İAÜ AFAM Müdürü Prof. Dr. Mehmet Fatih Altan ve Lisansüstü Öğrencisi Ercan Ekinci, sismik izolasyon sistemlerinin muhtemel bir sarsıntıda can ve mal kaybını sıfıra indirebileceğini açıkladı.
Son devirde bilhassa kent hastanelerinin inşasında kullanılan ve halk ortasında “disk sistemi” olarak da bilinen sismik izolasyon sisteminin taşıdığı hayati değer, İstanbul Aydın Üniversitesi’nin uzman öğretim elemanları tarafından değerlendirildi.
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan İstanbul Aydın Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Fatih Altan, sismik izolasyon sistemleriyle inşa edilmiş bir binanın sarsıntı anında açığa çıkan sallanma gücünü çok daha kolay sönümlendirerek, bina yıkılmasıyla oluşabilecek can ve mal kayıplarını neredeyse sıfıra indirebileceğini söyledi.
“SİSMİK İZOLASYON BİNANIN TAHLİYESİNE MUHTAÇLIK BIRAKMIYOR”
Türkiye’nin bir sarsıntı ülkesi olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Altan, Türkiye’de 2000’li yıllar öncesinde, minimum seviyede bile mühendislik hizmeti almayan yapı stoğunun fazla olmasının yaşanan tüm can ve mal kayıplarının esas sebebi olduğunun altını çizdi. Altan, “Yapıları, sarsıntı tesirlerinden korumak hedefiyle inşaat literatüründe yeni sayılabilecek bir kavram olan ‘sismik izolasyon’ kavramı gündeme geldi. Sismik izolasyon kavramı, bir yapının sarsıntı anı yahut sonrasında; kesintisiz kullanım ya da sonlu hasar performans gayesi gözetir. İçerisinde yaşayan beşerler için sarsıntı sonrasında yapının tahliye edilmesine gerek duyulmaması değerli bir avantaj olarak öne çıkar” dedi.
SİSMİK İZOLASYON NEDİR?
İstanbul Aydın Üniversitesi’nde tıpkı vakitte Afet Eğitimi Uygulama ve Araştırma Merkezi (AFAM) Müdürü olarak da vazife yapan Prof. Dr. Altan, sismik izolasyon sistemini şöyle açıkladı: “Sismik izolasyon, zelzele izolatörleri kullanmak suretiyle yapının rastgele bir zelzele anında maruz kalabileceği zelzele tesirlerinden korunmasını gayeler. Bu sistemi ülkemizde inşası tamamlanan kent hastanelerinde de görebiliriz. Yapı tabanına yerleştirilen zelzele izolatörleri, mevcut yapının özgür titreşim dönem pahasının artmasına sebep olur. Dönem bedelinde meydana gelen bu artış ise zelzele anında yapıya tatbik edecek zelzele kuvvetlerinin ve azamî sarsıntı ivmelerinin azalmasına imkan sağlar. Bu durum da yapının büsbütün çerçeve taşıyıcı sistemden oluşmasına imkan sağlar perde duvarlara muhtaçlık duyulmaz. Ayrıyeten yapının güç sönümleyebilme kapasitesinin de artmasına katkı sağlar. İzolatörler, çoklukla yapı temelinin üzerinde olacak halde tüm kolonların alt bölgelerine konumlandırılırlar.”
“HER TÜRLÜ ZELZELEYE DAYANIKLI”
Bu sistemle binanın “alt yapı” ve “üst yapı” formunda ikiye ayrıldığını belirten Prof. Dr. Altan, “Alt yapı, sarsıntı tesirlerine direkt maruz kalacağından ötürü 2 bin 475 yılda bir tekrarlanma mühletine sahip, oluşabilecek en büyük zelzele, olan DD-1 sarsıntı yer hareketi göz önüne alınarak tasarımı yapılır. Üstyapı ise klâsik metotlarla inşa edilen yapıların da dizaynında kullanılan tasarım sarsıntısı olarak bilinen DD-2 zelzele yer hareketine nazaran tasarımı yapılır. Sismik izolasyonu yapılmış ve yeterli bir mühendislik hizmeti almış olan yapının oluşabilecek her türlü sarsıntıya sağlam olmasını sağlar. Klasik prosedürlerle inşa edilmiş bir yapıya oranla zelzele anında daha fazla yer değiştirme yapması içinde yaşayan insanları korkutabilme potansiyeline sahip olsa da güvenlik bakımından kusursuz olduğu aşikardır.”
“BİRAZ DAHA MALİYETLİ AMA…”
Sismik izolasyon sistemiyle inşa edilen bir binanın, öbür binalara nazaran yüzde 10 ilâ 20 ortasında daha fazla maliyetli olduğunu hatırlatan Ercan Ekinci ise, “Ancak inançlı olması, can ve mal kaybını sıfırı indirebilecek potansiyelde olması ve uzun vadede ülke iktisadına sağlayacağı yararlar göz önünde bulundurulduğunda konutlarda da uygulamasının yaygınlaşması herkes açısından daha faydalı ve de mantıklı olacaktır” diye konuştu.
İAÜ’DE İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİMİ
Prof. Dr. Mehmet Fatih Altan, İstanbul Aydın Üniversitesi bünyesinde verilen inşaat mühendisliği eğitimi hakkında ise şu tabirleri kullandı: “İnşaat mühendisliği kısmımızda uygulama yüklü, yani teorik derslerin yanında uygulama imkanı da sunan, hatta uygulamalı derslerin teorik derslerden daha ağır olduğu bir eğitimi programı uyguluyoruz. Yapı, yapı materyalleri, geoteknik, hidrolik ve sarsıntı deneylerini öğrencilere uygulamalı olarak gösteriyoruz. Kısmımıza bağlı inşaat laboratuvarımız tıpkı vakitte Riskli Yapı Tespit Sertifikası’na da sahip ve kentsel dönüşüm projelerinde riskli yapı tespit hizmeti de veriyor. Ayrıyeten tüm anabilim kollarımızda konusunun uzmanı öğretim üyeleriyle, varlıklı bir takım ile hizmet veriyoruz.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
