Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 2003 yılından beri kademeli olarak düşürülen “serbest tüketici limiti”ni 2021 yılı için 1200 kilovatsaat olarak belirlemiş ve alınan bu kararla, aylık faturası 75 TL yahut üzerinde olan yaklaşık 25 milyon tüketicinin, hür tüketici olarak elektrik tedarikçilerini değiştirerek, farklı şirketlerden elektrik tedarik edebilmelerinin yolu açılmıştı.
Serbest tüketiciler, ülkemizde yer alan ve sayıları epey fazla olan özgür elektrik tedarik şirketleriyle yaptıkları kontratlar vasıtasıyla elektrik alabiliyor. Tüketicilerle elektrik tedarik eden şirketleri bir ortaya getiren ve bugün prestijiyle geldiği milyonlarca dolarlık büyüklüğüyle isminden kelam ettiren bu dalda EPDK, tüketicilerin güvenliklerini temin etmek ismine en küçük ihmallere bile göz açtırmıyor. Son günlerde EPDK tarafından yapılan mevzuat güncellemeleriyle birlikte tüketici güvenliği artırıldı. Bilhassa de elektrik piyasasının dijitalleştirilmesi ismine atılan adımlar, inançlı piyasa ortamını pekiştirirken; piyasayı ulaşılabilir ve takibi kolay bir hale getirdi.
Sözleşmesiz taleplerde tedarikçilere uygulanan cezalar ağır
Yürürlükte olan elektrik piyasası mevzuatına nazaran, bir tedarikçinin tüketici ile mukavele yapmadan tüketiciyi portföyüne eklemesi yasak. Tespiti halinde de tedarikçiye ağır cezalar uygulanıyor. Bununla birlikte bir tüketicinin iki tedarikçiyle tıpkı anda kontrat kurması durumunda, her iki tedarikçiden de tüketicilerle kurdukları kontratları ibraz etmeleri isteniyor. Her iki tedarikçinin de mukaveleyi ibraz etmesi durumunda tüketici, kontrat tarihi eski olan tedarikçinin portföyüne ekleniyor. Tüketicinin haberi olmadan sözleşmesiz süreç yapıldıysa, tüketici mevcut elektrik tedarikçisinde kalmaya devam ediyor. Fakat mevzuata muhalif olan bu süreci yapan elektrik tedarikçisine, ağır para cezasıyla üç ay müddetle portföyüne yeni tüketici ekleyememe cezası veriliyor. Tüketiciyi müdafaaya yönelik olarak şirketlere yaptırımlar uygulayan EPDK’nın aldığı hak mahrumiyeti kararlarına, üstteki husus ihlalinin yanı sıra, şirketlerin de vaktinde evrakları sunmamaları tesirli olabiliyor. Tüketicilerin habersiz olarak tedarikçi değişikliği yapıldığını anladıkları anda durumu elektrik tedarikçilerine bildirmeleri kâfi oluyor ve tüketiciler rastgele bir mağduriyet yaşamadan tekrar eski elektrik tedarikçilerinin portföyüne geçiriliyor.
Cezalar, hem tedarikçileri hem de tüketicileri etkiliyor
Elektrik tedarikçisi değişikliği süreçlerinde dijitalleşme, yeni yeni başlayan bir süreç ve gerek tüketici gerekse de tedarikçi alışkanlıkları hala ıslak imzalı mukavelelerle süreçlerin devam etmesine neden oluyor. Bu yaklaşım ile ortada bir berbat niyet olmasa da teknik nedenlerden ötürü süreçler mevzuatta belirtildiği halde yapılamayabiliyor ve tedarikçiler kelam konusu hak mahrumiyeti cezası ile karşı karşıya kalabiliyor. Bu tarafta bir ceza kararı alınması ise hem tedarikçileri hem de tüketicileri etkiliyor. Çünkü üç ay mühletle kıymetli sayıda tedarikçinin yeni tüketici geçişi yapamaması rekabetin yavaşlamasına neden oluyor. Muhtemel tüm sıkıntıların son tahlili ise dijitalleşmenin çok süratli bir halde sağlanmasında yatıyor.
Serbest tüketicilerin elektrik tedarikçisi seçerken gerçek tedarikçiyi seçmeleri büyük kıymet taşıyor. Bununla birlikte tüketicilerin birebir devirde birden fazla tedarikçi ile mukavele kurmaması da kıymetli. Elektrik tarifeleri karşılaştırma ve tedarikçi değiştirme internet sitesi encazip.com, hem indirimli hem de sağlam tedarikçi seçme konusunda tüketicilere tekliflerde bulundu.
1) Tedarikçilerin önerdiği tasarrufları karşılaştırın: Tedarikçi seçimi yapmadan evvel kesinlikle geçiş yapacağınız tarifelerin bugünün fiyatlarından yaklaşık sağlayacağı tasarrufu inceleyin. Birtakım tarifeler sabit fiyatlı olurken, birtakım tarifeler indirim garantili olup artırımlardan etkilenebilir. Her şartta iddiası tasarrufu karşılaştırmak seçim yapmanızı kolaylaştırır.
2) İnternet ya da davet merkezlerinden yapılan kontratları tercih edin: Elektrik piyasasında kapıdan satışlar epeyce yaygın. Ama kapıdan yapılan birebir satışlarda kelamlı olarak tüketicilere vaat edilenler kayıt altına alınamıyor ve çok sayfadan oluşan mukavelelerde gözden kaçan noktalar kesinlikle olabiliyor. Lakin uzaktan kanallarla yapılan mukavelelerde, Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca her evre kayıt altına alınıyor ve her noktanın tüketiciye kabul ettirilmesi gerekiyor. Her süreçte ispat yükü tedarikçi şirketlere ilişkin olurken, denetlemeler de çarçabuk yapılabiliyor.
3) Garanti bedeli şartı ek tasarruf sayılır: Her tüketici, birinci sefer elektrik abonesi olurken, bir garanti bedeli öder. Tedarikçi değiştirince evvelki tedarikçiye ödenen garanti bedeli geri alınır. Hiç garanti bedeli talep etmeyen ya da bir faturadan az teminat bedeli talep eden tedarikçi şirketlerin tarifelerine geçince, eski tedarikçinizdeki teminat bedelini de geri alarak ek tasarruf elde etmiş olursunuz. Tedarikçi şirketler, farklı bir şirkete geçişiniz tamamlanır tamamlanmaz ödemiş olduğunuz güvece bedelini iade eder.
4) Ödeme kanalları ve şartları: Tedarikçi şirketler farklı ödeme kanallarından fatura ödemesi kabul edebilir. Neredeyse tüm tedarikçi şirketlerin bankaların tamamına yakınıyla masrafsız fatura ödemeleri için muahedeleri bulunuyor. Fakat tekrar de çalıştığınız banka ile seçtiğiniz tedarikçi şirketin mutabakatı olduğunu yahut internet sitesinden ödeme yapılıp yapılmadığına nazaran tedarikçi seçimi yapabilirsiniz.
5) Fiyat taahhüdü olmayan tarifelerden kaçının: Tedarikçi şirketler sabit fiyat yahut sabit indirim oranı üzere mukavele mühletince fiyat değişikliklerinin nasıl yapılacağını evvelce belirler. Bununla sonlu olmaksızın farklı şartlarda fiyat taahhüdü verilebilir, fiyat değişiklik taahhütlerini karşılaştırarak hangisinin sizin için en cazip olduğuna karar verebilirsiniz. Lakin fiyat değişikliği hakkını gizli bulunduran tedarikçilerin tarifelerinde öngörülebilirlik olmayacağından, bu çeşit tarifelerin tercih edilmemesi daha cazip olur.
6) Elektrik kalitesi değişmez fakat hizmet kalitesi değişir: Elektrik şirketi değiştirince elektrik gücünün kalitesi değişmez lakin faturalandırma, davet merkezi, online süreçler üzere hayatı kolaylaştıracak hizmetleri olan tedarikçilerden hizmet almanın daha cazip olacağını unutmayın.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
