Academic Hospital Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Fikret Niyetli, Covid – 19 salgını nedeniyle kanser teşhis, tedavi ve nizamlı denetim süreçlerinin son bir yıldır aksadığını hatırlatarak, bilhassa ameliyat tanısı alan hastaların ameliyatlarını çok uzun mühletle ertelememesi gerektiğini söyledi.
Academic Hospital Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Fikret Niyetli, 1-7 Nisan Kanser Haftası nedeniyle kıymetli ikazlarda bulundu.
Tüm kanserlerde pandemi boyunca polikliniklere müracaatların azaldığına işaret eden Dr. Fikret Fikirli, “Pandemide bir yılı geride bıraktık ve bir yıl geç kalmak tüm kanserler için alarm niteliğindedir. Bu süreçte rutin muayenesine gelmesi gereken hastalar gelmedi bu da önümüzdeki günlerde birtakım kanserleri ileri evrede görebileceğimiz manasına geliyor” dedi.
İstatistiklerde kanser tanısı azalmış görünüyor
Geçtiğimiz yıl Covid – 19 salgını nedeniyle pek çok kişinin hastalık bulaşacağı telaşıyla rutin denetimlerini ve tetkiklerini yaptırmaktan çekindiğini belirten Dr. Fikirli, şunları söyledi:
“Rutin muayenesine gelmesi gereken hastalar gelmedi, bu da önümüzdeki günlerde birtakım kanserleri ileri evrede göreceğiz demek. Bu türlü bir yan tesir yaratacak bize. Mesela geçen yıl mamografi çekilmesi gereken bir hastada tahminen bir yıl evvel tümörünü saptayacaktık, ameliyatını yapmış olacaktık.
Bu hastaları hastaneye bu yıl başvurduğunda tahminen evre 2 safhasında ameliyatını yapacağız. Birtakım bireylerde kolonoskopi, endoskopi üzere süreçleri yapamadık, biyopsi alamadık ve bundan ötürü kanser tanısı konulamadı. Kanser teşhisleri bu yüzden geçen yılki kimi istatistiklerde daha az görünüyor. Lakin bu bir yanılsama, kanser azalmadı.”
Pandemi kaidelerinde birinci etapta hastaların ameliyatlarını planlayamadıklarını ve “Ameliyatı ne kadar öteleyebiliriz ve hastaya ziyan vermeden ülkü vakitte ameliyat ederiz?” sorusunun karşılığının arandığını belirten Dr. Fikret Niyetli, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bana kanser teşhisi konuldu bekleyeyim ve bir yıl sonra ameliyat olayım demek mantıklı bir metot değil. Birinci başlarda daha ne olduğunu bilmediğimiz için bir iki ay geçsin, önümüzü görelim denildi lakin bu müddetin 2-3 ayı geçmemesi lazım. Tüm kanserler için bu durum geçerli.
Bir yandan da 2020 yılı içinde en fazla ameliyat yaptığımız küme kanser hastaları oldu. Zira birtakım hastaların ameliyatını çok fazla erteleme bahtı yoktu. Geçen yıl oransal olarak kanser ameliyatlarının sayısı arttı diyebilirim. Evvelden 100 ameliyattan 15’ini kanser ameliyatları oluştururken geçtiğimiz yıl 60 ameliyatın 20’si kanser olaylarıydı.”
Yeni ilaçlarla tedavide muvaffakiyet artıyor
Kanser tedavisinde muvaffakiyet oranlarının arttığından da bahseden Dr. Fikirli, şimdiki tedavi yaklaşımları hakkında da şu bilgileri aktardı:
*Teknoloji geliştikçe hastalıkları daha erken tespit edebiliyoruz, ayrıyeten evvelce yapamadığınız ameliyatlarda ya da tedavisinde başarılı olamadığımız kanser çeşitlerinde daha başarılı sonuçlar alıyoruz. Bu da ömür müddetlerinin, hayat beklentilerinin uzamasını sağlıyor.
*Akıllı ilaçlarla gayeye yani yalnızca kanserli dokuya yönelik ve bedeninizde belirli bir müddet kalacak denetimli salınım yapacak ilaçlara gerçek gidiliyor. Bedeninizde örneğin 3 ay kalan ve toplam 30 miligramı günde bir miligram salınacak halde ve diğer dokulara ziyan vermeden tesirli oluyor bu ilaçlar.
*Yeni ilaçların bir faydası da evvelce birinci başta ameliyat edilemeyecek durumda olan hastaları ameliyat edilebilecek safhaya getirmemizi sağlaması. Bilhassa göğüs kanserinde evvelden muhakkak bir evredeyken göğsün tamamını almamız gerekirken günümüzde verilen ilaçlarla bu tümörü küçülterek göğsün tamamını almadan yalnızca bir kısmını alarak tedavi bahtı sağlanıyor.
*Tüm tümörler için hala geçerli olan en kıymetli kural, ne kadar erken saptanırsa o kadar başarılı tedavi edilmesidir. Tıp ilerledikçe yaptığımız cerrahiler daha minimal olmaya başladı. Elimizdeki silahlar güçlendikçe bugün daha karamsar konuştuğumuz durumlarda daha optimist olabileceğiz. Cerrahi yapılamayan hastaları tahminen cerrahiye aday haline getireceğiz. Kimi hadiseleri da hiç ameliyat etmeden yalnızca ilaçlarla tedavi edebileceğiz
Laboratuvar sonuçlarını internetten doğrulatmayın
İnternetten hastalık bilgisi ararken hastaların genelde olumsuz bilgiye odaklandığını anlatan Dr. Fikirli, berbat – negatif sözcüklerin daha fazla akılda tutulduğunu belirterek, “Laboratuvar tetkiki yaptıran kimi hastalar şimdi doktora başvurmadan internetten edindiği bilgiyle bazen kendisinde düşük çıkan bir kan bedelini “ben kanser oldum” diye yorumlayabiliyor. Bazen de tam karşıtı oluyor ve belirtileri, tetkik sonuçlarını göz gerisi eden bireyler çıkan sonuçları internetten bakarak hafife alıyor. Şayet rastgele bir kuşkuyla laboratuvar tetkiki yapıldıysa sonrasında kesinlikle doktora danışılmalıdır” diye uyardı.
En yaygın 5 belirtiyi unutmayın
- Halsizlik,
- Normal yeme nizamına karşın istem dışı kilo vermek,
- Kadınlarda adet döngüsü haricindeki kanamalar,
- İhmal edilen mide, bağırsak sistemi kanamaları,
- Dışkılama alışkanlıklarında değişiklik.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
