Boğaziçi Üniversitesi Kimya Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Nazar İleri Ercan, dünya genelinde vefat nedenleri ortasında ikinci sırada yer alan pankreas kanserinin tedavisine yönelik bir nano ilaç geliştirmek üzere çalışmalarını sürdürüyor. Araştırma, TÜBİTAK’ın başlattığı 2247 Ulusal Önder Araştırmacılar Programı kapsamında destekleniyor.
Romatoid Artrit hastalığı ile ilgili çalışmaları nedeniyle 2020 yılında L’Oréal Türkiye ve UNESCO Türkiye Ulusal Kurulu tarafından hayata geçirilen “Bilim Bayanları İçin” programı kapsamında ödül almaya hak kazanan genç ve yetenekli, Türk bilim bayanları ortasında yer alan Nazar İleri Ercan’ın yürüttüğü, üç yıl sürmesi planlanan nano ilaç araştırması TÜBİTAK tarafından destekleniyor. Nano ilacın kemoterapi, immunoterapi üzere formülleri tek bir yapıda toplayarak hastalıklı bölge üzerinde tesirli olması hedefleniyor.
Lisans ve Yüksek Lisans derecelerini ODTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü’nden alan Nazar İleri Ercan, doktorasını birebir alanda University of California’da (ABD) 2010 yılında tamamladı. 2016 yılından bu yana Boğaziçi Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü’nde vazife yapan Dr. Öğretim Üyesi
Nazar İleri Ercan yeni araştırması hakkında şu bilgileri verdi:
PANKREAS KANSERİ MEVT NEDENİNDE İKİNCİ SIRADA
Kanser, çağımızın en değerli hastalıklarından biri olup, dünya çapında, vefat nedenleri ortasında ikinci sırada yer alıyor. Kanser çeşitleri içinde, beş yıllık sağkalım oranı yüzde 10’un altında kalan pankreas kanserinin, kanser kaynaklı ölümlerde şu sıralar üçüncü sırada yer alan göğüs kanserini yakın gelecekte geçeceği ön görülüyor. Epey ölümcül bir kanser çeşidi. Varolan tedavisel prosedürler de kısıtlı kalıyor. Bir araştırmacı olarak bu mevzuya bir tahlil bulabilir miyim niyeti beni bu çalışmaya yönlendirdi.
DAHA AZ TOKSİK, DAHA AZ MALİYETLİ, DAHA ETKİN
Hastalığın birinci evrelerde teşhisi durumunda birinci tercih edilen prosedür tümörün cerrahi olarak temizlenmesi. Lakin, pankreas kanseri çok sinsi ilerleyen bir hastalık olduğu için ekseriyetle geç evrelerde farkedilebiliyor. Bundan ötürü, cerrahi uygulamalar hastaların yalnızca yüzde 20’lik bir kısmı ile sonlu kalıyor ne yazık ki. Radyoterapi ve kemoterapi başka farklı yahut uygulanabiliyorsa cerrahisel tedaviyle birlikte kullanılan öbür usuller.
Ancak, sağlıklı hücreler üzerindeki epeyce fazla olan yan tesirler, kemo-direnç ve sonlu ilaç dağılımı üzere nedenler bu prosedürlerin aktifliğini hayli kısıtlıyor. Son yıllarda ise, farklı kemoterapi ilaçlarının nanoformülasyon ile kullanıldığı kombinasyonel terapinin hayat müddetine katkı sağladığı gelişmeler olduğunu görüyoruz. Fakat, hala deneme altındaki bu ve gibisi tedavi protokolleri tekrar toksik, kısa periyotlu ve epey maliyetli.
Dolayısıyla, kalıcı tedavi arayışında daha faal, minimal toksisiteye sahip, ve az maliyetli ilaç arayışı günümüzde devam ediyor. Bizim projemiz de varolan tedavisel usullerden farklı olarak, literatürde başka ayrı aktifliği bilinen kemoterapi, immunoterapi üzere yolları tek bir yapıda toplamayı hedefliyor. Bunun için daha az toksik olabilecek fitokimyasallardan türetilen ilaç molekülü kullanılacak ve geliştirilecek olan hesapsal modellerle de ilacın aktifliğinin artırılmasını anlamaya yönelik araştırmalar yapılacak.
NANOKESECİKLERLE HASTALIKLI BÖLGEYE ODAKLI TEDAVİ
İlaç, farklı çalışma düzeneklerini bir ortada toplayan bir sistem. Işığa hassas özelliği de bulunan sitotoksik ilaç kombinasyonunu immünoterapide kullanılan nanokeseciklerle hastalıklı bölgelere hedeflendirileceğiz. Bu sayede yalnızca hastalıklı bölge üzerinde tesirli olabilecek ve hastalığın farklı direnç noktalarını kırabilecek bir sistem elde etmeyi hedefliyoruz.
DENEYLER İKİ YIL SÜRECEK
Çalışmaların deneysel kısmı evvel nanoilacın sentezlenmesi, karakterizasyonu ve in vitro (canlı dışında) çalışmalarla çeşitli hücreler üzerinde denenmesini kapsıyor. Bu yaklaşık 1.5-2 yıllık bir süreç. Elde edeceğimiz datalarla de klinik öncesi hayvan deneyleri ile ilerlemeyi hedefliyoruz. Bu da yaklaşık 1-1.5 yıllık bir süreç olacak. Bu deneysel süreci de proje mühletince yapacağımız hesapsal çalışmalarla destekleyeceğiz.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
