Türk Telekom Oturum Sponsorluğunda 28 Mayıs, Cuma günü saat 10:00’da gerçekleşen ‘Girişimcilik: İktisada Can Suyu’ başlıklı oturumun açılışını Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır onurlandırdı.
“Türkiye’nin Başarılı Teknoloji Teşebbüsleri Seyahatinde Genç Nüfus En Kıymetli Güç Olacak”
Etkinliğin onur konuğu Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır açılış konuşmasındaTürkiye’nin ulusal teknoloji seyahatine dikkat çekti: “Türkiye’nin sahip olduğu genç ve dinamik nüfusu tabir ederek başlamak istiyorum. Türkiye olarak ortanca yaşı 32 olan bir nüfusa sahibiz, Avrupa Birliği ile kıyasladığımızda 15 yaş daha genç bir nüfus kelam konusu. Şayet bu fırsattan yararlanmayı başarabilir, genç nüfusumuzu teknolojik ve dijital yetkinliklerle donatmayı başarabilirsek, inanıyorum ki ulusal teknoloji atağı amaçlarımızda, Türkiye’nin başarılı teknoloji teşebbüsleri çıkarma seyahatinde genç nüfusumuz en değerli gücümüz olacak.”
Kacır, “Türkiye iktisadı son 20 yılda Avrupa Birliği’nin gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerinden daha büyük bir süratle büyümeyi başardı. Avrupa Birliği’nin gelişmiş ülkeleri yıllık ortalama yüzde 1 ila 1,5 düzeylerinde, gelişmekte olan ülkeleri ortalama 3,5 ila 4 düzeylerinde büyürken Türkiye uzun periyotlu bakınca yüzde 5 üzerinde ortalama büyüme ivmesini yakalamış oldu. Satın alma gücü paritesine nazaran baktığımızda, 2000’li yılların başında dünyanın 18. büyük ekonomisiyken, 2020’de 11. Büyük iktisadı olmayı başardık,” dedi ve kelamlarına şöyle devam etti:
“Teknoloji ekosistemine biraz daha yakından baktığımızda bugün 80’den fazla teknoparkımızda 6 bin 500’de fazla Ar-Ge odaklı şirketin bulunduğunu görüyoruz. Yeniden yerinde Ar-Ge çalışmalarını sürdüren bin 500’de fazla firmamız mevcut. Tüm bunlar 40 bine yakın Ar-Ge projesini tamamladılar, 10 binden fazla Ar-Ge projesini sürdürüyor. Türkiye yılda 6 milyar dolara yakın yüksek teknoloji ihracatı yapabilen bir ülke. Türkiye’nin 4 bir yanında teknoloji teşebbüslerini hızlandırmaya dönük 50’den fazla program eş vakitli olarak devam ediyor. Bu ekosistem aslında sonuçlarını da göstermeye başladı. Ar-Ge insan kaynağımız 2000’li yılların başında 20 binlerde, 2006’da 54 bin düzeyinde iken bugün 2019’lara geldiğimizde ise 180 binlerin üzerine çıktığını görüyoruz. 2000’li yıllarında başında Türkiye’de yapılan toplam patent müracaat sayısı 400 iken bugün bu sayı 8 binlere erişmiş durumda. Özel dalın Ar-Ge’ye harcadığı toplam fiyatlar yüzde 34’ler düzeyinde iken yüzde 60’ların üzerine çıktı. Lakin tüm bunların kâfi olmadığını biliyor, çalışmalarımızı artırarak devam ediyoruz.”
Oturumda ‘Girişim ekosistemi ve iktisadının geliştirilmesi için yerli-yabancı yatırımcılar nasıl cezbedilir?’, ‘Üniversiteleri, Ar-Ge merkezlerini, güçlü inovatörleri bir ortaya getirerek Türkiye’de küresel DeepTech ekosistemini nasıl geliştirebiliriz?’, ‘Kurumsal şirketlerin, özel teşebbüs yatırımlarına (Corporate Venture Capital – CVC) odaklanması ekosistemde neler değiştirecek? Ventures Capital (VC) ve Melek Yatırım Kümelerinin yatırımlarının ülke iktisadına katkıları nelerdir?, Start Up’tan Scale- Up’a evrilirken girişimcilerin stratejik atılımları neler olmalı? Yatırımcıların beklentileri nelerdir?’ üzere mevzular ele alındı.
Milliyet Gazetesi İktisat Müdürü Şükrü Andaç moderatörlüğünde; Şirket Ortağım Melek Yatırımcı Ağ Başkanı Mehmet Buldurgan, English Ninjas Kurucu & CEO Ali Servet Eyüboğlu, EMCC Küresel Başkanı Dr. İstek Kadılar, Vestel Ventures İdare Heyeti Üyesi & TTGV İdare Heyeti Lideri Cengiz Ultav konuşmalarıyla katkıda bulundular.
“Girişimcilik Ülkenin Kalkınması İçin İnanılmaz Bir Fırsat”
ABD’de istihdamın yüzde 80’ini 0 ila 5 yıllık şirketlerin oluşturduğuna dikkat çeken Şirket Ortağım Melek Yatırımcı Ağ Lideri Mehmet Buldurgan, “Teknoloji geliştirelim, Turcon’lar çıkaralım, girişimcilik genlerimizde yoktu. Fakat bugün gençlere diyoruz ki, yeni ve yaratıcı teşebbüsler bulun. Burada ülkenin kalkınması için inanılmaz bir fırsat kelam konusu. Hem teşebbüsleri büyütüp, küresel doğan teşebbüsleri destekleyelim. Başka yandan ise can suyu kavramı üzerinden hareketle, teşebbüslerin istihdam sağlaması aslında zımnî bir hazine. 8 yıl evvel çıkan bir hazine müsteşarlığının şahane bir mevzuatı ile kurumsal transferden olarak bu türlü bir işe girdik. Regüle olan işler epeyce farklı. Hazine Müsteşarlığı gerek melek ağları faal ederek gerekse bireyleri sertifikaya bağlayarak, yani kamu 2 kez dokunuyor,” dedi.
Buldurgan, “ABD’de 10 yatırımın 8 ya da 9 yatırım kapanabiliyor. Kalan bir ya da ikisi çok süratli büyüyebiliyor. Türkiye’de ise ince elenip sık dokunuyor, durum daha yeterli lakin vakit alan bir şey.
Dolayısıyla 8 yıldır mevzuat çerçevesinde bizde 6 yıldır anonim şirket kurarak işi büyüttük. Özel proje diye de bir pırlanta bulduk, akrep zehrinden serum yapan bir tesisin ortakları ve organizatörlerinden biriyiz,” dedi.
Türkiye melek yatırımcı alanında lisans alan birinci 8 bireyden birisi olduğunu belirten Buldurgan, “Girişimcilik büyük bir dönüşümcülük projesi, her kurum ve yetkili tarafından desteklenmesinde yarar var,” tabirlerini kullandı.
Klasik iktisadın çok süratli biçimde bilgi iktisadına dönüştüğüne dikkat çeken Vestel Ventures İdare Heyeti Üyesi & TTGV İdare Şurası Lideri Cengiz Ultav, “Klasik iktisatta hava, su, toprak ve güneş ve türevleri için bir şeyler yapıldı. Fakat gözden kaçan problem klasik iktisadın çok süratli bir halde data iktisadına dönüşmesidir. Burada kesinlikle bir evrimsel dönüşüm olacak. Yeni periyoda geçtiğimizde bu dinamikleri çok düzgün bir biçimde yakalamak kıymetli. Yalnızca sürdürülebilirlik ya da büyük data üzere sihirli yahut şiirsel birtakım şeylerin ötesine geçme mecburiyeti var. Burada şu yüzyılların birikim içindeki sanayi ve dijital katmanların üzerine gelen bilim katmanını çok güzel anlamak, en güzel yönetecek üst yapıların ne olacağını uygun görmek değerli,” dedi.
Ultav, “Pandemi sonrası sürtünmesiz ortamlarda, somut ve gerçek dünya sorunlarına tahlil üreten inovasyonlar yaparak gelişeceğimiz bir periyot. Biz mesela Vestel tarafından çok değerli son 5 yıldır girişimcilik ekosistemine çok büyük yatırımlar yapıyoruz, 24 firmaya ulaştık. 3 örnek vereceğim size. Bu firmalardan biri Biolive. Zeytin çekirdeciğinin içindeki kara antibakteriyel gerecin etrafında bir biopolymer yapılması sıkıntısı. Bu firmanın büyük yatırımcılarından biriyiz. Şu anda onların ürettiği antibakteriyel polimeri buzdolabı ve çamaşır makinalarımızda da el dokunan her yerinde kullanıyoruz. CY Vision firması, Koç üniversitesindeki Hakan Üvey hocamızın yarattığı bir sistem: Lazer teknolojileri. Geliştirdikleri sistemler, BMW’nin yeni imaj sürece düzenekleri etrafında kıymetlendirme kademesinde. Son olarak; herkes çip krizinden bahsediyor. Bu kriz kesinlikle cep ve masaüstündeki artan talep kelam konusu. Arz yetişmeye çalışıyor. Fakat asıl problem şu andaki teknolojilerin otomotiv ve başka alanda karşımıza çıkan güç elektroniğinin yetersiz kalması. Ya da bir kısmının yarı iletken teknolojisine ile ilerlemesi kelam konusu. Bu alana yönelik bir yatırımımız mevcut. Verimlilik manasında değerli artışlar kelam konusu. Çok az firma bu alanda yatırım yapıyor,” tabirlerini kullandı.
“Serüvenime 15 yıl evvel bir hayalle başladım” diyerek konuşmasına başlayan English Ninjas Kurucu & CEO Ali Servet Eyüboğlu, “O günden bugüne bakarsak, çok önemli bir ilerleme olduğunu söyleyebilirim. Artık tahminen kâfi değildir, daha güzeli olabilir lakin girişimcilik ekosistemi olarak düşününce ben şapkayı çabucak internet ve çevrimiçi girişimcilik olarak takıp konuşacağım. Girişimcilik için çevrimiçi dünyada erken bir süreçten bahsediyoruz. İnsan kaynağı olarak, mantalite olarak baktığınızda klâsik kesimi bakış açısı olarak her gün öğrenen ve ilerleyen, hoş ve sevindirici olan kısmı da herkesin mutlak bir biçimde taşın altına elini koyarak ileriye götürmeye çalıştığı bir bölümden bahsediyoruz,” dedi ve şöyle devam etti.
“İlerleme oldu, gelişme olduğu dediğim yerleri şöyle izah edeyim. Biz 15 yıl evvel üniversite öğrencisi arkadaşlarımızla bir çevrimiçi iş yapalım. O vakit etrafımızda Yemeksepeti, GittiGidiyor ve Hepsiburada dışında örnek olmadığını söyleyebilirim. O yıllarda konuşabildiğimiz insan sayısı 30 ve 40’ı geçmezdi. Hafta sonu ekosistem oyuncuları bir ortaya gelirdi, konuşmalar ve paylaşımlar yapılırdı. Böylelikle bir yerlere gelindi.”
Girişimciliğe bakış açım birkaç perspektife dayandığını belirterek kelamlarına devam eden Eyüboğlu, “Bir tanesi girişimcilik bir ulusun, bir ülkenin ve bir toplumun mutlaka mukadderatını değiştiren yapı ve olgu. Bilhassa IT dünyasında 90’lı yıllarda IT tabanlı işlere yatırım yapan ülkelerde farklı kesimlerin de olduğunu görüyorsunuz,”dedi.
“Türk İnsanı Girişimcilikte Şahane Şeyler Yapıyor ve Yapacaktır”
Teknolojinin dünyada iş birliği ile geliştiğini belirten EMCC Küresel Lideri Dr. İstek Kadılar, “Türk insanı iş birliğine açık yaklaşımlarla kusursuz şeyler yapıyor ve yapacaktır,” kelamları ile Türkiye’nin gelişme kaydetmesi gereken alanların varlığına dikkat çekti:
“Size Hollanda üzerinden bu gelişim alanlarını tanımlamak istiyorum. Raporda üstten aşağıya kıymetine nazaran şöyle bir sıralama mevcut. Bu başlıklar altında o ülkenin dünyadaki yerine ait, lakin ben başlıklara dikkat çekeceğim: Hayat kalitesi, eğitim, kentler ve mobilite, kapsayıcılık, spor, sıhhat, etraf, sürdürülebilirlik, biyoçeşitlilik, su, hava kalitesi. Bunların hepsinin akabinde iktisattan bahsediyor. İktisattaki muvaffakiyet, girişimcilikteki muvaffakiyet bu bağlantısal bütünsellik içerisinde iş birliği yapabilen beyinlerin cezbedilip bir ortaya gelmesi ile oluşuyor. İstihdama mevzusuyla lgili de şunları söylemek isterim. 2000’lerin başında TÜSİAD katıldığımız B20 toplantılarında OECD Genel Sekreteri ile sohbetimde, girişimciliğin desteklenmesinin temel nedenin istihdam olduğunu paylaştı. Zira dünyada işsizliği çözmenin öteki yolu olmadığını belirtti. Bugünler o sürecin de bir sonucu oldu. Fakat bütün teknoloji, girişimcilik aslında daha kaliteli bir ömür için var. Yani ülkeler yarışsın diye yok. Bu nedenle de iş birliği koşul. Bir sonraki kıymetli adım ise iş yapma biçimi olarak öne çıkıyor.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
