Marmara denizinde aylardır tesirli olan müsilajın ekosistemde yıllara bağlı medyada gelen bozulmanın bir sonucu olduğunu belirten uzmanlar, tehlikeye dikkat çekiyor. Müsilajın, denizdeki ekosistemin bozulması nedeniyle gerilime giren canlıların kendini muhafaza refleksiyle ortaya çıktığını kaydeden Prof. Dr. Muhsin Konuk, “Şu anda bizim yüzeysel olarak temizlenen gereç buz dağının görünen kısmıdır. Temel müsilajın deniz tabanında olduğunu düşünelim. Deniz tabanında canlılar daha çok müsilaj üretiyorlar.” ikazında bulunuyor.
Üsküdar Üniversitesi Rektör Yardımcısı, Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Kısım Lideri Prof. Dr. Muhsin Konuk, Marmara denizinde tesirli olan müsilaj sorunu ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Müsilaja yol açan temel etkenler var
Marmara denizinde meydana gelen müsilaj tehlikesinin oluşum temellerine değinen Prof. Dr. Muhsin Konuk, “Biyolojik olmayan doğal faktörlerin başında Marmara denizinde iki farklı su katmanı var, devamlı akıyor. Karadeniz ile Akdeniz’e hakikat su akışıdır. Su akışının temelinde, yüzeydeki suyun tuz oranı tabandaki suyun tuz oranından daha düşüktür. Bölgedeki su daha fazla ısınmaya maruz kalıyor; zira direkt güneşle temas ediyor. Müsilaj oluşması için o koşulların temelinden bir adedini meydana getiriyor. Hem tuz farkı hem sıcaklık farkı ve iki katmanın birbirine temas etmeden yüzey farklılığıyla akış yapmasıdır.” dedi.
Düşen oksijen ölçüsü, canlıların vefatlarına sebep oluyor
Ekosistemde canlı ve canlı olmayan faktörlerin var olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Muhsin Konuk, “Bu faktörler birbirleriyle devamlı bağlantı ve bağ halindedir. Siz bu ekosistemi oluşturan zincirlerden bir adedini bozarsanız ya da birkaç adedine müdahale edip onları gerilim içerisine sokarsanız, bu gerilim sonucunda bu canlılar kendilerini korumak için birtakım savunma düzenekleri geliştirir. Bu müsilaj da bilhassa canlıların etrafını, başka canlıların da dış yüzeylerini kapladığı için oksijen ölçüsünü düşürüyor. Denizdeki oksijen ölçüsü düşüyor ve bu düşen oksijen ölçüsü da canlıların vefatlarına sebep oluyor.” dedi.
Prof. Dr. Muhsin Konuk, şu anda Marmara denizinde kükürt oranının epey fazla olduğunu belirterek kükürt oranı ve fosfor oranı önemli ölçüde artığında denizdeki kimi organizmalarda gerilim durumu oluştuğunu, bu gerilime karşı koymak için protein karışımı glikoprotein ve organik asit salgıladıklarını bunun da müsilaj oluşturduğunu kaydetti.
Yüzeysel olarak temizlenen müsilaj, buz dağının görünen kısmı
Müsilajın büyük tehlikeler yaratabileceğini kelamlarına ekleyen Prof. Dr. Muhsin Konuk, “Şu anda bizim yüzeysel olarak temizlenen malzeme buz dağının görünen kısmıdır. Temel müsilajın deniz tabanında olduğunu düşünelim. Deniz tabanında canlılar daha çok müsilaj üretiyorlar. Bir de üst katmanda yaşayan ve üst katmanda hareket halinde olan planktonların ve birtakım protist dediğimiz tek hücreli organizmaların ürettiği gereçlerdir.” dedi.
En büyük etken kirlilik
“Normal koşullarda ekosistemde bir istikrar vardır” diyen Prof. Dr. Muhsin Konuk, “Siz şayet oraya müdahale etmezseniz, orayı elinizle karıştırıp bozmazsanız o sistem kendi kendini tamir edebilir. Bunun 20- 25 yıl evvel birinci belirtileri yavaş yavaş görülüyordu lakin doğal beşerler o periyotta bunları çok önemli olarak dikkate almıyor. Şayet beşerler bu tabiat olaylarına karşı yahut tabiattaki ekosisteme karşı durmadan tahrip edici tesirlerine devam ettirirse tabiat bizden öcünü alır. Sonuçtaki şey canlılık bitiyor. Şu anda da Marmara Denizi’nin bu olayın oluşmasındaki en temel etkenler kirlilik ve bu kirliliğe bağlı olarak sanayi atıklarla ve evsel atıklardan ötürü kükürt ve fosforun çok fazla ölçüde olmasıdır.” dedi.
Yıllarca süren kirliliğin ve hoyratça davranışımızın sonucunu görüyoruz
Doğaya ziyan veren canlının insan olduğunu söyleyen Konuk; “İnsan kendi bozdu, kendi düzeltecek. Ben derslerde de öğrencilerime de söylüyorum: Tabiatta beşerden daha yabanî bir yaratık yoktur. Her şeyi kendi yararına, kendi faydalanmak için yapar, tabiatın olağan işleyiş sistemini bozar işte ozon niçin inceldi? Yeniden insan sonucudur. Göller niçin kuruyor? Ağaçlar niçin yok ediliyor? Sonuç tekrar insan değil mi? Yani aslında insan kendi sonunu getirmek için elinden gelen her şeyi yapıyor. Marmara denizi biraz küçük bir iç deniz olduğu için o kirliliği taşıyamıyor, akıntılar tam yetmiyor lakin şu anki bilimsel çalışmalar yani ekologların yaptığı çalışmalara nazaran bütün Akdeniz havzasında da ileride sorun kesinlikle oluşacaktır. Kimsenin birbirini suçlamadan gerekli önlemler alması lazım. Zira bugünün bir sorunu değil, bu yıllarca süren kirliliğin ve hoyratça davranışımızın sonucudur.” biçiminde konuştu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
