Güneş alerjisi, güneş ışınlarına direkt maruz kalınması sonucunda ciltte kızarıklık, kaşıntı, kabarıklık, şişlik ve döküntü ile kendini muhakkak ediyor. Güneş ışınlarının uzun müddetli oluşturduğu maruziyetin devam ettiği durumlarda ise güneş hassasiyeti şiddetlenebiliyor. Fakat genelde yaz aylarında oluşan güneş yanığı ile güneş alerjisi karıştırılabiliyor. Güneş alerjisi oluşması durumunda ise diş macunu ve yoğurt üzere unsurların cilde katiyetle sürülmemesi ve vakit kaybetmeden en yakın sıhhat kuruluşuna gidilmesi gerekiyor. Memorial Kayseri Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Ayşe Gökçe Tümtürk, güneş alerjisiyle ilgili bilgi vererek, bahis ile ilgili kıymetli ikazlarda bulundu.
Güneş alerjisi az görülüyor
Güneş alerjisi ile güneş yanığını birbirinden ayırmak gerekir. Pek çok insan güneş yanığı ile güneş alerjisinin birebir şey olduğunu zannetmektedir. Güneş alerjisi çok ender görülen bir sıhhat problemidir. Güneş alerjisi güneşe çıkıldığı anda başlayarak kendini kaşıntı, kızarıklık, kabarıklık ve şişlikle muhakkak eder. Aslında güneş alerjisi ürtiker üzere çok hassaslık tepkisidir. Çeşitli ilaçlar ile kozmetik hususların ultraviyole radyasyon (UVR) ile birlikte tesir göstermesi sonucu ortaya çıkan döküntüler ve bağışıklık sisteminin tesirli olduğu güneş alerjileri, güneş ışınlarına karşı bedenin gösterdiği bir tepkidir. Fakat her döküntü güneş alerjisinin belirtisi değildir. Güneş yanığı ise ölçüsüz güneşe maruz kalan her beşerde cilt renginde koyulaşmayla(bronzlaşma) ve kızarmayla başlamaktadır. Güneş alerjisi bayanlarda erkeklere oranla 3 kat fazla görülmektedir.
Güneş alerjisinin 4 belirtisi
Güneş alerjisinin belirtileri; kaşınma, batma hissi, döküntü ve ciltteki kırmızımsı lekelerdir. Kurdeşen cildin büyük bir kısmına yayılırsa farklı belirtiler de görülebilmektedir.
- Düşük tansiyon ortaya çıkabilir.
- Şiddetli baş ağrısına neden olabilir.
- Mide bulantısı bile olabilmektedir.
- Nefes alıp vermede zorluk yaşanabilmektedir.
Güneş alerjisi süratli başlar
Güneş yanığı, güneş ışınlarına maruz kalınmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Muhafazasız uzun müddet güneş altında kalmak ciltte yanığa neden olacaktır. Fakat güneş alerjisinin oluşması için güneş altında 1-2 dakika bile kalmak kâfi olmaktadır. Hatta saniyeler içinde güneş alerjisi olanlarda kaşıntı, şişlik, yanma, batma üzere ürtiker denilen tepki ortaya çıkmaktadır. Güneş yanığı ise en erken 15-20 dakika içinde güneşle temas eden bedenin açık bölgelerinde oluşmaktadır. Esmer ciltlilerde cilt yoğunlaşması biçiminde, beyaz ve kızıl ciltlilerde ise kızararak gerçekleşmektedir. Esmer ciltlilerde yanığın oluşması, beyaz ve kızıl ciltlilere nazaran daha uzun sürmektedir. Güneş yanığı foto alerji ve güneşle tetiklenebilen pek çok hastalığa neden olabilmektedir. Yanık, uzun vadede ciltte tamiri mümkün olmayan DNA hasarına, malignmelanom olarak bilinen cilt kanserine, göz etrafında ve deride erken yaşlanmaya yol açacaktır. Bunun için güneş ışınlarının ziyanlı tesirlerinden korunmak gerekmektedir. Güneş ürtikeri de olarak bilinen güneş alerjisi ise ciltte kurdeşen tablosuna neden olan ender görülen bir alerjik tepkidir. Kırmızı renkli lekeler ya da şeritler ile kendini aşikâr eden alerji, ağrılı ve kaşıntılı bir sürecin başlamasına neden olmaktadır. Uzun yahut kısa vadeli olabilen alerji, güneşe maruz kaldıktan çabucak sonra başlamakta, bedenin bu duruma neden reaksiyon verdiği tam olarak bilinmemektedir. Kronik hale gelebilen güneş alerjisi tedavi edilebilmektedir.
Güneşten korunmak için kollayıcı kullanın
Güneş koruyucular kimyasal ve fizikî olarak ikiye ayrılmaktadır. Bu koruyucular kendi içinde avantaj ve dezavantajlara sahiptir. İkisi ortasındaki tercih; kişinin cilt tipine, cilt hassasiyetine ve tercih ettiği dokuya nazaran yapılmalıdır.
Kimyasal güneş koruyucular organik bileşikler içerir. UV ışınlarını absorbe eder. Cilt yüzeyinin altında gerçekleşen kimyasal tepkiyle cildi UV ışınlarından koruyan bir güneş esirgeyici olarak düşünülebilir. Hafif ve yapışkan olmayan bir dokuya sahiptir. Fizikî güneş koruyuculara kıyasla ciltte daha kolay yayılır.
Bununla birlikte cilt tarafından emildiği için gözenekleri tıkama mümkünlüğü vardır, ayrıyeten kesinlikle güneşe çıkmadan dakikalar evvel uygulanmalıdır.
Fiziksel güneş koruyucular cilt yüzeyinde fonksiyon gören titanyum dioksit yahut çinko dioksit üzere etkin mineral bileşenler içerir.
Bu koruyucular UVA ve UVB ışınlarına karşı müdafaa sağlar, ekseriyetle geniş spektrumludur.
Cilt yüzeyinde çalıştığı ve cilde nüfuz etmediği için gözenekleri tıkama mümkünlüğü daha azdır.
Eğer çabukla dışarı çıkılması gerekiyorsa, evvelden güneş gözetici uygulayacak vakit yoksa cildi güneş ışınlarından korunduğundan emin olmak için fizikî bir güneş gözetici tercih edilmelidir. Kimyasal güneş koruyucudan farklı olarak ter ve sebum nedeniyle pütürlenerek ciltten dökülebilir. Bu nedenle birkaç saatte bir tekrar uygulanması bir zorunluluktur. Ayrıyeten ciltte beyazlık bırakacağı için cilt tonunu değiştirebilir.
Güneş alerjisi için alınması gereken tedbirler
Güneş yanığı kışın kardan yansıyan ışınlarla bile oluşurken, güneş alerjisi en sık yaz mevsiminde ortaya çıkmaktadır. Güneş alerjisi olanların yazın tatile çıkmadan dermatoloji doktorundan teklif alması gerekir. Cilt alerjisi olanlar güneşin ziyanlı ışınlarından korunacak ekstra önlemler almalıdır.
- Güneşin ziyanlı tesirlerinden korunmak için 11.00-16.00 saatleri ortasında uygun güneş koruyucular kullanılmalıdır.
- Vücudun D vitamini sentezi gereksiniminin 90’ı güneş ışınları vasıtasıyla deri tarafından karşılanır. Cildin ürettiği D vitamini depolanır ve kışın kâfi güneş alınamayan durumlarda depodan kullanılır. Günde 10-15 dakika güneş ışınlarının dik geldiği öğle saatlerinde güneşlenmek D vitamini sentezi için kafidir. Güneş alerjisinden korunmak için şapka ve gözlük katiyen kullanılmalıdır.
- Uzun kollu, hava alabilen kumaştan yapılmış açık renkli geniş kıyafetler tercih edilmelidir.
- Güneş alerjisi olan çocuklar için yaz mevsimi boyunca daha fazla önlem alınmalıdır. Güneş hami kullanmadan katiyen güneşe çıkartılmamalıdırlar. Çocuklar suya her girip çıktığında güneş koruyucuları yenilenmelidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
