Gökyüzünün ötesini görmek evvelce yalnızca bir hayaldi. Teknolojinin ilerlemesiyle bilinmezliğe seyahat, meşakkatli ve maliyetli olmasına karşın mümkün olmaya başladı. Uzayın bilinmeyenlerinin keşfi ile gökyüzünün ötesini hayal edenler için astronotluk cazip bir meslek. Fakat bu mesleğin erbabı olmak, çocukken “ne olacaksın?” sorusuna verilen “astronot” yanıtı kadar kolay değil. Çünkü astronot olmak için evvel temel disiplinlerden bir meslek sahibi olmak gerekiyor.
Astronot nasıl olunur?
Astronotluk, disiplinler ortası ileri seviye bir eğitimin yanı sıra güçlü bir zihin ve vücut de gerektiriyor. Uzay ajansları binlerce uygun kişi ortasında yaptığı elemelerin akabinde onların da en uygunlarını seçiyor.
Uzay ajansları, astronot adaylarında teknik özellikler dışında, liderlik, kararlılık, grup çalışması, takımın öteki üyeleriyle yardımlaşma, baskı altında çalışabilme ve kuvvetli bağlantı üzere özellikler arıyor.
Uçuşlarda astronotların vücutlarının büyük oranda gerilime maruz kalması ve ağır fizikî faaliyetlerde bulunmaları nedeniyle sağlıklı olmaları ve fizikî dayanıklılıklarının yüksek olması da elzem olarak görülüyor.
Teknik özelliklere uyan şahıslar ortasında en çok neye dikkat ediliyor?
Almanya’daki Avrupa Astronot Merkezi’nde Astronot Eğitim Ünitesi Müdürü Ruediger Seine, astronot adaylarını eleme sürecinde tüm teknik özelliklere uyan şahıslar ortasında en çok neye dikkat ettiklerine ait şunları kaydediyor:
“Strese güçlü, takım odaklı, astronotluk için gerekli hünerlere uygun, el ve göz uyumu ile sıhhati düzgün olan şahısları arıyoruz. Bir araştırma kapsamında keşif ya da operasyonel deneyimi olanlarla da ilgileniyoruz. Bu, özel hayatınızda da kazanılabilecek bir deneyim. İstekli kurtarma güçlerine katılabilirsiniz, askeri deneyim edinebilirsiniz. Çok seçenek var fakat bizim aradığımız beşerler, hayatın getirdiği beklenmedik durumlarla başa çıkıp bu maharetlerini kanıtlayanlar. Natürel ki seçtiklerimiz ekip çalışmasına uygun ve çok meraklı olmalı.”
“Üst seviye yeteneğe sahip beşerlerle tanışmak ilginç”
Seine için kendisiyle epey yaş farkı olan yeni astronotlarla birinci sefer tanışmak, üst seviye yeteneğe sahip bu beşerlerle konuşmak, nasıl davrandıklarını görmek çok farklı.
ESA halihazırda Kasım 2022’de yeni astronotlar aldı ve bunlardan 5’inin eğitimi hala sürüyor. Halihazırda süren şimdiki eğitim programının ikinci ayında olduklarını anlatan Seine, “Bir öğretmensen ve verdiğin eğitim takdir ediliyorsa, bu memnun olacağınız bir şey. Onların birinci kademeleri geçtiğini, sonunda astronotlara misyon verildiğini ve son eğitimlerinde olduklarını görmek her vakit bir gurur kaynağı.” diyor.
Diğer yandan astronotların, kamuoyuyla sıklıkla bir ortaya geleceklerinden ötürü bağlantılarının de güçlü olması gerekiyor. Akıcı İngilizce ve düzgün bir Rusça bilgisi de kural olarak görülüyor. Amerikan, Rus ve Japon kültürüne hakim olmak da UUİ’de milletlerarası ortaklarla âlâ münasebetler kurulmasını sağlıyor.
Eleme süreçleri
Tecrübeli ve bu mesleğin gerekliliklerinin farkında olan astronotlardan oluşan NASA Astronot Seçim Şurası, müracaatları gözden geçirip her adayın yetkinliklerini kıymetlendiriyor. En fazla potansiyele sahip adaylar, Johnson Uzay Merkezi’ne mülakata davet ediliyor. Mülakata girenlerin yarısı ikinci görüşmeye çağrılıyor ve bu küme içinden yeni astronotlar seçiliyor.
Uzayda toplamda 381 gün 15 saat ve 11 dakika kalan NASA astronotu Edward Michael Fincke ise eleme sürecinin en sıkıntı adımının sıhhat denetimleri olduğuna dikkati çekerek, uzaya gönderilecek bireylerin sağlıklı olmadıkları sürece bu mesleğe adım atamayacağını söz ediyor.
