Yaşam müddetinin üçte birini oluşturan uykunun kâfi ve nizamlı olmaması birçok sıhhat sıkıntısına taban hazırlayabiliyor. Horlama ile başlayan ve uykuda teneffüsün durması olarak tabir edilen uyku apnesi ise obezite, hipertansiyon, diyabet, kalp krizi yahut inme üzere çeşitli önemli sıhhat sıkıntılarına yol açabiliyor. Memorial Kayseri Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Nergiz Hüseyinoğlu, uyku apnesi ve tedavi yolları hakkında bilgi verdi.
Konsantrasyon bozukluğunun nedeni
Horlama ve uykuda teneffüs kesilmesi ile seyreden uyku apnesinin şiddeti, yaş ve çevresel faktörlerin tesiriyle artmaktadır. Uyku apnesi, geceleri birden fazla boğulma hissi ile uyanmanın ve oksijensiz kalmanın sonucu olarak, dinlendirici olmayan uykuya ve gündüzleri çok yorgunluğa neden olmaktadır. Gün içindeki uyku hali ve konsantrasyon bozukluğu öteki beşerler tarafından hissedilir derecededir. İleri hallerde, hastalar trafik ışıklarında beklerken bile uykuya dalabilmektedir. Uyku apnesi nedeniyle trafik kazası ve iş kazası riski 7-8 kat artmaktadır. Uzun devirde uyku apnesi, kalp krizi ve yüksek tansiyona neden olabilmekte, vakitle beyin damarlarındaki tıkanıklıklar felce yer hazırlamaktadır. Gece boyunca ortaya çıkan düşük oksijen seviyesi, kalp ve damar sisteminin yapısını bozmakta, hastaların yarısında vakit içinde kalp büyümesi görülmektedir.
Uyku apnesinin belirtilerine dikkat!
- Başkaları tarafından duyulan gürültülü horlama ve aralıklı nefes kesilmeleri
- Bazen boğulur üzere uyanmalar ve uyku bölünmeleri
- Geceleri sık sık tuvalete gitme
- Aşırı terleme ve ağız kuruluğu
- Mide reflüsü
- Gün içinde çok yorgunluk ve halsizlik
- Konsantrasyon bozukluğu
- Gündüz uyuklamalar
- Kilo alma
Obezite hem neden hem sonuçtur
Son yıllarda yapılan araştırmalarda obezite ve tıkayıcı uyku apnesi ortasında ilişki olduğu belirlenmiştir. Uykuda teneffüs bozuklukları nedeniyle doktora başvuran şahısların 3’te 2’sini obezite hastaları oluşturmaktadır. Obezite, uyku apnesinin hem nedeni hem de sonucu olabilmektedir. Obezitenin derecesi ile uyku apnesinin şiddeti yanlışsız orantılıdır. Çok kilolu bireylerin boyun ve hava yolu etrafındaki yağ birikimi sağlıklı nefes alıp vermeyi engellemektedir. Üst hava yolunun denetiminin bozulmasıyla uyku apnesinin şiddetinde de artış olmaktadır. Uyku apnesinin şiddetinin artması, bedeni ve bilhassa beyefendisini gece boyunca oksijensiz bırakmakta ve derin uyku hali oluşamamaktadır. Derin uykunun olmaması ise hastanın hormon salınımı değişmekte, bu da metabolizmanın yavaşlamasına ve bedende yağ birikmesine yol açmaktadır. Obezite ve uyku apnesi ortasında kısır bir döngü oluşmaktadır. Dolayısı ile obezite arttıkça uyku apnesinin şiddeti artmakta, uyku apnesinin şiddeti arttıkça da kilo yükselmektedir.
Kesin teşhis uyku testi ile konuluyor
Vücut kitle indeksi 35 ve üzeri olanlarda horlama, gündüz çok uyku ve yorgunluk hali varsa, uykuda nefes tıkanıklığı görülüyorsa, vakit kaybetmeden uyku hastalıkları konusunda uzman bir doktora başvurmaları gerekmektedir. Uyku apnesini teşhis edebilmek için hastanın şikayetlerinin yanı sıra hastanın fiziki muayenesi yapılmalıdır. Ayrıyeten kan analizleri, tiroit işlevlerini gösteren testler, tansiyon ölçümü, kalp ve akciğer ile ilgili tetkikler sayesinde hastalığın varlığı konusunda fikir sahibi olunmaktadır. Kesin teşhis ise polisomnografi (PSG) yani uyku testiyle yapılmaktadır. Uyku testi için hasta, uyku merkezinde bir gece yatırılmakta, uyku sırasında beyin aktivitesi, uykunun derinliği, kalp ve teneffüs fonksiyonu, kanda oksijen düzeyleri, horlama ve istemsiz bacak hareketleri kaydedilmektedir. Uyku testi sonucu uyku apnesinin varlığı belirlenirse, hastalık bireye uygun yollarla tedavi edilebilmektedir. Hastalık tesirli bir formda tedavi edildikten sonra kişi kilolarından kalıcı olarak kurtulabilir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
