İstanbul Çağdaş Sinema, sinema tarihinin en üretken ve tesirli direktörlerinden Rainer Werner Fassbinder’in filmografisinden beş sineması fiyatsız ve çevrimiçi olarak 18 – 30 Mart tarihlerinde sinemaseverlerle buluşturuyor
Istanbul Çağdaş Sinema, Türk Tuborg A.Ş.’nin katkıları, Goethe-Institut Istanbul işbirliğiyle sinema tarihinin en üretken ve tesirli direktörlerinden Rainer Werner Fassbinder’i ağırlıyor. Direktörün filmografisinden beş sinemanın izleyiciyle buluşacağı seçki Fassbinder’in 1969’daki birinci uzun metrajından başlıyor.
16 yıla 45 sinema sığdıran ve genç yaşta hayata veda eden Alman direktörün çevrimiçi ve fiyatsız gösterilecek sinemaları ortasında Maria Braun’un Evliliği (1978), Korku Ruhu Kemirir (1974) ve Effi Briest (1974) yer alıyor.
Programda Alman direktörün sinemalarının yanı sıra Oskar Roehler’in, Fassbinder’in hayatını aktardığı biyografik sineması Yaramaz Çocuk (2020) da izlenebilir.
Fassbinder’in 37 yıllık kısa hayatı
1945’te Bavyera’nın küçük bir kasabasında doğan R.W. Fassbinder 16 yaşında Münih aksiyon-tiyatrosuna katılarak, oyunlar yazdı, yönetti ve aktörlük yaptı. 20. yüzyıl Avrupa sinemasının en üretken sinemacılarından olan Fassbinder birinci kısa sinemasını 20 yaşında, birinci uzun metrajını ise 24 yaşında çekti. 37 yıllık kısa hayatına 45 sinema sığdırmayı başaran direktör, aşkı, toplumdaki cürüm ve emek münasebetlerini, orta sınıf bedellerini, melodram, edebiyat uyarlaması ve hatta bilim-kurgu üzere farklı çeşitlerde işledi. Endişe Ruhu Kemirir, 1974 ile Cannes’da FIPRESCI Ödülü’ne, Veronica Voss, 1982 ile Berlinale’de Altın Ayı, Toronto’da ise Sinema Eleştirmenleri Ödülleri’ne layık görüldü. Alfred Döblin’in Berlin Alexanderplatz romanını 14 kısımlık bir TV dizisine uyarladı. Bu diziyi daha sonra 16 saatlik tek kesim bir sinemaya dönüştürerek Venedik Sinema Festivali’nde ödül aldı. Almanya’nın toplumsal tarihini eleştirse de kendi tabiriyle yalnızca “duyguların sömürülmesi” ile ilgilenen Fassbinder, bahisleri, karakterleri, geliştirdiği estetik ve anlatım lisanıyla Yeni Alman Sineması’nın öncü isimlerinden biri oldu.
Rainer Werner Fassbinder Seçkisi
KERHANECİ, 1969
18-20 Mart 2021
Yönetmen: Rainer Werner Fassbinder
Oyuncular: Hanna Schygulla, Lilith Ungerer, Rudolf Waldemar Brem
Can probleminden patlayan bir küme gencin uyuşuk hayatları, Fassbinder’in canlandırdığı Yunanlı konuk emekçi Yorgos ortaya çıkıp öfke şimşeklerini üzerine çektiğinde bozulur. Sinema Fassbinder’in, kendi tiyatro yapıtından uyarladığı ve tiyatro sahnesine has durağan imajlardan oluşan, paralize olmuş bir toplumun darlık ve sakinlik hissini anlatıyor. Kahramanların ağzından Fassbinder’in dahice tasarladığı, realizm ve yapay basmakalıp kelamların karışımı replikler çıkıyor. Hem direktör olarak yabancılaşmasını hem de Alman toplumundaki yabancı korkusunu tabir eden genç direktörün bu ikinci uzun metrajı, sanatının kilometre taşlarından biri.
KORKU RUHU KEMIRIR,1974
20-22 Mart 2021
Yönetmen: Rainer Werner Fassbinder
Oyuncular: Brigitte Mira, El Hedi ben Salem, Barbara Valentin
Altmış yaşında bir temizlikçi olan Emmi bir akşam “konuk işçilerin” gittiği bir meyhaneye sarfiyat. Burada kendinden çok genç, yapılı ve sakallı bir Faslı olan Ali ile tanışır. Aslında diğer bir ismi vardır adamın, lakin dans partnerine anlattığına nazaran kendi ülkesinden gelen konuk çalışanların hepsine Almanya’da Ali diye hitap edilmektedir. O gece Emmi ve Ali yalnızlıkları üzerine konuşur ve bu iki yalnız insan birbirlerine âşık olurlar. “İmkânsız bir aşk olsa da sonunda yeniden de imkânını bulan” bu sosyal-eleştirel melodramda Fassbinder, hem estetik hem de dramaturjik manada, Douglas Sirk’in üslubundan esinlenmiştir.
EFFI BRIEST, 1974
22-24 Mart 2021
Yönetmen: Rainer Werner Fassbinder
Oyuncular: Hanna Schygulla, Wolfgang Schenck, Ulli Lommel
Genç ve dertsiz Effi Briest kendinden yaşça çok büyük olan Baron von Instetten ile evlendirilir. Binbaşı Crampas’la müsabakası Briest’in hayatına bir müddet renk katar. Baron yıllar sonra karısının artık bitmiş olan münasebetini öğrenir ve bu birbiri gerisine gelen felaketlere neden olur. Fassbinder sinemada Theodor Fontane’nin birebir isimli romanına bağlı kalırken, şahsen anlatıcı rolünü üstlenmekle kalmıyor, en az romandaki üzere soğuk bir ironi ve kendine has bir manzara lisanı geliştiriyor. Böylelikle yepyeni metne sadakat ve özgünlük ortasında ülkü bir orta yol buluyor. Effi Briest’i dokunaklı bir çocuksulukla canlandıran Hanna Schygulla ise oyunculuğuyla göz dolduruyor.
AHLÂKSIZ ŞEYTAN,1976
24-26 Mart 2021
Yönetmen: Rainer Werner Fassbinder
Oyuncular: Kurt Raab, Margit Carstensen, Helen Vita
Solcu bir şair olarak hayata başlayan, ancak sonra siyasete bulaşarak hayallerini yitiren ve kendini ünlü Alman şair ve mütercim Stefan George (1868-1933) zanneden bir şairin kimlik, hayat ve yaratıcılığa dair krizi. Fassbinder ‘68 neslinin ısrarla ve asla tereddüt etmeden kendi nesillerinin ülkülerine bağlı kalmalarını eleştirirken, sol ütopyaların kaybedilmesinden sonra ortaya çıkan boşluk karşısında duyduğu kaygıyı da yansıtıyor. Kendisinin bir güldürü olarak tanımladığı sinema, aslında filmografisindeki en yakıcı, en saldırgan, en umutsuz ve tahminen bu yüzden de en ferdî çalışmalarından biri.
MARIA BRAUN’UN EVLİLİĞİ, 1978
26-28 Mart 2021
Yönetmen: Rainer Werner Fassbinder
Oyuncular: Hanna Schygulla, Klaus Löwitsch, Ivan Desny
Fassbinder’i memleketler arası üne kavuşturan bu birinci sinemasında, Maria ve Hermann Braun İkinci Dünya Savaşı’nın son günlerinde evlenir; birlikte geçirdikleri yarım gün ve geceden sonra, Hermann cepheye döner ve orada kaybolur. Maria tek başına hoşluğunu ve hırsını kullanarak 1950’lerin ekonomik mucizesi devrinde başarılı bir iş bayanına dönüşür, güçlü olur. Fassbinder, Adenauer devrini, yine yapılanmayı, ekonomik mucizenin başlangıcını ironi ve tezatlarla anlatır. Hem bir bayanın hayatının yıkıntılarından yükselmesini inceler hem de geçmişini unutmaya kararlı bir topluma kırık bir aşk kıssasını yakıştırır.
YARAMAZ ÇOCUK, 2020
28-30 Mart 2021
Yönetmen: Oskar Roehler
Oyuncular: Oliver Masucci, Hary Prinz, Katja Riemann
Alman sinemasının elbet en değerli ve provokatif direktörlerinden biri olan Rainer Werner Fassbinder 1969’da birinci sinemasını yaptığında 24 yaşındaydı. 13 yıl ve 38 sinema sonra odasında meyyit bulundu. Birebir anda birkaç proje için çalışan, içkiyle uyuşturucu karışımı, toplumsal nezaketle yahut toleransla ilgilenmeyen, radikal ve yıkıcı duruşuyla süratli bir hayatı oldu. Bu biyografik sinema Fassbinder’in mesleğini Münih’teki anti-tiyatro denemelerinden başlayarak takip ediyor ve hayatındaki hem oyuncusu hem sevgilisi olan Kurt Raab, Armin Maier, Aşk Ruhu Kemirir’in başrolündeki Faslı oyuncu El Hedi Ben Salem üzere travmalı karakterleri karşımıza çıkarıyor. Sineması ve Fassbinder’i tek başına taşıyan oyuncu Oliver Masucci bu güç misyonun altından muvaffakiyetle kalkıyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
