Rolls-Royce liderliğindeki şirketler birliği, Küçük Modüler Reaktör (SMR) olarak da bilinen kompakt nükleer güç santralinin geliştirilmesinde birinci kademenin belirlenen mühletten evvel ve daha düşük bütçeyle tamamlandığını duyurdu. Güncellenen son tasarım ile birlikte reaktörlerin güç kapasitesinde artış sağlandığı açıklandı.
2021’in birinci çeyreğinde SMR dizaynının ilgili nükleer düzenleyici kurum tarafindan değerlendirilmeye başlanmasını hedefleyen şirketler birliği, böylelikle 2030’ların başında birinci santralin, 2035’e kadar da 10’a yakın santralin tamamlanması amacına sadık kaldı.
Son etapta alınan 200’den fazla kritik mühendislik kararıyla santralin dizaynında düzenlemeler ve iyileştirmeler yaptıklarını belirten Rolls-Royce takımı, güç kapasitesinin ek maliyet olmaksızın 440 MW’tan 470 MW’a çıkarıldığını ve santralin konfigürasyonunun, verimliliğinin ve performans kriterlerinin optimize edildiğini açıkladı. Bu değişiklikler sonucu, her bir SMR’ın evvelki dizayna kıyasla 100 bin daha fazla konuta yetecek kadar güç üreteceği belirtildi.
Öte yandan Rolls-Royce takımı, yenilenen dizaynın çok taraflı estetik bir çatıya sahip olduğunu söz etti. Peysajla bütünleşmesi için santralin toprak bir set ile çevrelenecek formda tasarlandığı ve yer alan kullanımının düzenlenmesiyle daha kompakt bir yerleşim oluşturulduğu açıklandı.
İstanbul’da düzenlenen Nükleer Santraller Fuarı ve Doruğu’nda konuşan Rolls Royce SMR CEO’su Tom Samson, SMR’ların ulaşılabilir, inançlı ve pak bir güç tahlili sunduğunu vurgulayarak, “Temiz güce dair bir geleceğin inşa edildiği günümüzde Rolls-Royce olarak dünyadaki en yaygın PWR nükleer teknolojisini kullanarak yaptığımız inovasyonlarla sağlam ve yatırım yapılabilir küçük modüler reaktörler tasarlıyoruz. Nükleer gücün düşük maliyetli tahliller sağlaması, inanç sunması ve yatırım çekmesi bu açıdan büyük değer taşıyor. Rolls-Royce olarak biz bu beklentilere uygun teknolojiler geliştiriyoruz ve SMR’larımızla yüksek güç depolama maliyetlerini önleyen, ölçeklendirilebilir ve pak bir tahlil sunuyoruz. Bu doğrultuda, SMR’ların Türkiye’de de kullanılabilmesi için yetkililerle görüşmelerimizi sürdürüyoruz” dedi.
Aynı tepede kelam alan Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığı Nükleer Güç ve Milletlerarası Projeler Genel Müdürü Afşin Burak Bostancı, dünyada elektrik gücü talebinin yaklaşık yüzde 11’inin nükleer santrallerden karşılandığını belirterek şunları söyledi: “Ülkemiz toplam 12 nükleer reaktöre sahip olacak 3 nükleer santral projesi kurmayı planlıyor. Öbür yandan küçük modüler reaktörler başta olmak üzere 4’üncü kuşak reaktörlere yönelik yeni trendleri de yakından takip ediyoruz. Ülkemizin birincil güç kaynağında dışa bağımlılığının azalmasında nükleer santraller değerli bir misyon üstlenecek.”
Rolls-Royce, kompakt boyutu sayesinde SMR güç santralinin çok çeşitli uygulamalar için elverişli olduğunu ve bu çesitliliğin bütün güç sistemlerinin karbondan arındırılmasına yardımcı olacağını vurguladı. Her bir güç santralinin, yaklaşık bir milyon* haneye yetecek ölçüde muteber ve düşük karbonlu güç sağlayabildiği, bunun yanı sıra santrallerin pak hidrojen ve sentetik havacılık yakıtı üretim tesislerine, tuzdan arındırma tesislerine yahut güç ağır sanayi bölgelerine güç sağlamak için de faaliyet gösterebileceği duyuruldu.
Nükleer düzenleyici kurumun kıymetlendirme süreci sonunda nihai hale getirilecek olan dizayna nazaran, kullanılacak tüm yakıtın tesisin ömrü boyunca mevcut alanda depolanacağı açıklandı.
Rolls-Royce’un Türkiye’yi SMR alanında potansiyel bir kilit partner olarak gördüğünü vurgulayan Rolls-Royce SMR Strateji ve İş Geliştirme Yöneticisi Alan Woods, şöyle konuştu: “Türkiye’nin Rolls-Royce SMR’larının üretimi konusunda bölgesel iş ortağımız olabileceğine inanıyoruz. Bunun hayata geçirilebilmesi açısından lokal tedarik zinciri büyük ehemmiyet taşıyor ve Türkiye’nin bu açıdan epey uygun bir iş ortağı olacağını düşünüyoruz. Bu iştirak, Türkiye’yi nükleer teknoloji satın alan bir ülkeden nükleer teknoloji satan bir ülkeye dönüştürebilir.” Bölgesel sanayinin yaratacağı ekonomik avantajlara dikkat çeken Woods, “Girilecek bu iştirak yalnızca Türkiye’de büyük ölçüde iş imkanı yaratmakla kalmaz, bu iş imkanlarının uzun vadede sürdürülebilir olmasını da sağlar” dedi.
Woods, SMR nükleer reaktörünün dünya genelindeki 400 reaktörde mevcut olan standart nükleer güç teknolojisini kullanması sayesinde prototip üretimine gerek duymadığını, bunun da maaliyetleri düşüreceğini tabir etti. Ayrıyeten, santral bileşenlerinin heyetim alanına aktarılmadan evvel modüller halinde üretileceği ve alandaki montajının hava şartlarına güçlü bir kapalı sistem altında fabrika kalite standartlarında tamamlanacağı belirtildi. Bu sürecin, hassas faaliyetler için fabrika gibisi şartlar sağlayacağı ve üretimi olumsuz hava kaidelerinden koruyarak maliyetleri daha da azaltacağı vurgulandı. Sonuç olarak üretim ve suram faaliyetlerinde standart hâle getirilecek süreçler ile verimliliğin artırılacağı ve suram faaliyetlerinin yüzde 90’ının fabrika şartlarında yürütüleceği, bu sayede de yüksek kalitenin korunacağı ve öngörülen inşa müddetlerinin aşılması riskinin ortadan kalkacağı söz edildi. Yapılan tüm bu süreçlere ek olarak, kazılan toprağın alanda toprak dolgusu oluşturmak için yine kullanılacağı, böylece hafriyat atım gereksinimi giderilerek, hem finansal hem de çevresel açıdan maliyetli olan karayolu taşıma faaliyetlerinin de azaltılacağı lisana getirildi.
Şirketler birliğini meydana getiren Rolls-Royce, Assystem, Atkins, BAM Nuttall, Jacobs, Laing O’Rourke, Ulusal Nükleer Laboratuvar, Nükleer İleri Üretim Araştırma Merkezi ve TWI’nin daldaki en uygun nükleer mühendislik, inşaat ve altyapı uzmanlığına sahip olduğu tabir edildi. Programın birinci fazında entegre takımlar halinde tasarımı ilerletmek ve geliştirilecek yeniliklerin güç santralinin maliyetlerini düşürecek ögelere odaklanmasını sağlamak gayesiyle çalışıldı.
İnşaası ve heyetimi UK SMR şirketi tarafından gerçekleştirilecek nükleer güç santrallerinin işletmesinin ise elektrik üretim şirketleri tarafından yapılacağı belirtildi. Bu kapsamda, hem Birleşik Krallık’ta hem de memleketler arası alanda kompakt nükleer güç santralleri işletme potansiyelinin araştırılması için ABD merkezli Exelon Generation şirketi ile Kasım 2020’de bir Mutabakat Muahedesi imzaladığı duyuruldu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
