2009 yılında birinci sefer bitcoin ismi ile tanınan kripto paralar, yatırımcısına çok kısa müddetlerde büyük paralar kazandırması sebebiyle medyada ve toplumsal medya platformlarında en çok konuşulan hususlar ortasına girdi. Kripto para yatırımı yapan şahısların birinci vakitlerde yüksek paralar kazanabilmesiyle beynin ödül merkezinin uyarıldığını belirten uzmanlar, bu durumun da bağımlılığa taban hazırladığını vurguluyor. Uzmanlar, bağımlılıkla baş edilememesi durumunda profesyonel yardım alınmasını tavsiye ediyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Emrah Güleş, kripto para bağımlılığı ile ilgili değerli değerlendirmelerde bulundu ve tavsiyelerini paylaştı.
Hızlı kazandırabildiği için popülerleşti
Kripto paraların birinci olarak 2009 yılında bitcoin ile hayatımıza girdiğini belirten Psikiyatri Uzmanı Dr. Emrah Güleş, “Herhangi bir merkeze bağlı olmaması ve yapılan transferlerin bir otoritenin denetiminde olmaması kısa vakitte kripto paraları cazip hale getirdi. Yatırımcısına çok kısa müddetlerde çok büyük paralar kazandırması sebebiyle bir anda medyada ve toplumsal medyada en çok konuşulan bahisler ortasına girdi. Bu periyotta beşerler çok fazla bilgi sahibi olmadıkları ve nasıl işlediğini bilmedikleri bu kripto paralara yatırım yapmaya başladı” dedi.
Ödül merkezinin uyarılması bağımlılığı tetikliyor
Psikiyatri Uzmanı Dr. Emrah Güleş, FOMO teriminden bahsetmenin uygun olacağını tabir etti ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“İngilizce açılımı ‘Fear of missing out’ yani bir şeyleri kaçırma endişesidir. FOMO, birtakım büyük fırsatları kaçırdığınız hissine yahut algısına işaret eder. Fakat bu algı birden fazla vakit hakikaten uzaktır. Bu algıyla yapılan mantıksız yatırım kararları, istenmeyen kayıplara neden oluyor. Bir şeyleri kaçırma kokusuyla sergilenen davranışlar, bağımlılıkta sergilenen davranışlara çok benziyor. Bağımlılık davranışını ortaya çıkaran en değerli özellik, beynin ödül merkezinin uyarılmasıdır. Beynin ödül merkezinin uyarılması dopamin denilen bir hususun artışına neden oluyor. Haz veren her türlü olay ya da obje ödül merkezimizi uyarır. Dopamin artışı ne kadar yüksekse bağımlılık riski o kadar fazla oluyor.”
Kayıpların artması depresyona ve intihara sürüklüyor
Kripto para yatırımı yapan bireylerin birinci vakitlerde yüksek paralar kazanmaları sonucu beyinlerindeki ödül merkezinin uyarıldığını ve bu durumun da bağımlılığa taban hazırladığına dikkat çeken Psikiyatri Uzmanı Dr. Emrah Güleş, kelamlarına şöyle devam etti:
“Kazanılan para ne kadar yüksekse bağımlılık riski o kadar fazla oluyor ve davranışın devam etmesini sağlıyor. Lakin bu risk alma davranışı, kişinin tüm parasını kaybetmesine de yol açabiliyor. Kişi para kaybettiği halde bu davranışı bırakamadığı için kayıplarının peşine düşüyor. Kaybettiklerini geri alabilmek için daha da büyük riskler almaya başlıyor. Bu periyotta borç alarak hatta kredi çekerek borcu borçla kapatmaya çalışıyorlar. Bir müddet sonra bu durum içinden çıkılmaz bir kısır döngüye dönüşüyor. Bireylerde bu periyottaki kayıpları sebebiyle depresif belirtiler, alkol yahut unsur kullanımı, aile hayatının ziyan görmesi üzere problemler ortaya çıkabiliyor. İntihar da bir öteki önemli sorun olarak yaşanabiliyor.”
Profesyonel ruhsal takviye alınmalı
Bu çeşit yatırım yapan şahısların yahut ailelerinin çok dikkatli olması gerektiğini vurgulayan Güleş, “Uyarı işaretleri önemsenmeli. Kişi bu çeşit davranışlar gösteriyor ve kendini durduramıyorsa kesinlikle bunu bir bağımlılık üzere kıymetlendirmeli ve profesyonel ruhsal yardım alınmalı’ dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
