Alerjisi Olanlar Rus Aşısı Sputnik V Aşısını Yaptırabilir Mi?
Yakın vakitte ülkemizde yapılmaya başlanacak olan korona virüs aşılarından biri olan Sputnik V aşısıyla ilgili akıllara gelen sorular var. Bilhassa alerjisi olan şahıslar, bu aşıya karşı bir alerjik tepki gelişip gelişmeyeceğini merak ediyor. Alerji ve Astım Derneği Prof. Dr. Ahmet Akçay, Sputnik V aşısının alerji riskini ve yan tesirlerini anlattı.
Sputnik V (Gam-COVID-Vac) Aşısı Nedir?
Faz 3 çalışmalarının tamamlanmasının akabinde FDA tarafından onaylanan Sputnik V aşısı, viral vektör bir aşıdır ve Johnson&Johnson ve Oxford – AstraZeneca aşısı ile tıpkı gruptadır. COVID-19 aşısı Sputnik V (Gam-COVID-Vac), SARS-CoV-2 korona virüs geninin entegre edildiği adenovirüs DNA’ya dayalı vektör aşısıdır. 21 gün aralıklarla kas içinden başka ayrı uygulanır. Sonuçlar, aşının sağlıklı iştirakçilerde uygun tolere edildiğini ve epeyce immünojenik olduğunu göstermiştir.
Sputnik V Aşısı Nasıl Çalışır?
Virüs vektör olarak adenovirüs kullanılır ve bu virüs içine korona virüs spike proteini sentez etmesi için DNA kesimi yerleştirilip bedene enjekte edilir. Bu DNA kesimi bedenimizde korona virüsün bağışıklık sağlayan proteinini sentez ederek bağışıklık gelişir. Bu aşı kişinin DNA’sına entegre olmaz, hastalık oluşturmaz. Bu nedenle de inançlı bir aşıdır.
Sputnik V Aşısının Öteki Vektör Aşılardan Farkı Nedir?
Sputnik V aşısında, adenovirüsün 2 başka serotipi kullanılmıştır. Oxford – AstraZeneca aşısı ve Johnson&Johnson aşılarında vektör olarak tek tip adenovirüs kullanılmıştır.
Sputnik V Aşısının Aktiflik Oranı Nedir?
Sputnik V, 91.6 aktiflik oranına sahip iki modüllü bir adenovirüs viral vektör aşısıdır. Verilen son bilgilere nazaran aşının aktiflik oranı 97.6’dır. Sputnik V aşısının önemli korona virüse karşı aktifliğinin 100 olduğu bildirilmiştir.
Hem antikor oluşturma hem de hücresel immünite oluşturma bakımından tesirli bir aşı olduğu bildirilmiştir. Adenoviral vektör-verilen antijenlerin, tek bir aşılamadan sonra bile bedenin bağışıklığını gereğince sağladığı bildirilmektedir. İki doz uygulanmasıyla çok daha tesirli ve uzun müddetli bağışıklık geliştireceği bildirilmektedir.
Diğer Vektör Aşılardan Daha Mı Tesirlidir?
Sputnik V aşısında iki farklı tip adenovirüs vektörü kullanılmıştır. Birinci dozda adenovirüse karşı antikor gelişmesi sonucu, ikinci doz uygulandığında bu gelişen ikinci dozun aktifliğinin azalması ihtimalini ortadan kaldırdığı için çok daha tesirli bir aşı olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır.
Sputnik V Aşısının Yan Tesirleri Nelerdir?
Yaygın görülen yan tesirler, grip gibisi hastalık ( 15.2) ve aşı yapılan yerde tepkidir (5.4). Yan tesirlerin 94’ü hafif yan etkilerken 0,3 oranında önemli yan tesirler bildirilmiştir. Aşı yerinde ağrı, şişlik ve kızarıklık görülebilir. Bunun dışında baş ağrısı, yorgunluk, kas ağrısı, titreme, ateş ve mide bulantısı meydana gelebilir. Bu yan tesirler çoklukla aşı yapıldıktan sonraki bir yahut iki gün içinde başlar. Yan tesirler, günlük aktivite marifetinizi etkileyebilir, fakat birkaç gün içinde geçmesi gerekir. Önemli yan tesirlere epeyce azdır. Her aşıda olduğu üzere bu aşıdan sonra da hastane ortamında 30 dakika beklenmeniz faydalı olacaktır.
Sputnik V Aşısının Alerji Riski Var Mı?
Sputnik V aşısının Faz 3 çalışmalarında bildirilmiş alerji hadisesi yoktur. Öteki vektör aşılarında ürtiker stili alerjik tepkiler bildirilmiştir. Bu nedenle ürtiker biçimi alerjik tepki meydana gelebilir. Aşı içindeki hususlardan birine alerjisi olanların bu aşıyı olmaması gerekir. Bu aşı yeni onaylanmış bir aşı olması nedeniyle alerji riski düşük olsa da aşıdan sonra 30 dakika hastane ortamında kalmanız ve alerji riskine karşı tedbirlerin alınmış olması kıymetlidir.
Alerjik Hastalığı Olanlar Sputnik V Aşısı Yaptırabilir mi?
Evet yaptırabilir. Alerjik astım, egzama, alerjik nezle ve öteki alerjik hastalığı olanlar, Sputnik V, BioNTech ve Çin aşısı Coronavac aşılarını yaptırabilir. Yalnızca alerjik hastalığı olanların aşılarını hastane ortamında yaptırmaları ve aşı sonrası 30 dakika nezaret altında beklemeleri yararlı olacaktır.
İlaç Alerjisi Olanlar Sputnik V Aşısı Olabilir Mi?
İlaç alerjisi olanların Rus aşısı Sputnik V ve Çin aşısı Coronavac aşısı olmasında sakınca yoktur. Aşı içindeki bileşenlerden birine alerjiniz varsa aşı yapılmaması gerekir.
Aşının Yan Tesiri Görülürse Ne Yapılmalı?
Aşı uygulanan bölgede ağrı, şişlik yahut kızarıklık oluşursa; öncelikle aşı uygulanan kolunuzu yükseltmeniz uygun olacaktır. Aşı yerine soğuk suyla ıslatılmış havlu tatbik edebilirsiniz. Buzu direkt tatbik etmeyin. Parasetamol içeren ağrı kesici kullanabilirsiniz.
Yorgunluk olursa; dinlenmeniz ve gereğince sıvı almanız yararlı olacaktır.
Hafif ateş ve titreme; istirahat etmeniz, gereğince sıvı almanız ve parasetamol içeren ağrı kesici almanız önerilmektedir.
Baş ağrısı; aşı sonrası bir hafta içinde baş ağrısı gelişirse parasetamol içeren ağrı kesici almanız yararlı olacaktır.
Kas ve eklem ağrısı; aşıdan sonra bir hafta içinde kas ve eklem ağrısı olursa istirahat etmeniz, kâfi sıvı almanız ve parasetamol içeren ağrı kesici almanız kâfi olacaktır.
Kusma ve ishal; aşıdan sonra bir hafta içinde kusma ve ishal gelişecek olursa ağızdan sıvı ve besin almanız yararlı olacaktır. Gereğince sıvı alamaz ve halsizlik gelişecek olursa sıhhat kurumunda serum desteği gerekliliğinin kıymetlendirilmesi gerekir.
Sonuç olarak:
-Sputnik V aşısı yan tesirleri öteki COVİD 19 aşılarının yan tesirleri ile benzeridir.
-Sputnik V aşısı, tesirli bir aşıdır.
-Sputnik V aşısına karşı alerji riski düşüktür.
-Astım, alerjik nezle, egzama, besin alerjisi ve ilaç alerjisi olanların bu aşıyı olmasında sakınca yoktur.
-Aşı yapıldıktan sonra 30 dakika hastane ortamında beklenmesi, muhtemel alerjik şok riski açısından yararlı olacaktır.
-Alerjik şok gelişmesi halinde müdahale edilebilecek ekipmanın ve işçinin olması çok değerlidir.
-İlk aşı sonrası alerji belirtileri olanlarda ikinci dozun yapılmaması ve bu bireylerin alerji uzmanı tarafından kıymetlendirilmesi uygun olacaktır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
