Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yarattığı istihdamla Türkiye’nin nitelikli iş gücü merkezine dönüşen Siirt, ülkede bölgesel istihdam farklarının ortadan kaldırılmasına öncülük ediyor. Yapılan dev yatırımlar, nüfusun vilayet hudutları içerisinde kalmasını destekliyor. Yatırımlar, çalışanlara verilen eğitimlerle de birleştirilerek yalnızca bölge iktisadının değil, Türkiye iktisadının gelişimi için de itici bir güç oluşturuyor.
Türkiye’de GSYH büyüme suratı yüzdesel olarak en yüksek vilayetler ortasında yar alan Siirt, Cengiz Holding’in öncülük ettiği dev yatırımların bir uzantısı olarak gerçekleştirilen eğitim çalışmalarıyla ekonomik gelişmişliğini yükseltiyor. 2019 yılında yüzde 12.8 ile Türkiye’nin GSYH büyümesine en büyük katkılardan birini sağlayan kent, etkin ve dinamik nüfusun iş gücüne iştirakini destekleyen çalışmalarla bu pozisyonunu koruyor. Bölgede başlatılan nitelikli iş gücü hareketi, Türkiye’nin 7 bölgesine tesir ediyor.
Zengin yeraltı yataklarıyla “Türkiye’nin maden kenti” olarak gösterilen Siirt, yarattığı katma bedel ve istihdamla bölgesel gelişmişliğin ötesinde Türkiye iktisadının gelişimine kıymetli bir paha kazandırıyor. Dev yatırımlarla yaratılan istihdam, Türkiye’nin en büyük problemlerinden biri olan nitelikli iş gücü açığının kapatılmasında büyük bir uzaklık alınmasını sağladı. 2019 yılında yüzde 12.8 ile Türkiye’nin GSYH büyümesine en büyük katkılardan birini sunan kent, altın ve gümüşten sonra en bedelli maden olan bakır yataklarıyla madencilik dalının yükselişine hizmet ediyor. Türkiye’nin değerli bakır alanlarından biri, Şirvan Madenköy’de yer alıyor. Alandan çıkarılan bakır, yüzde 20 konsantre düzeyine getirilerek Türkiye’ye ve dünyaya kazandırılıyor.
Bölgenin en büyük tesisinden gelen güç
Yatırım teşvik sisteminde Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl ile birlikte 6’ıncı bölgede yer alan Siirt, bölgesel istihdamın genişletilmesine verdiği dayanakla Güney Doğu Anadolu Bölgesi istihdamında domino tesiri yarattı. Cengiz Holding tarafından Şirvan ilçesi Madenköy köyünde 200 milyon dolara bölüm alınan ve ek olarak 200 milyon dolar yatırım yapılarak toplamda 400 milyon dolar sermaye ile kurulan Siirt Madenköy Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi, bölgenin en büyük tesisi olarak direkt 1150 bireye iş imkânı yarattı. Tesis tek başına vilayetteki toplam 18 bin civarındaki sigortalı çalışan sayısına en büyük katkılardan birini sundu. Tesiste çalışanların yüzde 80’ini Siirt ve Batman yöresindekiler oluşturuyor. Etkin ve dinamik nüfusun kentte tutunmasına öncülük eden tesis, bölgede nitelikli iş gücünün yaratılmasına liderlik ediyor.
Kapalı değişim iktisadından küresel ekonomiye
Siirt, son yıllarda yapılan yeni yatırımlarla sanayi tertibinde büyük evre katetti. İstihdamda fark yaratan taraflarıyla ezberleri bozan Cengiz Holding bünyesindeki Madenköy Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi, Türkiye’nin yıllık bakır gereksinimi olan 450 bin tonun 20 bin tonunu tek başına karşılıyor. Siirt’in en büyük tesisi olarak Türkiye’de yapılan ve yapılacak yeni yatırımlara örnek teşkil ediyor. 25 yıllık bir ömrü bulunan tesis, alt yapı, galeri ilerleme, sabit tesisler, kaçış cepleri, havalandırma, su atım idaresi, güç çizgileri, haberleşme çizgileri, sığınma istasyonları üzere sayısız ince ayrıntıyı içinde barındıran bir planlama ile bugünden 25 yıl sonrasını aydınlatıyor.
Yatırımlarda en büyük hisse eğitimlerde
Yatırımlarda ticari yarar kadar nitelikli iş gücüne odaklanan Cengiz Holding tarafından 2017 yılında devranı alınan Madenköy Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi, 4 yılda direkt ve dolaylı olarak yarattığı istihdamla binlerce kişi için ekmek kapısı oldu. İş güvenliğine uygun ve etrafa hassas olarak sürdürülen çalışmalar ortasında, eğitimler en büyük hisselerden birini aldı. Çok sayıda Siirtli verilen eğitimlerle çeşitli branşlarda ehliyet sahibi olarak madencilik kesiminin dinamiklerine hâkim hale getirildi.
Toplumsal ve ekonomik yarar gözetiliyor
Eğitimler kapsamında, Vilayet Ulusal Eğitim Müdürlüğü, Şirvan Ulusal Eğitim Müdürlüğü ve Şirvan Halk Eğitim Müdürlüğü ile ortak bir yapı kurarak, çalışanların teknik bilgi ve yasal donanım gereksinimleri en üst seviyede ve kanunlara uygun halde sağlandı. Yalnızca tesis çalışanlarını değil, tüm bölgeyi kapsayan eğitimlerde 2000‘in üzerinde kişi, resmi G sınıfı iş makinası operatörlük evrakı, mesleksel yeterlilik evrakı, kaynakçı, yüksek akım sertifikalı elektrikçi evrakı sahibi oldu. Tesisin gereksinimlerinin karşılanması maksadıyla başlatılan eğitimler, tüm bölgeye yayıldı. Kente toplumsal ve ekonomik faydayı tıpkı anda sunan tesis, sağladığı faydayı birinci etapta bölge coğrafyasına akabinde tüm Türkiye’ye kazandırdı. Bugün Türkiye’de madencilik bölümünün en donanımlı iş gücü Siirt’te yetişiyor.
35 kişilik maden kurtarma takımı, toplumsal teminat kaynağı
Cengiz Holding Madenköy Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi, ehil bireyler tarafından eğitimleri verilen ve Halk Eğitim Müdürlüğü tarafından sertifikalandırılan 35 kişilik maden kurtarma grubu ile yürüttüğü daima eğitim programları çalışanların yeteneklerini artırıyor. En gelişmiş teknik ekipmanlarla iş gücünü yükseltiyor. Tesisin 35 kişilik grubu, madencilik bölümünde örnek teşkil ederek yalnızca tesis için değil, toplumsal açıdan bir teminat kaynağı olarak görülüyor.
Doğaya ve etrafa sahip çıkılıyor
Cengiz Holding Madenköy Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi toplumsal yarar kadar tabiata ve etrafa hassaslığı ile de dikkati çekiyor. Rehabilitasyon çalışmaları kapsamında 635 bin metrekare alanda yürütülen bitkisel toprak serme çalışmaları ve 310 bin adet fidan dikimi tertibinin yapıldığı tesis, bu istikametiyle de etrafla dost bir yaklaşım sunuyor. Bölgede toprak rehabilitasyon çalışmaları ve ağaç dikimleri aralıksız devam ediyor.
Madenköy Bakır İşletmesi KonsantratörTesisi’nin Öne Çıkan Özellikleri:
- 76 metre kule yüksekliği olan 661 metre derinliğinde ve 6,5 metre çapında cevher ve insan nakliye kuyusu ile yeraltı galerileri ortasında ilişki yollarından oluşan, ekonomik ve teknolojik yarar sağlayan kuyu sistemine sahiptir.
- Önce insan yaklaşımıyla yeraltı sığınma istasyonları, yeraltı yemek hane istasyonları, geri dolgu istasyonları, yeraltı cevher nakliye bant yolları, yeraltı atık su istasyonları, atık su ve pak su istasyonları üzere birçok sabit tesisi bulunmaktadır.
- Yeraltı geri dolgulu göçertmeli katlar ortası üretim metodu uygulanmaktadır.
- Tam mekanize olarak çalışılmaktadır.
- Her bir kat ortası ara 18.5 metre olacak halde planlanmıştır.
- Cevher ayna (drift) uzunlukları yaklaşık olarak 70-100 metre ortasında değişmektedir.
- Geri dolgu olarak çimentolu pasa dolgu, çimentolu beckfil dolgu ve macun dolgu kullanılmaktadır.
- Üretimi yapılan her bir boşluk üstteki dolgu sistemlerinden biri ile doldurulmaktadır.
- Hazırlık evresinde 950 bin ton tüvenan cevher çıkarılması planlanan yeraltı madeni, hazırlık çalışmaları bitimi ile yıllık 1 milyon 250 bin ton tüvenan cevher çıkartacaktır. Ortalama cevher tenörü yüzde 1.9 cu olarak planlanmaktadır.
- Açık alan (tahkimatsız alan) diye tanımlanan tüm bölgelerdeki çalışmalar, uzaktan denetimli insansız ekipmanlar kullanılarak yapılmaktadır.
Madenköy Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi Üretim Kademeleri:
Yıllık 1.2 milyon tüvenan cevher beslemesi ile 100 bin ton yüzde 20 Cu tenörlü bakır konsantresi üretilmektedir. Üretilen konsantre karayolu ile Kurtalan’a oradan da demiryolu ile Holding bünyesindeki Eti Bakır A.Ş Samsun İzabe Tesislerine gönderilmektedir. Gönderilen yüzde 20’lik konsantre, yüzde 100 metal bakır olarak üretilmektedir. Bu da yaklaşık 18 ile 20 bin ton metal bakıra tekabül etmektedir.
İşletme ünitelerinden konsantratör tesisinde yeraltından çıkarılan tüvanen cevher tesis bünyesinde evreli olarak zenginleştirilmektedir.
Bu evreler sırası ile;
- Kırma eleme
- Öğütme
- Flotasyon
- Susuzlaştırma
- Atık depolama
Madenköy Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi Tarihçe:
Etibank bünyesinde olan Madenköy alanı 2003 yılında ihale edilerek Ciner Grubu’na periyodu gerçekleşmiştir. Ciner Kümesi 2006 yılından 2016 yılına kadar burada üretimini devam ettirmiştir. 2017 yılı başlarında işletmeyi Cengiz Holding’e devretmiştir. Cengiz Holding, 2017 Mart ayında işletmeyi devraldıktan sonra bir dizi tadilat ve uygunlaştırma yaparak 2018 Mart ayında konsantre (zenginleştirilmiş bakır cevheri) üretimine başlanmıştır. Cengiz Holding bünyesinde faaliyetlerine başlandıktan sonra üretim kapasitelerine direkt tesir edecek çeşitli yatırım projeleri devreye alınmıştır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
