Afet üzere beklenmeyen, ani ve şoke edici ömür olaylarının bireylerde travmatik tesirler oluşturduğunu belirten uzmanlar, şok tesiri altında olunan birinci evrede yani travma süreci tam sonlanmamışken ruhsal müdahalede bulunmanın yanlışsız olmadığını belirtiyor. Uzmanlara nazaran, inkâr etme ve öfke duyma evresi atlatıldıktan sonraki süreçte ruhsal yardım alınması gerekiyor.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, beklenmedik ani şoke edici hayat olaylarından sonra ortaya çıkan travmatik tesirlere ait değerlendirmelerde bulundu.
Travma anlarında ya da akut anlarda kişinin şok tesiri yaratacak bir durumla karşılaşabileceğini belirterek “Birey birinci evvel içerisinde bulunduğu durumun yarattığı ruhsal tesirlerden fazla, kendisinde fizikî olarak bir sorunun olup olmadığına bakmaktadır. Fizikî yaralanmalar ve çevresel olaylar denetim altına alındıktan sonra travmadan kaynaklı ruhsal tesirler kelam konusu olmaya başlayabilir.” dedi.
Uyku düzensizlikleri ve iştah kaybı ortaya çıkabiliyor
Doğal afet sebebiyle yaşanan travmaların bireyde bir öfke oluşturabileceğini belirten Cemre Ece Gökpınar, “Kişi bir kabullenemeyiş ve inkâr etme süreci yaşar. Daha sonra, şahit olunan afetin ruhsal tesirleri, bireyin ferdî hayatına fizikî olarak yansıyabilir. Örneğin uyku düzensizlikleri, iştah kaybı üzere belirtiler fizikî olarak görülen birinci belirtiler olarak tanımlanabilir. Kişi yaptıklarından keyif almamaya başlama, geleceğe dair ümitsizlik, telaş içerisinde olma, en ufak bir seste irkilme, yangından sonra rastgele bir ateş gördüğünde korkma, irkilme üzere birtakım travmatik belirtiler yaşayabilir.” ihtarında bulundu.
Afet süreci yaşanırken ruhsal müdahale kişiyi rahatlatmıyor
“Şok tesiri altında olunan birinci evrede, travma süreci tam sonlanmamışken ruhsal bir müdahale yapmak gerçek değildir” diyen Cemre Ece Gökpınar, “Çünkü bizim ruhsal olarak açılan yarayı görmemiz lazım. Afet süreci hala yaşanıyorken bireye ruhsal bir tedavi ya da müdahale teşebbüsünde bulunmak kişiyi rahatlatmayacaktır. Tam karşıtı bireyden, negatif bir tepki alınması olasıdır. Kişinin açılan ruhsal yaralarının gün yüzüne çıkması müdahale için en uygun vakittir. Bu süreçte gaye, telkin etmeye çalışmak değil, bireyin acılarını paylaşmak ve acılarına ortak olmaktır.” dedi.
İnkar ve öfke sürecinden sonra müdahale edilmelidir
Bir afet sırasında kazazedenin, fizikî olarak bir hasarı yoksa ve şok yaşıyorsa ruhsal olarak rahatlatmak hedefiyle yapılan birinci müdahaleye ruhsal birinci yardım denildiğini kaydeden Cemre Ece Gökpınar, “Bu süreçte kazazede evvel kayıplar sebebiyle depresif bir süreç yaşar. Daha sonra anksiyete süreci meydana gelir. Travma sürecinden uzaklaşıldıkça yıllar içerisinde bireyde bir kabullenme süreci oluşur. Bu evreler ortasında ise inkâr etme ve öfke duyma evresi atlatıldıktan sonraki süreç, ruhsal yardım alınması gereken en uygun süreç olacaktır. Zira bireyin inkâr ettiği bir şey ona yardımcı olamaz. Kabulleniş gereklidir.” Diye konuştu.
Afetzedelerin acısına ortak olunmalıdır
Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Yaşanan kayıplar ve yas tutma sürecinde, olaya biz uzaktan şahit olanların üzerine düşen misyon, afeti yaşayanların ve kayıpları olan insanların acılarına ortak olmak olacaktır.” diye konuştu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
