Travmatik gerilim, emzirme ve bağlanma problemlerine taban hazırlıyor
Pandemi sürecinden hamile ve bebeklerin de olumsuz etkilendiğini belirten uzmanlar, bu gerilimli periyodun anne ve bebek bağlantısına de yansıdığını vurguluyor. Doğumun gerilimli bir süreç olduğunu hatırlatan uzmanlar, hamilelerin pandemide daha gerilimli olduğuna dikkat çekiyor. Uzmanlar, “Travmatik gerilim, emzirme başarısızlığı ve bağlanma sıkıntılarına yer hazırlar” ikazında bulunuyor.
Üsküdar Üniversitesi Ebelik Kısım Lideri Prof. Dr. Güler Cimete, içerisinde bulunduğumuz pandemi sürecinin hamileler ve bebekler üzerindeki tesirlerine ait değerlendirmelerde bulundu.
Doğumun gerilimli bir süreç olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Güler Cimete, pandemi periyodunda ise hamilelerin daha gerilimli olduklarını, bunda hastaneden enfeksiyon kapma riski ve doğum-doğum sonrası periyotta anneyi destekleyecek yakınlarına kısıtlama getirilmesinin değerli yer tuttuğunu söyledi.
Covid-19 sonrası gerilim arttı
Covid-19 salgınından sonra doğum yapmış bayanlarda gerilim, anksiyete ve depresyon semptomlarında artma olduğunu gösteren çalışmalar saptandığını kaydeden Prof. Dr. Güler Cimete, Covid-19’lu annelerin erken doğum yapma, doğum öncesi ya da sonrasında bebeklerini kaybetme açısından Covid-19’lu olmayan annelerden farklılık göstermediğini de kelamlarına ek etti.
Bebeğe antikor geçiyor mu?
Gebelikte aşılanmış anneler ile hastalık etkenini almış annelerin bebeğe geçen antikorlarının ölçü ve tesirlerine yönelik bilgilerin de sonlu olduğunu söz eden Prof. Dr. Güler Cimete, “Gebeliğinde Covid-19 müspet olan anneler ile Covid-19 aşısı uygulanmış annelerin bebeklerine plasenta aracılığı ile antikor geçişi olduğunu gösteren çalışmalar bulunuyor. Fakat antikor geçişi sonlu ve bu hususta daha çok araştırma yapılmasına ihtiyaç var.” dedi.
Anne sütü ile bulaş riski düşük…
Anne sütü ile bulaş riskinin çok düşük olduğunu kaydeden Prof. Dr. Güler Cimete, Covid-19 olumlu annelerin çok azının sütünde virüsün tespit edildiğini vurgulayarak bu hususta birtakım araştırmacıların çalışmalarına değindi.
Prof. Dr. Güler Cimete, şunları söyledi: “Chambers ve meslektaşları, 18 enfekte bayandan alınan 64 süt örneklerinden sadece birisinde SARS-CoV-2 RNA (sütte virüsün olduğunu) tespit etmiştir. Lakin bu annenin bebeğinin emmesine karşın süt nedeniyle enfekte olmaması, anne sütünün hastalığı bebeğe geçirmekten çok, kollayıcı tesir gösterdiğini düşündürmüştür. Tekrar bu çalışmada 13 anne bebeğini emzirmiş ve takibinde 4 bebeğin PCR testi müspet çıkmıştır. Bu da anne sütünden çok, sonradan anneden bebeğe bulaş olduğunu göstermektedir.”
Prof. Dr. Güler Cimete, “Covid-19 testi olumlu olan ya da geçmişte olumlu hikayesi olan emziren annelerin sütünde Covid-19’a karşı IgG ve IgA antikorları tespit edilmiş olması da anne sütünün virüse karşı muhafaza sağladığını düşündürmektedir.” dedi.
Emzirmenin engellenmesi pek çok probleme yol açabilir
Emzirmenin değerini vurgulayan Prof. Dr. Güler Cimete, “Dünya Sıhhat Örgütü de pandeminin başından beri, anne ya da bebeğin Covid-19 müspet olduğu durumlarda, esirgeyici tedbirlerin anne ve aileye anlatılması, bu tedbirleri ciddiyetle uygulamalarının sağlanması ve bebeklerini emzirmelerinin desteklenmesini öneriyor. Bebeklerde Covid-19 riskinin düşük olduğu ve hastalık seyrinin yüz güldürücü olduğu, meğer erken deri teması ve emzirmenin engellenmesinin anne ve bebek tarafından pek çok olumsuzluğu beraberinde getireceği belirtiliyor. Bebeğin enfeksiyonlara hassaslığı, geç emzirmenin anne sütü alma müddetini kısaltması, bebekle bağlanmanın güçsüzleşmesi, ihmal-istismar riskinin artması, ebeveynlerin gerilim seviyelerinin yükselmesi ve ebeveynlik öz-yeterliliklerinin azalması üzere riskler akılda tutulmalıdır.” dedi.
Bulaş, doğum formuna nazaran değişmiyor
Doğum formuna nazaran bulaşın farklı olmadığını lisana getiren Prof. Dr. Güler Cimete, “Pandemi periyodundan sonra bilhassa sezaryen doğumların çok arttığı görülüyor ve önemli ispatlar elde edilmeden gereksiz sezaryenlerden kaçınılması öneriliyor. Olağan vajinal doğumlar daha uzun mühlet anne ve sıhhat işçisinin tıpkı ortamda bulunmasını zarurî kılıyor. Bu nedenle sıhhat çalışanı önemli hami tedbirleri almalı ve hem anneden kendilerine hem sıhhat çalışanından anneye bulaş riskini azaltmalıdır. Karşılıklı bulaş riski, sezaryen uygulamasının münasebeti olmamalıdır. Tekrar Covid-19 kuşkulu ya da olumlu anne ve bebeğin farklı odalarda birinci bakımlarının yapılması uygun olabilir. Türk Neonatoloji Derneği, ameliyathane ya da doğum odasında anne ile bebeğin buluşturulmamasını öneriyor. Fakat anneye kollayıcı tedbirler aldırarak, doğumdan sonra erken periyotta bebeği ile temasının ve emzirmenin sağlanması gerekir.” diye konuştu.
Yenidoğanların takip edilmesi önemli
Covid-19 müspet bebeklerde görünen semptomlardan bahseden Prof. Dr. Güler Cimete, “Bebeklerde teneffüs zahmeti, ateş, kusma, öksürük, daha az sıklıkla beslenme zorluğu, burun akıntısı, karaciğer işlevi bozuklukları üzere semptomlar görülmektedir. Covid-19 müspet annelerden doğan bebeklerin emme zayıflığı, cilt rengi değişikliği tarafından izlenmesi öneriliyor. Yenidoğanlara has tedavi yok. Semptomatik, destekleyici tedavi uygulanıyor. Taburcu olup konuta gittiklerinden 10-15 gün sonrasında geç hipoksi gelişebiliyor. Doğum yapmış bilhassa de Covid-19 müspet annelere, bebeklerinde bir değişim saptadıklarında çabucak sıhhat işçisine başvurmaları konusunda uyarmamız gerekiyor.” diye konuştu.
Travmatik gerilim, emzirme ve bağlanma sıkıntılarına yol açıyor
Gebelerin pandemide daha gerilimli olduklarını lisana getiren Prof. Dr. Güler Cimete, “Covid-19 salgınından sonra doğum yapmış bayanlarda gerilim, anksiyete ve depresyon semptomlarında artma saptanmıştır. Doğum gerilimli bir olaydır. Covid-19’da da hamilelerde gerilim daha fazlalaştı. Hastanelerin Covid-19 olumlu hastalar için ayrılması, hastaneleri huzursuz edici duruma getirdi. Hastanelerin ziyaret siyasetleri değişti, travma ve doğumda, bayanlar yalnızlaştırıldı. Travmatik gerilim, emzirme başarısızlığı ve bağlanma sıkıntılarına taban hazırlar. Pandemi öncesi doğum yapmış bayanlarla, pandemi sonrası doğum yapan bayanlar karşılaştırma yapılarak incelenmiş. Her kümede 637 anne var. Pandemi sonrası kümeye bakıldığında, doğumda akut gerilim yüksek, doğumla alakalı Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu, emzirme meseleleri, erken bağlanma meseleleri, genel bağlanma sıkıntıları yüksek çıkmıştır.” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
