Kırmızı et tüketimi Kurban Bayramı ile birlikte artış göstermektedir. Artan et tüketimine tatlı ve şekerinde eklenmesi sıhhatinizi olumsuz istikamette etkileyebilir.
Bayram sürecine uzun tatil günleri de eklenince, kırmızı et tüketiminin sıklığının ve ölçüsünün olağan vakitlere nazaran artışı, beslenme konusunda dikkat edilmesi gerekenlerinin altını çizerek daha da bariz bir biçimde gündeme getiriyor. Sağlıklı beslenme prensiplerine nazaran etin denetimli bir halde tüketimi ve pişirme metotları bu devirde ekstra kıymet kazanıyor.
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi’nden Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Çağlıkülekçi bayram boyunca et tüketimi konusunda dikkat edilmesi gerekenleri hatırlatarak, ikazlarda bulundu.
Kurban Bayramında et tüketirken dikkat edilmesi gerekenler:
- Sindirimi güç olan protein kaynağı kırmızı etin, bilhassa yağsız bölgelerinden tercih edilmesi, kısıtlı ve denetimli ölçüde tüketilmesi en kıymetli ikazların başında geliyor. Bilhassa kalp-damar hastalığı, diyabet (şeker hastalığı) ve yüksek tansiyonu olan şahısların bunu kesinlikle dikkate alması gerekiyor.
- Kurban etlerinin yeni kesim olmasından ötürü sert olması, hem pişirmede hem de sindirimde zorluğa yol açabileceği için, bilhassa mide-bağırsak hastalığı olan bireylerin kurban etlerini çabucak tüketmemesi bekleme şartlarına uygun bir vakitten sonra tüketmesi daha doğrudur.
- Kesim yapılan etlerin tüketimi için birkaç gün buzdolabında bekletilmesi daha sonra, haşlama ya da ızgarada pişirme prosedürüyle tüketilmesi sağlıklı beslenme için daha uygundur.
- Kurban Bayramında en çok tercih edilen kavurma etinin tadımlık ve keyif verecek porsiyonlarda abartıdan uzak olarak tüketilmesine ihtimam gösterilmelidir.
- Kızartma, yağda kavurma, tandır, yüksek ateşte mangal vb. pişirme sistemlerinin midede oluşabilecek rahatsızlıklara karşı risk faktörü oluşturması olası olacağı için tercih edilmemeli ya da asgarî tercih edilmelidir.
- Etlerin pişerken içine ayrıyeten yağ ek edilmemesi, kendi yağında pişirilmesi değerlidir. Özellikle kuyruk yağı yahut tereyağı kullanımından kaçınılması daha uygun olur.
- Pişirilirken, etle ateş ortasındaki tekniğin eti çiğ bırakmayacak ya da yakmayacak halde ayarlanması sindirim sistemi için çok kıymetlidir. Birtakım hastalıkların çiğ yahut az pişmiş, ya da fazla yanmış (kömürleşmiş) etin yenmesiyle bulaştığı unutulmamalıdır.
- Et menülerinin yanında mevsimine uygun olarak zerzevat ve salataların hazırlanması hem yemeklere zenginlik katacak hem de çok et tüketimine karşı sağlıklı ve istikrarlı bir beslenme sunacaktır.
- Kurban etlerinin gerçek tüketilmesi ve besin pahasının kaybolmaması ya da bedenimize ziyan vermemesi için yanlışsız şartlarda saklanması, korunması da olmazsa olmazımız. Bunun içinde pişirme öncesi buzdolabı poşetlerine ve yağlı kağıtlara sarılarak saklanma yapılması, tüketilelecek kadar kullanıma hazır porsiyonlar halinde hazırlanması değerlidir.
Kırmızı et ve işlenmiş et ile kanser riski ortasındaki alaka incelendiği ve Lancet mecmuasında yayınlanan makalede işlenmiş etin kanserojen olduğu ve kırmızı etin ise mümkün kanserojenik tesir taşıdığı belirtilmektedir. Dana eti, koyun eti, kuzu eti, keçi eti kırmızı et kümesine giren et cinsleridir. İşlenmiş et ise kırmızı etin raf ömrünü uzatmak ve aromasını artırmak için çeşitli baharatlar ya da formüller yoluyla yapılmaktadır. Jambon, sucuk, salam, sosis üzere eserler bu kümeye girmektedir.
Bugüne kadar yapılan çalışmalara nazaran, yüksek ölçüde kırmızı et ve işlenmiş et tüketimi ile mide ve kolon rektum kanserleri ortasındaki bağ incelenmiş ve işlenmiş etin kırmızı etten daha fazla kansere neden olabileceği belirtilmiştir. Bu nedenle işlenmiş et ‘kesin, şüphesiz’; kırmızı et ‘muhtemel, olası’ sınıflandırmaları içerisinde yer almıştır.
Örneğin işlenmiş ve tütsülenmiş et tıpkı kümede bulunmasına karşın, tütsülenmiş et tüketiminin işlenmiş ete nazaran her yıl 6 kat daha fazla kansere yol açtığı belirtilmektedir. Bilhassa kırmızı etin kansere neden olup olmadığı tam olarak anlaşılmasa da, etin yüksek sıcaklıklarda pişirilmesi yahut başka sürece sistemlerine başvurulmasının oksidatif gerilim ve DNA hasarına yol açarak kansere yol açabileceği belirtilmektedir. Kırmızı etlerin yüksek sıcaklıklarda pişirilmesinin (örneğin kızartma yahut mangalda pişirmenin) kanser riskinin artmasına katkıda bulunduğu düşünülmektedir
Tüm bu teklifler yapılırken kırmızı etin kaliteli bir protein kaynağı, demir, çinko ve selenyum üzere minerallerden ve B12 vitamininden varlıklı bir besin olarak yer alması gerektiği de unutulmamalıdır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
