarak görünüyor. Türkiye’de STEM mezunlarının yüzde 37.11’ini kız öğrenciler oluşturuyor. Bu da Türkiye’de yakın gelecekte gerçekleştirilen patent müracaatlarında bayanların sayılarının artacağını gösteriyor.
38 yıldır tüm dünyada Sınai Haklar alanında hizmet veren Dayanak Patent İdare Şurası Lideri Kemal Yamankaradeniz; “Patent’in ülke iktisadına sağladığı katma pahası göz önünde bulundurursak, Türk bilim insanlarının yaptığı buluşların korunması Ar-Ge çalışmalarının patentlenmesi büyük ehemmiyet taşıyor. 1983 yılından bu yana bilim insanlarımızın kazandırdığı buluşları çok önemsiyor ve öteki bilim insanlarımızı da bu noktada teşvik etmeyi istek ediyoruz. Birçok bayan buluşçumuzun, hem yurtiçi hem yurtdışında patent tescil süreçlerini yürütmek bizi çok gururlandırıyor. Kız çocuklarımızı bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarında eğitim almaları ve bu alanda meslek yapmalarının bayan buluşçu sayımızı çok daha ileri düzeylere taşıyacağına inanıyoruz.” dedi.
Yamankaradeniz, son yıllarda Takviye Patent tarafından patent tescil süreçleri gerçekleştirilen ve patentleri ticarileşen bayan girişimcilere dikkat çekti.
BEE’O Propolis’in Milletlerarası Seyahati..
BEE’O Propolis; Besin Yüksek Mühendisi Propolis Uzmanı Aslı Elif Tanuğur Samancı, Ziraat Yüksek Mühendisi Arıcılık Uzmanı Taylan Samancı ve İstanbul Teknik Üniversitesi Besin Mühendisliği kısmında öğretim üyesi Prof. Dr. Dilek Boyacıoğlu tarafından, 2013 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi ARI Teknokent’te kurulmuştur. Türkiye’de daha evvel üretilmeyen propolisi, tekrar Türkiye’de bir birinci olan “Sözleşmeli Arıcılık” modeli ile üretmek ismine yola çıkmışlardır. Oğlunun bağışıklık sorunu sonucunda bu işe baş koyan Aslı Elif Tanuğur Samancı, bu vesile ile ülkemize Çin’den ithal edilen propolisin yerli üretimine öncülük etmiştir. İTÜ ARI Teknokent’te geliştirdiği özütleme yolu ile Ar-Ge, inovasyon, girişimcilik ve ihracat alanlarında 16’sı milletlerarası toplam 37 farklı mükafata layık görülmüştür. Arı eserleri alanındaki uzmanlığı ile yurt içinde BEE’O ve BEE’O UP, yurt dışında ise BEE&YOU markasıyla, propolis, arı sütü, polen, arı ekmeği ve ham bal; ayrıyeten arı eserleri içeren 100 doğal karışımlar, tabletler, damlalar, spreyler üretmektedir. Eserlerini, Amerika, Güney Kore, Almanya, Hollanda, Belçika, Avusturya, İsveç, İngiltere, Fransa, Kıbrıs, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve Suudi Arabistan’a ihraç etmekte ve Anadolu propolisini bir dünya markası yapma yolunda emin adımlarla ilerlemektedir. 5000 kontratlı arıcı, 500.000 arı kovanı, 6000 metrekarelik tesisi ve 200 kişilik uzman takımı ile Türkiye’nin en büyük propolis üreticisidir.
“Art de Hule” Hülya Kayhan
Uzman Eczacı Hülya Kayhan, uçucu yağlar ve sabit yağlar ile hazırlanan tıbbi aromaterapi formüllerini toplum sıhhatinin faydasına sunmak emeliyle geliştirdiği eserlerinin evvel patentlerini tescil ettirdi, daha sonra tüm Türkiye’de “ Arka de Huile” markasıyla satışa sundu. Tüm dünyada ses getirecek yeni projelerin de yakında duyurulacağını açıklayan Hülya Hanım’ın markasının bu başarılı teşebbüsü ile Fransa’da yapılan milletlerarası BID Kalite Kongresi’nde Altın Kategorisi’nde Dünya Toplam Kalite ve İnovasyon mükafatına layık görüldü.” diye ekledi.
Yamankaradeniz kelamlarına şu halde devam etti; “Ülkemizde bu örnekler üzere daha bir çok örnek var. Fikrini geleceğe taşımak isteyen bayan girişimcilerimize bu muvaffakiyet kıssalarının rol model olmasını istek ediyor, ülkemizin global manada rekabet gücünü ve marka pahasını artırabilmek için bayan girişimcilerimizin iktisada iştirakinin çok değerli olduğuna inanıyoruz.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
