McKinsey & Company, her yıl sistemli olarak hazırladığı Küresel Güç Perspektifi (GEP) 2021 raporunu yayınladı. Pandeminin neden olduğu global ekonomik krizi ve güç kesiminde yaşananları mercek altına alan rapor, güç sistemlerinde ve talebindeki dönüşümü ortaya koyuyor. McKinsey uzmanlarının, dönüşüm suratı ve ölçeğiyle ilgili belirsizlikleri yansıtmak için hazırladıkları 4 farklı senaryo çerçevesinde, öne çıkan öngörülerin sunulduğu raporda yenilenebilir güç kaynaklarının, 2030 yılında global güç kesimine hakim olması beklendiği belirtiliyor.
GEP 2021 raporu, pandeminin başında süratle düşen fosil yakıt fiyatlarının, ekonomiler tekrar açıldığında bir toparlanma gösterdiğinin altını çiziyor. Güç piyasalarındaki inanılmaz hareketlerin pandeminin yarattığı belirsizliklerin doğal sonucu olarak kabul edildiği raporda; bu durumun, uzun vadeli senaryoları her zamankinden daha kıymetli hale getirdiğine vurgu yapılıyor. McKinsey uzmanlarının hazırladığı 4 senaryo; karbon emisyon ölçüsünü düşürmede belirleyici rol oynayan yenilenebilir güç kaynaklarına global ölçekte geçiş suratına nazaran birbirinden ayrılıyor. Referans senaryo; üretimde, tüketimde ve yatırımlarda, mevcut eğilimlerin devamını ortaya koyarken, McKinsey 1,5°C yol haritası senaryosu da global ısınmayı durdurmak için belirlenen maksada ulaşmak emeliyle yapılması gerekenleri içeriyor. Geciken geçiş senaryosu güç siyasetlerinde yenilenebilir kaynaklara yönelimin azalması varsayımına dayanırken, hızlandırılmış geçiş senaryosu ise bu yönelimin artacağı varsayımlarını kıymetlendiriyor.
Pandemi sonrası temel değişimler hızlanıyor
Bu senaryolar doğrultusunda, raporda paylaşılan birinci öngörü; güç tüketiminin, COVID-19 öncesi düzeye süratle gerileme eğiliminde olması. Bilhassa elektrik tarafında, 2020’de yaşanan gibisi görülmemiş kesinti, süratli bir geçiş süreciyle toparlanıyor. Raporda; fosil yakıt tüketiminin, 2027 yılında tepe yaptıktan sonra düşüş trendine girmesi bekleniyor. Bu tabloda, petrol tüketim ölçülerindeki düşüşün başlangıcı için 2029, doğal gaz için de 2037 yılı iddia ediliyor. Fosil yakıtlara olan talep, COVID-19 öncesindeki ölçülere dönse bile, daha evvelden olduğu üzere büyüme eğiliminde olmayacağına dikkat çekiliyor.
Raporda yer alan ikinci temel bulgu ise toplam güç tüketiminin katlanarak artması ve bu süreçte hidrojenin öne çıkabileceği senaryolara dayanıyor. 2030’larda maliyet açısından rekabetçi hale gelmesi beklenen hidrojenin, enerji geçişinde tesirli olması bekleniyor. Güneş ve rüzgâr santrallerinin ise 2035 yılında dünyanın elektrik üretim kapasitesinin neredeyse yarısını oluşturacağı kestirim ediliyor. Bununla birlikte fosil yakıtlara olan talebin doruğa ulaşıp düşüşe geçmeye başlayacağı tarihlerin de öne geldiği görülüyor. 2014 yılındaki doruğundan sonra talep ölçüsündeki düşüş trendi süren kömür, McKinsey uzmanlarına nazaran; 2050 yılına gelindiğinde, fakat 1990 yılındaki talep ölçüsüne geri dönüyor. Her üç fosil yakıt, talepteki uzun vadeli düşüşe karşın, global güç muhtaçlığının karşılanmasında kıymetli bir rol oynamaya devam ediyor. Referans senaryoya nazaran global güç talebinin yarısından fazlası 2050 yılına kadar fosil yakıtlar tarafından karşılanıyor. Fosil yakıtlar içerisinde petrol ve gaz talebi kimya bölümünün devam etmesi beklenen güçlü talebi ile yerini koruyacak kestirimi mevcut. Yenilenebilir güçlere hızlandırılmış geçiş senaryosu gerçekleşirse fosil yakıt tüketiminin azalan tüketim hissesine bağlı olarak, 2050’de karbon emisyon ölçüsünün referans senaryodan yüzde 20 daha düşük olması mümkün görünüyor.
1,5°C gayesine ulaşabilmek için hızlanmanın artması gerekiyor
Yenilenebilir güç kaynaklarına geçiş sürecinin, iklim krizini önlemek gayesiyle ortaya konan 1,5°C amacına ulaşabilmek için çok yavaş olduğuna dikkat çeken dördüncü öngörüye nazaran; önümüzdeki on yıl kritik kıymet taşıyor. Global ölçekte karbon emisyon ölçüsünün azaltılmasına yönelik çalışmaların yanı sıra hükümetlerin daha tezli gayeleri, somut siyasetlere dönüştürmesi gerekiyor. Çünkü referans senaryoya nazaran; 2050’de global karbon emisyonunun hala yıllık 25 Gigaton (Gt) düzeylerinde olacağı varsayım ediliyor. Hükümetlerin, yatırımcıların ve tüketicilerin, yenilenebilir güç kaynaklarına geçişe olan ilgisinin arttığını belirten McKinsey uzmanları; iş önderlerine, ülkeden ülkeye fark gösteren değişimin tarafına ve suratına ait işaretlere dikkat etmelerini öneriyor.
McKinsey & Company Ortağı Eren Çetinkaya:
“2030’larda hidrojen, güç kesiminin ‘oyun değiştiricisi’ olacak”
Yenilenebilir güç kaynaklarının maliyet avantajları sayesinde, 2030 yılında global güç kesimine hâkim olacağını belirten McKinsey & Company Ortağı ve Bölge Güç Çalışma Kümesi Önderi Eren Çetinkaya; “Enerji dalındaki mevcut eğilimlerin önümüzdeki on yılda da süreceğini kestirim ediyoruz. Yatırım maliyetlerindeki düşüşe, güç depolama teknolojisindeki gelişmeler eklendikçe; yenilenebilir kaynaklar, fosil yakıtlara karşı daha rekabetçi hale geliyor. Bu çerçevede, yenilenebilir kaynaklarından üretilecek hidrojenin hissesindeki artışın daha süratli olacağını öngörüyoruz. Maliyet açısından elde edeceği avantajla hidrojenin, 2030’larda bölümün ‘oyun değiştiricisi’ haline gelebileceğini düşünüyoruz. Bunlarla birlikte Küresel Güç Perspektifi raporumuz, yenilenebilir güçteki bütün bu olumlu gelişmelerin, global ısınmada bir eşik noktası olan 1,5 ° C hududunun altında kalmaya yetmeyeceğini ortaya koyuyor. McKinsey 1,5°C yol haritası senaryomuza nazaran; global ölçekte karbon emisyonunu, 2030’a kadar yüzde 50 ve 2050’ye kadar da yüzde 85 oranında düşürmemiz gerekiyor” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
