Son yıllarda ismini sıkça duyduğumuz yumurta dondurma süreci, meslek planlamasından yahut diğer münasebetler ile bebek sahibi olmayı erteleyen yahut sıhhat nedenlerinden ötürü anne olmayı ertelemek zorunda kalan bayanların bir seçeneği olarak karşımıza çıkıyor. Yumurta dondurma süreci bayanın yumurtalıklarında yumurta üretimi mevcut ise her yaşta uygulanabiliyor. Günümüzde süratle gelişen laboratuvar şartları ve teknolojileri yumurta dondurmanın başarılı bir formda gerçekleşmesini sağlıyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Recai Pabuçcu, yumurta dondurma hakkında tüm merak edilenleri anlattı.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Recai Pabuçcu, “Kariyer planlaması yapan ve çeşitli sıhhat sorunlarından dolayı anne olmayı erteleyen bayanlar, şayet rezervleri kritik bir noktada ise, yumurtalarını dondurup ileride bu yumurtaları kullanarak çocuk sahibi olabilmektedir. Türkiye’de evvelki yıllarda yalnızca kanser üzere mecburilik hallerinde Sıhhat Bakanlığı’nın müsaade verdiği yumurta dondurma süreci, 2014’te yayımlanan yönetmelik ile erken menopoz riski olan yahut şimdi ailesini tamamlayamamış bireyler için de umut kaynağı haline gelmiştir.” dedi.
Yumurta dondurma süreci nedir?
Yumurta dondurma süreci, bayanın yumurtalığından elde edilen yumurtanın (oosit) saklanarak ileride kullanılması maksadıyla dondurulması sürecidir. Bayan yumurtalıklarında rezervi temel olarak oluşturan follikül ismini verdiğimiz ufak kesecikler bulunmaktadır. Bu keseciklerin içerisinde yumurta bulunur. Muhakkak süreçler sonrasında toplanan yumurtaların laboratuvar ortamında dondurulduğu bu usul, yumurtaların saklanmasına ve ileride kullanılmasına imkan sağlamaktadır. Yumurta dondurulması için yumurta alımı süreci, tüp bebekteki ile birebirdir. Yumurta hücresi dondurulduğunda, bayanın o anki yaşının özelliklerini taşımaktadır. Bu metodu tercih eden bayanlar diledikleri yaşta anne olma bahtlarını korumuş oluyorlar. Örenğin 35 yaşında dondurulmuş yumurtalar şayet 5 sene sonra çözülecek ve kullanılacak ise, elde edilecek embriyonun özellikleri 35 yaşa nazaran kıymetlendirilir ki bu da değerli bir avantaj sağlar.
Nasıl yapılır?
Sürecin kesinlikle tecrübeli tüp bebek merkezlerinde yapılması gerekir. Bayanda adetin başlamasıyla birlikte yaklaşık 10-15 gün mühlet ile hormon tedavisi uygulanır. Bu hormon tedavisi sonucunda elde edilen yumurtalar, laboratuvar şartlarında vitrifikasyon tekniği ile dondurulmaktadır. Vitrifikasyon tekniği, en gelişmiş dondurma tekniği olup donma ve çözme esnasında öbür tekniklerden daha az hasar yaratmaktadır. Gebelik istenildiği vakit, doktora başvuran hastanın yumurtaları çözdürülür, eşinin spermleri ile döllenme süreci yapılır, elde edilen embriyolar da transfer edilir ve gebelik beklenir.
Kimler bu süreci yaptırabilir?
Yumurta dondurma süreci, kanser ve gibisi sıhhat meseleleri nedeniyle yumurtalık cerrahisi geçirecek ya da kemoterapi, radyoterapi üzere yumurtalıkları etkileyecek tedavilerin planlandığı hastalarda, üreme yeteneğinin korunması için kullanılıyordu. Lakin revize edilen yönetmeliğe nazaran, yumurta toplama süreci, ileri yaş ya da çeşitli nedenlerle yumurtalık kapasitesi azalmış bekar bayanlarda da uygulanmaya başladı. Bu sayede şimdi partneri olmayan ve yumurtalık kapasitesi azalarak ilerde gebelik bahtı düşecek olan bayanlarda, düşük rezerv gösterilerek yumurta hücreleri saklanmakta ve doğurganlıkları korunabilmektedir.
Kimler yaptıramaz?
Menopoza girmiş ya da yumurtalık kapasitesi ileri derecede azalmış olgularda sağlıklı yumurta elde edilemiyor ve yumurta dondurma süreci mümkün olmuyor.
Centrum Klinik Tüp Bebek Merkezinde dondurulmuş yumurta çözülerek yıllar sonra başarılı gebelik elde edildi…
Daha evvel çeşitli münasebetler ile 43 yaşında yumurtaları dondurulmuş bir olguda, tam 5 yıl sonra yani 47 yaşında bu yumurtalar çözüldü ve eşinin spermleri ile döllendi. Elde edilen embriyolar transfer edildi ve gebelik haberi geldi.
Yumurta hücresi ve embriyo dondurulması ile de özelikle son yıllarda epey tatmin edici sonuçlar alınmaktadır. Dondurulmuş hücrelerle elde edilen muvaffakiyet, yaklaşık olarak taze kullanılan hücrelerle elde edilen muvaffakiyete yakındır. Günümüzde kullanılan çağdaş tıp formülleri ile dondurulan embriyoların yüzde 95’inin sağlıklı olarak çözülebilmedir. Bu embriyolarda gebelik talihi tabi ki yaş ile değişmekle birlikte ortalama yüzde 40- 50‘lere kadar ulaşabilmektedir. Dondurma sürecinden yıllar sonra bile sağlıklı gebelikler elde edilebilmektedir. Dondurulmuş hücrelerle elde edilen gebeliklerde bebeklerde rastgele bir olumsuz gözlenmemektedir. Ayrıyeten araştırmalar, dondurma yolu ile doğan bebeklerde anomali açısından risk olmadığını da göstermektedir.
Yumurta dondurma süreci ile ilgili, risk altındaki bayanlar vakit kaybetmeden kesinlikle bilgi almalıdır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
