El, kol, parmak, ayak ve bacak kopmaları kaza kaynaklı meydana geliyor ve hastaları en çok korkutan travmaların başında geliyor. Lakin ilerleyen teknoloji sayesinde uzuv kopmaları mikrocerrahi tekniği tedavi edilebiliyor ve hasta eski hareket kabiliyetine kavuşabiliyor. Memorial Kayseri Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Doç. Dr. İbrahim Karaman, uzuv kopmalarında ve parçalanmalarında hayati değere sahip mikrocerrahi tekniği hakkında bilgi verdi.
İnsan bedeninde çıplak gözle müdahale edilemeyecek kadar küçük yapılara yönelik yapılan mikrocerrahi sayesinde 1 milimetreden küçük damar ve hudut yapıları onarılabiliyor. Rekonstrüktif mikrocerrahiyle kopmuş beden uzuvları birleştirilerek, olağan fonksiyonlarını yerine getirmeleri sağlanabiliyor. Saç teli kadar ince dikişler atılarak yapılan cerrahi sonrasında hudut ve damar yapıları eski işlevlerini yerine getirebiliyor.
Mikrocerrahi en sık bu durumlarda uygulanıyor
- Kas ve doku yaralanmaları ya da kayıplarında.
- Parmak kopmaları ile parmakların uç eklem kısmında oluşan doku kayıplarında.
- Doku ezilmelerinde.
- Tendonların kemik üzerinde yer alan ilişki noktası ile birlikte kopmasında
- Damar ve hudutlarda oluşan kesiler ile tendon ve hudut nakillerinde.
- Sinir sıkışmalarının tedavisinde.
- Uzvun kemiği ve onu besleyen damarlarla birlikte, bedenin öbür bir yerine nakledilmesinde.
- Damar doku, kas ve derinin kompozit olarak bedenin farklı bir yerine naklinde.
- Kas iskelet sisteminde var olan tümörlerin çıkarılmasında mikrocerrahi tekniğinden faydalanılmaktadır.
Mikrocerrahi ameliyatları, mikroskoplar ve büyütücü optik gözlükler ile çok küçük el aletler yardımıyla yapılır. İnsan bedenindeki mikro yapılarda oluşan hasarların giderilmesi için özel olarak üretilen cerrahi aletler sayesinde 1 milimetreden daha küçük hasarlı damar ve hudut yapıları onarılır. Damar ve sonların onarılması sonucunda hasar gören kan akımının ve kaybolan hudut işlevlerinin yine sağlanması mümkün hale gelir. Rekonstruktif mikrocerrahi sayesinde kopmuş beden uzuvları birleştirilmekte, olağan fonksiyonlarını yerine getirmeleri sağlanmaktadır. Cilt ve kas kesisinin az olması nedeniyle, ameliyat sonrası güzelleşmenin de süratli olduğu bu teknik, iş kazalarının yol açtığı damar ve hudut yaralanmalarında da uygulanmaktadır.
Kopan parmağın yerine ayak parmağı bile dikilebiliyor
Mikrocerrahi usulü ile hür doku nakli olarak tanımlanan operasyonlar da muvaffakiyetle yapılmaktadır. Açık yara ve doku eksiği olan bölgelere bedenin farklı bölgelerinden alınan damarlı dokuların nakli gerçekleştirilmektedir. Ayrıyeten kopan el parmağının yerine ayak parmağının nakledilmesi üzere uç cerrahilerde uygulanmaktadır. Mikrocerrahi sayesinde ekstremite hasarları, kopmaları, organ nakilleri ve organ kanserlerine bağlı olarak gelişen doku bozukluklarına müdahale edilebilmektedir. Omurilikten çıkan ve uzuvların ucuna kadar uzanan periferik hudutlardaki duyu ve hareket kayıplarının onarılması için yapılan mikrocerrahiyle, fonksiyonel olan sonlar bedendeki öteki bölgelere transfer edilmektedir. Cerrahi sonucunda doku ve uzuvlar tekrar duyu ve hareket kazanabilmektedir. Hudut yapısında oluşan kesi ve parçalanmalarda da bu teknik kullanılır. Kemik, doku, damar ve hudut kesimleri onarılarak fonksiyonunu yerine getirmesi için bedenin farklı bölgesinden alınan damar, hudut ve kemik ilgili bölgeye transfer edilir.
Kas ve hudutlar onarılıyor
Rekonstruktif mikrocerrahiyle büsbütün kopmuş uzuv ya da organ kesimleri bir ortaya getirilmekte ve olağan fonksiyonunu tekrar yapması hedeflenmektedir. Replantasyonda gaye kopan modülün beslenmesini sağlamak akabinde da duyu, motor ve öteki işlevleri sağlayan hudut ve kas kirişlerini onarmaktır. Bedenden tam olarak ayrılmamış fakat kan deveranının sağlanamadığı hadiselerde yapılan damar tamiratı sayesinde tekrar sirkülasyonun sağlanması durumuna ise ‘revaskülarizasyon’ denir.
Cerrahi tecrübe çok önemli
Sıklıkla iş ve trafik kazalarına bağlı olarak ortaya çıkan ampütasyon, bilhassa el ve parmak kopmalarıyla sonuçlanmaktadır. Kopan dokunun yerine hakikat ve fonksiyonel bir halde dikilmesi dokunun hasarına bağlı olduğu kadar, cerrahın tecrübesine de bağlıdır. Parçalanan ya da kopan damarın hakikat mikrocerrahi tekniği ile onarılamaması durumunda, ampute olmuş beden dokusu canlılığını kaybederek, dokunun geri döndürülemez bir halde kaybedilmesine yol açar. Bu tip kaza ve yaralanmalarda kan sirkülasyonundan ayrılan kesimin gerçek halde koruma edilmesi tedavinin gerçekleştirilebilmesi için son derece kıymetlidir.
Yapılan sürecin cinsine nazaran koltuk altından hudut blokajı ya da genel anestezi altında uygulanan mikrocerrahi teşebbüslerinde öncelik, doku canlılığını korumak, his ve fonksiyon kayıplarını en aza indirgemektir. Özel vida ve teller ile birleştirilen kemik uçlarının teşebbüsten sonra kan dolanımının sağlanması için damar ve tendon tamiri yapılır. Hudut uçlarının tamiratı sağlanarak operasyon tamamlanır. Kopan uzuvların yerine dikilebilmesi için kaza sonrası vakit kaybetmeden sıhhat kuruluşuna ulaşılması çok kıymetlidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
