Solunum Derneği TÜSAD ın uzman tabipleri Dünya Uyku Günü nedeniyle hepimizi yakından ilgilendiren kıymetli hatırlatmalarda Escort bayan bulundular Prof Dr Oğuz Köktürk her 4 bireyden birinde uyku bozukluğu görüldüğünü belirtirken Doç Dr Dr Sema Saraç son bir yılda uyku müddetlerinin kısalıp saatlerin kaydığına dikkat çekti Prof Dr Bayan escort Hilal Ermiş ise uyku apnesi sorunu olanların COVID 19 konusunda çok daha dikkatli olması gerektiğini lisana getirdi
Bağışıklık sistemi açısından çok kıymetli olmasına rağmen COVID 19 pandemisi ile bozulan uyku Escort nizamlarımız günümüzde değerli bir sorun oluştuyor Türkiye Teneffüs Araştırmaları Derneği TÜSAD Uyku Bozuklukları Çalışma Kümesi bu yıl 19 Mart a gelen Dünya Uyku Günü nedeniyle kıymetli hatırlatmalar yaparken dikkat edilmesi gereken kuralları da paylaştı
TÜSAD Uyku Bozuklukları Çalışma Kümesi Lideri Prof Dr Oğuz Köktürk kıymeti kaybedildiği vakit anlaşılan uykunun pandemi nedeniyle değerinin daha da anlaşıldığını vurguladı Köktürk COVID 19 enfeksiyonu üzerine melatonin hormonunun olumlu tesirlerinin anlaşılmasıyla sistemli uykunun kardiyometabolik hastalıklardan korunmanın yanı sıra enfeksiyonların denetim altına alınması ismine da insan sıhhati üzerine ne kadar kıymetli olduğu bir kere daha anlaşıldı Nizamlı uyku vücut sıhhatinin yanı sıra güçlü bir hafıza için de gerekli dedi
4 BİREYDEN BİRİ BU SORUNU YAŞIYOR
COVID 19 pandemisinin yalnızca fizikî değil birebir vakitte uyku sıhhatini da etkilediğine dikkat çeken Köktürk şunları söyledi İş ve eğitim hayatının meskenden sürdürülmesi çocuktan erişkine uykuya ayrılan vakit diliminde değişikliklere neden oldu Erişkinlerde gece geç saatlere kadar süren toplantılar çocuklar ve gençlerde eğitim emeliyle kullanılan tablet akıllı telefon yahut bilgisayarların birebir vakitte toplumsallaşma ve dijital oyunlar için yaygın kullanımı uyku müddeti ve kalitesinde olumsuz sonuçlara yol açtı Bu durum her 4 bireyden birinde bir uyku bozukluğunun görülmesine neden oldu Uykuya dalma ve uykuyu sürdürmede zahmetler çok ahenge isteği uyku uyanıklık ritmindeki bozukluklar pandeminin başlamasıyla en sık görülen uyku bozuklukları haline geldi
DİYABETTEN OBEZİTEYE KADAR TETİKLİYOR
Köktürk dünyanın kendi ekseni etrafındaki 24 saatlik seyahati sonucunda ortaya çıkan sirkadiyen ritmin biyolojik saat bozulmasının tip 2 diyabet kalp hastalıkları hipertansiyon metabolik sendrom ve kanser üzere hastalık risklerinin artmasına neden olduğunu belirtti Sirkadiyen ritmin bozulması tıpkı vakitte obezite gelişimine de yol açıyor Besin seçimi ve güç istikrarının etkilenmesi ile kilo idaresi üzerinde de olumsuz değişikliklere neden oluyor diyen Köktürk tertipli uykunun güçlü bir hafıza için de gerekli olduğunu kaydetti
SON BİR YILDA UYKU SAATLERİ KAYDI
TÜSAD Uyku Bozuklukları Çalışma Kümesi Yürütme Şurası Üyesi Doç Dr Sema Saraç da değişen uyku sistemimize ait şunları söyledi Pandemi devrinde toplumsal izolasyon nedeni ile meskende daha uzun mühlet vakit geçirmeye başlandı konuttan çalışma nizamı pandemiye bağlı dert kaygı ıstırap üzere nedenlerle uyku mühletleri kısaldı uyku saatleri kaydı Beşerler daha geç yatıp daha geç kalkmaya başladı Spor konser arkadaşlarla akrabalarla vakit geçirme üzere aktifliklerin yerini daha çok bilgisayar akıllı telefon üzere teknolojik aletler aldı Bu aletlerin yaydığı mavi ışık beyin tarafından gün ışığı olarak bedellendiriliyor Sirkadiyen ritimde bozulmalar birçok biyolojik ve işlevsel kayıplara yol açıyor Halbuki immün sistem için gerekli birçok mediyatörün bedende üretilmesi depolanması salgılanmasının kendine mahsus saatleri var Bu durum uyku uyanıklık döngüsünden gece gündüz durumundan etkilenir Sirkadiyen ritimde bozulmalar pandemi periyodu için çok kıymetli olan immun sistemde kimi eksikliklere yetersizliklere yol açıyor İmmün sistemlerin kâfi olması virüsle tam ve vaktinde uğraş için çok gerekli Bu mevzuda en kıymetli dayanaklardan biri nizamlı ritmik kâfi uykudur
UYKU APNESİ OLAN DAHA DA DİKKATLİ OLMALI
Uyku apne sendromunun uyku boyunca soluğun en az 10 saniye kesilmesi ve bu durumun gece boyunca tekrarlaması sonucu gelişen bir hastalık olduğunu hatırlatan TÜSAD Uyku Bozuklukları Çalışma Kümesi Yürütme Heyeti Üyesi Prof Dr Hilal Ermiş şu bilgileri verdi Çoğumuzun aklına uyku sırasında gelişen bir hastalığın COVID 19 ile ne ilgisi olabilir üzere bir soru gelse de pandemi sürecinde elde edilen datalar uyku apne sendromunun COVID 19 enfeksiyonusırasında ortaya çıkan teneffüs yetmezliği ve akciğer enfeksiyonunu şiddetlendirdiği yahut kötüleştirdiği görüldü Uyku apneli hastalarda gece boyunca apneye bağlı olarak kanda oksijen düşüklüğü meydana geliyor Bu düşme sonucu gelişen birtakım düzenekler koronavirüsün akciğere giriş yeri olan ACE reseptörlerinin artmasına neden olur Bu durum şimdi teşhis konmamış ya da tanısı olup tedavi olmayan hastalarda hastalığın makûs seyretmesine neden olabiliyor Tekrar bu tekrarlayan oksijen düşüklüğü hastalarda ritm bozukluğu ve ani ölümlere de sebep olabiliyor
COVID 19 hayatımızın bir kesimi ve tahminen birkaç yıl daha bizimle Tüm hastalıklar üzere uyku apne sendromunun da pandemi sürecine adapte edilerek yönetilmesi gerekiyor diyen Ermiş şu ihtarları da yaptı Uyku apne sendromu yetersiz teşhis ve tedavi edilirse hastalık ile bağlı belirtilerinin birden fazla ekseriyetle diğer nedenlere atfedilir ve uyku apneli birçok kişi buna sahip olduklarını fark etmez Bu üzere durumların önüne geçebilmek için gece horlayan gündüz çok uyku hali olan şahitli apnesi olan uykudan yorgun uyanan dikkat eksikliği unutkanlık üzere şikayetleri olan bireylerin pandemi kurallarına uygun halde bir uyku doktoruna başvurmaları ehemmiyet taşıyor
TÜSAD Uyku Bozuklukları Çalışma Grubu ndan
SAĞLIKLI UYKU İÇİN 10 ALTIN KURAL
- Uyku ve uyanıklık saatlerinizi evvelden belirleyin ve uygulayın
- Gün içinde uyumak zorunda kalırsanız 45 dakikayı geçmemesine ihtimam gösterin
- Uyku saatinize 4 saatten kısa mühlet kalmış iken alkol almayın sigara kullanmayın
- Uyku saatinize 6 saatten kısa mühlet kalmışken kafeinli içecekler içmeyin birebir vakitte ahenge saatinize yakın kahve çay çikolata ve sodadan uzak durun
- Uyuma saatinize yakın ağır baharatlı şekerli besinlerden uzak durun Açlığınızı bastırmak için hafif şeyler atıştırın
- Uyuma saatinize yakın ağır idmanlardan sakının
- Rahat yataklar tercih edin
- Yatak odanızın ısısı uyku için ülkü derecede olsun ve yatak odanızı âlâ havalandırın
- Yatak odanızı ses gürültü ve aydınlatmadan uzak tutun
- Yatak odanızı yalnızca uyumak için kullanın
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
