Güncel datalara nazaran Türkiye’de iş kazalarının en çok görüldüğü alanlar ortasında madencilik ve taş ocaklığı, kanalizasyon ve atık idaresi faaliyetleri, imalat, inşaat, konaklama ve yiyecek hizmetleri bulunuyor. Mevtle sonuçlanan iş kazalarının ise en fazla inşaat bölümünde yaşandığını vurgulayan uzmanlar, iş güvenliği kültürünün yerleşmemiş olmasının ülke açısından değerli bir sorun olduğunun altını çiziyor. İş güvenliğini önemsemeyen idarenin olduğu iş yerlerinde çalışanların ve iş güvenliği şuuru olmayan çalışanların risk altında olduğuna dikkat çeken uzmanlar, İSG kültürünün yaygınlaştırılması alanında bağlantı araçlarının daha etkin kullanılması, sinema, tiyatro, diziler üzere medya organlarında İSG kültürünün yer almasına yönelik çalışmalar yapılmasının ehemmiyetine vurgu yapıyor.
Üsküdar Üniversitesi İş Sıhhati ve Güvenliği Kısım Lideri ve Öğretim Vazifelisi Gamze Kağan, Türkiye’de sık yaşanan iş kazaları ile ilgili kıymetli değerlendirmelerde bulundu ve tavsiyelerini paylaştı.
En çok ölümlü kaza inşaat bölümünde yaşanıyor
Araştırmalara nazaran Türkiye’de vefatla sonuçlanan iş kazalarının en fazla inşaat bölümünde görüldüğünü belirten Öğretim Vazifelisi Gamze Kağan kelamlarına şöyle devam etti:
“İnşaat bölümünde yaşanan iş kazaları en çok çalışanın düşmesi, elektrik çarpması, gereç düşmesi, yapı makinası kaynaklı meydana geliyor. Ölümlü iş kazalarının en çok inşaat kesiminde görülmesinin temel nedenleri ise ülkemizin gereksinimi olan altyapı ve üstyapı uygulamalarının ağır bir biçimde çözülmeye çalışılması, inşaat işlerinin yatırımların çabucak hemen hepsinde görülmesi, inşaat kesiminin iş güvenliğinde çok tehlikeli alanda olması, iş sıhhati ve güveliği kültürünün ülkemizde yeni gelişmeye başlamasıdır.”
Maden ve taş ocakları da risk altında!
Kağan, SGK aktüel bilgilerine nazaran ülkemizde iş kazalarının en çok görüldüğü dalları şöyle sıraladı: “Madencilik ve taş ocakçılığı, kanalizasyon ve atık idaresi faaliyetleri, imalat, inşaat, konaklama ve yiyecek hizmetleri faaliyetleri iş kazalarının en çok yaşandığı dallardır. Ayrıyeten madencilik ve taş ocakçılığı, inşaat, ulaştırma ve depolama, tarım, ormancılık ve balıkçılık, elektrik – gaz – buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı kesimleri ölümlü iş kazalarının en çok görüldüğü dallardır.”
Güvensiz davranışlar ve durumlar iş kazalarına yol açıyor
Kağan, iş kazalarının risklerini anlamak için öncelikle iş kazasına sebebiyet veren nedenleri anlamak gerektiğini söyledi ve kelamlarına şöyle devam etti:
“İş kazalarının oluşmasına neden olan etkenlerin tümü inançsız davranışlar ve inançsız durumlar olmak üzere temel iki etkene indirgenebilir. Çalışma ortamındaki sıcaklık, nem, hava akımları, yetersiz aydınlatma, gürültü, kirli hava üzere olumsuz fizikî ve kimyasal etmenler çalışan beşerde; yorgunluğa, ilginin dağılmasına, hareketlerin ağırlaşmasına, duyu organlarının yetersiz kalmasına neden oluyor ve bunun sunucunda da inançsız davranışlar ortaya çıkıyor. İnançsız şartlar ise üretimde kullanılan teknolojinin ve üretim araçlarının niteliğinden iş düzensizliğine, bakım ve denetimlerin noksanlığından kontrol ve idare yanılgılarına, depolama ve istifleme yanlışlıklarından sıhhatsiz etraf şartlarına kadar birçok etkenden ötürü ortaya çıkıyor. Örneğin zayıf aydınlatma, bozuk taban, tabandaki yağ ve petrol atıkları, ölçüm ve denetimleri yapılmamış elektrik tesisatı üzere inançsız şartlar düşme, patlama, elektrik çarpması üzere iş kazası risklere yol açıyor. Dalgınlık ve dikkatsizlik, makina koruyucularını çıkarmak yahut uygun olmayacak formda kullanılması, tehlikeli süratle çalışmak üzere inançsız davranışlar da düşme, yaralanma üzere çeşitli riskler meydana getiriyor.”
İş güvenliği kültürüne sahip değiliz…
Türkiye’nin iş kazalarının önlenmesi ve en aza indirgenmesi için 2012 yılında “6331 sayılı İş Sıhhati ve Güvenliği Kanunu” nu çıkararak çok değerli bir adım attığını belirten Öğretim Vazifelisi Gamze Kağan, “Bu kanun ile birlikte iş sıhhati ve güvenliği açısından gözetici ve önleyici bir yaklaşım benimsendi. Fakat bu büyük adımın üzerinden yaklaşım dokuz yıl geçmiş olması ve hala iş kazaları oranlarının yüksek olması iş kazalarıyla uğraş de şimdi yeterli bir kazanım elde edemediğimizi gösteriyor. İş güvenliği meselesine yalnızca teknik ve yasal bir sorun olarak bakılmaması gerekiyor. Ülkemiz açısından bu durumda en kıymetli problemlerden bir adedinin iş güvenliği kültürünün yerleşmemiş olduğunu söyleyebiliriz. İş güvenliği kültürünün geliştirilmesi için de uzun vadeli bir hareket planı oluşturulması gerekiyor. Bu kapsamda iş sıhhati ve güvenliğiyle ilgili kurum ve kuruluşların toplumsal diyalog temelli ortak çalışmalar yürütmesi yarar sağlayacaktır.” diye konuştu.
Şirketler uzun devirli stratejiler uygulamalı
İşyeri seviyesinde güvenlik kültürü oluşturulmasında kilit rolü oynayan patronların ve yöneticilerin İSG uygulamaları konusunda uzun devirli bir işletme stratejisi uygulamaları gerektiğini belirten Gamze Kağan, “Bu gayeyle bilhassa küçük ve orta ölçekli işletmeler başta olmak üzere patronlara yönelik eğitim ve bilgilendirme programları yapılmalı. Bu programlar patronun yasal sorumlulukları, İSG’nin verimliliğe ve iş kalitesine katkısı ve İSG idare sistemi yaklaşımı mevzularını içermelidir. Bilhassa ölümcül iş kazalarının gerçekleştiği kesimlerde iş güvenliği performansının arttırılması ve iş kazalarının ve olumsuz sonuçlarının azaltılması; iş sıhhati ve güvenliği alanında daha aktif tedbirlerin alınmasını, çalışanların iş güvenliği kurallarına uymalarının sağlanmasını, ilgili alanda yapılan yatırımların artırılmasını ve çalışmaların daha denetimli bir halde yürütülmesini sağlar.” dedi.
İletişim araçları daha faal kullanılmalı
İnternet ve medya alanında yaşanan süratli gelişmeler ile bağlantı araçları rollerinin toplumsal hayatımızda ve çalışma hayatımızda kıymetli ölçüde arttığını belirten Kağan, “Bu nedenle İSG kültürünün yaygınlaştırılması alanında bağlantı araçlarının daha etkin kullanılması ve İSG kavramının sinema, tiyatro, diziler üzere medya organlarında yer almasına yönelik çalışmalar yapılması yararlı olacaktır.” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
