15 milyarlık satışla Pfizer-Biontech aşısı, AbbVie’nin 20 milyar dolarlık artrit ilacı Humira’dan sonra dünyanın en fazla satan ikinci ilacı pozisyonuna yerleşecek. Sıhhat iktisadı uzmanı Prof. Dr. Onur Başer, aşının muhafaza süresindeki belirsizlik giderilince aşıda yeni bir fiyatlama sistemine geçilmesini beklediğini söyledi.
Covid-19 aşısını bulan ilaç şirketleri, bölümdeki istikrarları değiştirecek. Bu yıl 15 milyar dolarlık aşı satmayı hedefleyen Pfizer, yüzde 25-30’e ulaşacak kâr marjını BionTech ile bölüşecek. Sıhhat iktisadı uzmanı ve MEF Üniversitesi İktisat Kısmı Lideri Prof. Dr. Onur Başer, “Pfizer-Biontech aşısı, AbbVie’nin 20 milyar dolarlık artrit ilacı Humira’dan sonra dünyanın en fazla satan ikinci ilacı pozisyonuna yerleşecek” dedi.
Dünya nüfusunun yüzde 70-85’i aşılanmadan büsbütün eski günlere dönmenin mümkün görünmediğini söz eden Prof. Başer, İsrail’in aşılamanın yüzde 52,4’ünü iki ayda tamamladığını, ABD’nin ise bu düzeye 2022 Ocak ayına gelmesinin beklendiğini söyledi. Başer, “Gelişmiş ülkelerde bu oran çok çabuk sağlanacak. Lakin şu etapta gittiği takdirde tüm dünyanın yüzde 75’inin aşılanması 7 yılı bulacak. Ama gelişmiş ülke ekonomileri tüm vatandaşlarını aşılasalar bile, tüm dünyayı itimat altına almadan eski günlere oranla gelirlerinin yüzde 50’sine yakınını kaybedecekler. Bu sebeple, aşı milliyetçiliğinden bir an evvel süratle uzaklaşılarak aşıların süratli bir biçimde dağılması için daha çok çabalanmalı” dedi.
Aşı, Pfizer’in 3 ilacın toplamına eşit
Başer, 18 ay üzere kısa bir müddette geliştirilen aşılar için büyük yatırımlar yapıldığını ve birden fazla özel olan araştırma laboratuvarlarının yatırımlarından kar olarak geri dönüş beklediklerini belirterek, şunları söyledi: “Pfizer-Biontech aşısından elde edilecek gelir Pfizer’in şu anda sattığı en düzgün 3 ilacın toplamına eşit… Zatürre aşısı Prevnar’ın, 6 milyar; kanser ilacı Ibrance’ın 5 milyar, kan sulandırıcı Eliquis’in 5 milyarlık satışı bulunuyor. 15 milyarlık satışla Pfizer-Biontech aşısı, AbbVie’nin 20 milyar dolarlık artrit ilacı Humira’dan sonra dünyanın en fazla satan ikinci ilacı pozisyonuna yerleşecek. Aşının çıkarılmasıyla şirket, satışlarının 2021’de yüzde 6 artmasını bekliyor. Aşı satışları, bu yıl Pfizer’in toplam gelirinin yaklaşık dörtte birini oluşturacak. Moderna ise geçen yıl yalnızca 60 milyon dolar geliri varken, bu yıl 13.2 milyar dolar bekliyor. Vakitle aşı ve tedavi çeşitliliğinin artmasını bekliyoruz, yeniden aşı müdafaa süresindeki belirsizlik ortadan kalkınca yeni bir fiyatlama sistemine gidilecektir”.
Aşıda başarılı olma oranının dünya genelinde yüzde 30 olduğunu aktaran Başer, Türkiye’nin yerli aşı konusunda da bu düşük oranı dikkate alması gerektiğini lisana getirdi. Başer, “Yerli aşı denemelerimizin olması umut verici lakin başarısızlık ihtimalinin yüzde 70’lerin üzerinde olduğu unutulmamalı. Kesinlikle bir B planımızın olması gerekiyor” diye konuştu.
3 bin imzalı aşı mektubu
Başer, 115 dünya önderi, Nobel mükafatı almış 19 kişi ve daha birçok ünlü isimle birlikte 3 binden fazla insanın Covid-19 aşılarının ortak mal olarak sayılması için ülkelerin gerekli çalışmaları yapması gerektiğine dair bir mektuba imza attığını hatırlatarak, “Herkese yetecek kadar aşı olmalı ve ödeme gücü olmayanlara da aşı yapılmalı. Şu anda bilim, pandeminin ortadan kalkmasının tek yolunun aşının dünyada yaygınlaşması olduğu konusunda hem fikir… Gelişmiş ülkeler kendi vatandaşlarını aşıladıklarında, ekonomilerini açtıklarında süratli bir biçimde aşının yaygınlaşması için ellerinden gelenlerini yapacaklardır, yoksa yalnızca kendilerini kurtarmak sürdürülebilir bir usul değil” diye konuştu.
Prof. Dr. Onur Başer kimdir?
1994 yılında ODTÜ İktisat Bölümü’nden mezun olan ve birebir üniversitede İktisat Yüksek Lisansı’nı tamamlayan Onur Başer, daha sonra ABD Michigan Üniversitesi’nde Ekonometri ve İstatistik Master’ı yaptı. Doktorasını ekonometrinin sıhhat dataları hakkında hazırlayan Başer, sıhhat iktisadı alanında uzmanlaştı. Harvard Üniversitesi’nde kamu sıhhati programıyla akciğer kanserinin devlete yıllık maliyetlerinin hesaplanmasıyla ilgili ekonometri modelleri geliştirdi. IBM’ın sıhhat araştırmaları kısmında 5 yıl boyunca baş ekonomist olarak misyon yapan Başer, bugün ABD’de sıhhat sisteminde kullanılan Hastane Kalite Endeksi’ni hazırlayanlar ortasında yer aldı. 2007 yılında ABD’de ilaç firmalarına danışmanlık veren StatinMed’i kuran Başer, ilaç maliyet hesapları, pahaya bağlı fiyatlandırma üzere hususlarda sektörel araştırmalar yürüttü. İki yıl evvel StatinMed’i ABD’li bir yatırım fonuna satan Başer, New York’ta Michigan ve Columbia Üniversitelerinde konuk profesör olarak araştırma ve projelerine devam ediyor. Tıpkı vakitte MEF Üniversitesi İktisat Kısım Lideri olan Başer, New York merkezli Columbia Veri Analytics’in Analitik Kısım Başkanlığı’nı yapıyor. Prof. Başer, yaptığı 500’den fazla memleketler arası yayın ve sunumunun yanı sıra istatistik alanında yazılmış birçok kitaba da katkıda bulundu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
