Afetlerin şahıslarda Eko Anksiyete belirtilerinin tetiklenmesine neden olabileceği düşünülmektedir. Eko Anksiyete; kişinin iklim değişiklerine bağlı olarak gelişen ekolojik felaketlerden tasa duyması olarak tanımlanabilir. Eko Anksiyete belirtileri gösteren bireyler, ortada bir felaket olmadığı halde felaket olacağına ve dünyada ki tüm canlıların geleceğinin olumsuz tarafta etkileneceğine dair ağır bir korku yaşarlar. Bu durum kişinin günlük hayatındaki fonksiyonelliğinin azalmasına, suçluluk, çökkünlük ve ümitsizlik hissederek ömürden aldığı doyumun olumsuz istikamette etkilenmesine sebep olabilmektedir.
Belli bir seviyede hissedilen telaşın insan sıhhati açısından olumlu bir tesiri vardır. Belli bir seviyede ki korku kişiyi omurundaki tehlikelere karşı koruyarak, hayatta kalmasını sağlar. Aslında sıkıntı kaygılanıp kaygılanmamaktan fazla, hissedilen bu hissin yoğunluğu, kişinin fonksiyonelliğini ne derecede etkilediği ve nasıl yönetildiği olduğu söylenebilir.
Afetler Ruhsal Travmalar Yaratıyor
Her bireyin psikolojisi afetlerden birebir seviyede etkilenmemektedir. Afetlerin şiddeti, kişinin mizacı, evvelki tecrübeleri, erken çocukluk periyodunda ki yaşantıların tesiri, yetişkin bireyin afet sonrasında verdiği ruhsal reaksiyonların belirleyicisinde değerli bir rol oynamaktadır. Afet sonrası yetişkinlerde ruhsal travma reaksiyonları görülebilir. Bu yansılar, bireylerin ve etrafındaki insanların hayatını olumsuz istikamette etkileyebilmekte ve hatta gerekli ruhsal dayanak sağlanmadığında kişinin ruh sıhhatini hayat uzunluğu etkileyebilecek seviyede bozabilmektedir. Yaşanılan afetin şiddeti, kişinin olaya direkt maruz kalıp kalmaması, bir oburunun yaşadıklarına şahit olması ya da işitmesi yetişkinlerde afet sonrası görülen ruhsal travma reaksiyonların de kıymetli bir rol oynamaktadır. Bu yansılar yangın üzere yaşanılan afetin çabucak akabinde görülebileceği üzere ilerleyen vakitlerde da görülebilir.
Afetler Dünya Artık İnançlı Değil Dedirtiyor
Afetler bireylerde dünyanın sağlam bir yer olduğuyla ilgili inançları sarsabilir ve ruhsal sorunlara yol açabilir. Kişiler travmatik olay karşısında; yorgunluk, bitkinlik, tükenmişlik, uykusuzluk, iştah sorunları, öfke, gerginlik, ümitsizlik, çaresizlik, karar vermede zahmet, suçluluk duygusu ve kanıları, kendini bedelsiz hissetme, toplumsal izolasyon, odaklanmada zahmet, ilgi ve istek kaybı üzere depresif belirtiler; karın ağrısı, mide bulantısı ve baş ağrısı üzere psikosomatik belirtiler; dert, kaygı ve endişe üzere anksiyete belirtileri gösterebilirler. Bu süreçte yetişkinler içinde bulundukları duruma karşı direnç gösterebilir, inkar edebilir, bastırabilir ve savunma sistemleri kullanarak içinde bulunduğu ruhsal yapıyla fonksiyonsuz bir biçimde baş etmeye çalışabilirler. Afetlerin çabucak akabinde gösterilen bu reaksiyonların belirli bir seviyeye kadar beklenen bir durum olduğu söylenebilir.
Bu çeşit reaksiyonların birden fazla aslında ansızın beklenmedik bir formda gerçekleşen olağandışı bir olaya karşı verilen olağan reaksiyonlardır. Bu süreçte tertipli beslenmek, gereğince uyumak, spor yapmak, afet bölgelerine ferdi ya da toplumsal dayanak vermek, hisleri bastırmak yerine o hisleri yaşamaya aşikâr bir müddet müsaade vermek, hissedilen hisleri ve fikirleri tabir etmek, aile ya da yakın arkadaşlarla paylaşmak onlarlar vakit geçirmek, günlük rutinleri devam ettirmek ve toplumsal medya kullanımına çok maruz kalmaktan kaçınmak âlâ olma halinin artmasında hayli kıymetli olduğu söylenebilir. Lakin bu yansılarda vakitle bir azalma olmuyorsa ya da şiddeti giderek artıyorsa, kişinin günlük hayatını ve fonksiyonelliğini etkilemeye başladıysa, nefes almada zahmet, ellerde ayaklarda titreme, göğüste baskı, baş dönmesi üzere ağır telaş belirtileri yaşıyorsa, bir nedeni olmaksızın daima korku ve dehşet yaşıyorsa, baş edemediği ya da baş etmekte zorlandığı fikir, imaj ve hisler varsa bir ruh sıhhati uzmanıyla görüşerek dayanak alması kişinin ruhsal yeterli olma hali açısından epeyce kıymetlidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
